Kürdistan Özgürlük Mücadelesi için politik bir nitelik kazanan Newroz, Kuzey Kürdistan’da kitlesel olarak ilk kez 1991’de kutlandı. Uzun mücadele sonucu Newroz kutlamaları sokak aralarına, meydanlara taşındı. Newroz, milyonlarca insanın katıldığı kutlamalara dönüştü.

Türk devleti, 1990’lı yıllarda Kuzey Kürdistan’ın her yerindeki Newroz kutlamalarına saldırarak onlarca insanı katletti. Newroz alanları kapatıldı, kutlamaya gelenler gözaltına alındı, tutuklandı. Bütün bu baskılara rağmen Newroz alanları, büyük direnişe sahne oldu.

Newroz kutlamalarının giderek kitleselleşmeye başladığı 1991’de Nisêbîn'den İstanbul, Adan, Cizre, Kulp, Hani, Amed'e kadar binlerce kişi Newroz kutlamalarına katıldı. Polis ve askerin, toplanan kitlelerin üzerine açtığı ateş sonucu toplamda 31 kişi katledildi.

KATLİAM VE BASKI

Dönemin Başbakanı Süleyman Demirel, 1992’deki Newroz için “Herkes özgürce kutlayabilir” mesajını verdi, ancak kutlamalara saldıran polis ve askerler tarafından 94 kişi katledildi. Devlet yetkilileri “Ölenler PKK’lıydı” söylemini tekrarlasa da katledilenler arasında 5 yaşındaki Hatice Katar, 9 yaşındaki Mehdi Güngen, 70 yaşındaki Ramazan Bayer ve 65 yaşındaki Nebahat Kakuç’un bulunması gerçeği gizleyemedi. Newroz’u izlemek için bölgeye gelen gazetecilere de saldıran Türk güçlerinin açtığı ateş sonucu Sabah gazetesi muhabiri İzzet Kezer alnından vurularak katledildi.

99 NEWROZ’U

Önder Apo'nun Uluslararası Komplo sonucu Türk devletine teslim edilmesinden sonraki ilk Newroz olması dolayısıyla 1999’daki Newroz kutlamaları yoğun polis ablukası ve saldırılara sahne oldu. Türkiye genelinde İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) yaptığı açıklamaya göre 8 bin 174 kişi gözaltına alındı, yüzlerce kişi ağır yaralandı.

DEVLET SALDIRISI

Wan, Colemêrg ve Gever'de 21, 22, 23 ve 24 Mart 2008’de kitlesel olarak Newroz kutlamaları gerçekleştirildi. Buralarda polisin ve askerin yoğun saldırıları sonucu Ramazan Dal, Zeki Erinç ve 20 yaşındaki İkbal Yaşar katledildi.

DEVREYE GİREN YASAKLAR VE DÜŞMAN HUKUKU

Türk İçişleri Bakanlığı,  2012’de Amed, Êlîh ve İstanbul başta olmak üzere birçok merkezde gerçekleştirilecek olan kutlamaları yasakladı. Amed'de polis, bütün gücüyle partinin il binasının etrafını kuşattı, yolları kapattı, siyasetçilerin alana gitmesini engellemeye çalıştı. Halk, büyük bir direniş ve mücadelesiyle barikatları yıkıp Newroz alanına akın etti. Polis bütün birimlerini geri çekmek zorunda kaldı. Kentte 1 milyonu aşkın kişi devletin bütün gücüne ve yasağına rağmen dört bir koldan bütün barikatları yerle bir ederek Newroz Alanı’na ulaşmayı bildi. O yıl halaylar çekilmedi, sanatçılar sahne almadı ama Newroz alanında sloganlar hiç dinmedi.

YEŞEREN BARIŞ UMUDU

“Öcalan’a Özgürlük, Kürtlere Statü” şiarıyla 2013’te kutlanan Newroz’a Kürt Halk Önderi’nin manifestosu damga vurdu. Amed, tarihin en kalabalık Newroz kutlaması gerçekleşti; kutlamalara yaklaşık 2 milyon kişi katıldı.

ÖZ YÖNETİM RUHUYLA

Newroz, 2016’da öz yönetim ilanından sonra başlayan çatışma ve yıkımın gölgesinde gerçekleşti. Cizre bodrumlarında katledilen yurttaşlar ve sokak ortalarında katledilen Kürt gençleri, dönemin Newroz kutlamalarına da damgasını vurdu. Bu sebeple “Direnerek kazanacağız” şiarıyla Newroz gerçekleştirildi.

SAVAŞ VE DÜŞMAN PRATİĞİ

Savaş, yıkım, OHAL ve savaş pratiğinin etkisi altına almasına rağmen 2017’deki Newroz’da yine yüz binlerce kişi meydanları doldurdu. Amed’de Newroz alanına girmek isteyen Kemal Kurkut’un üzeri yarı çıplak olmasına rağmen “canlı bomba şüphesi” iddiasıyla katledilmesi büyük infial yarattı.

TEKRARDAN YEŞEREN BARIŞ UMUDU

Barış umudu, 2013’teki Amed Newrozu alanında filizlenmişti. 2015’ten sonra kırılan barış umudu, Önder Apo’nun 27 Şubat’ta paylaşılan 'Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı'yla tekrardan yeşerdi. Kürt halkı başta olmak üzere Ortadoğu halkları, barış umuduyla alanlarda Newroz’u kutluyor. Herkesin gözü kulağı bir kez daha 21 Mart’ta Newroz’un kutlanacağı Amed’de olacak.