“Katliamdan dolayı çok üzgündük. Ama Kürt halkının birlik olması bizi mutlu etmişti” diyen Hemdîn Nebî, Kürt halkının birlik ve beraberlik ruhuyla hareket ettiğini söyledi. 

12 Mart 2004’te Qamişlo’da Fetva ve Cihat takımları arasında oynanan bir futbol maçının ardından yaşanan olaylar üzerine Qamişlo halkının Şam hükümetine karşı başlattığı serhildanın üzerinden 18 yıl geçti. Şam hükümetinin gerçekleştirdiği katliamın acısı halen hafızalardaki yerini korumaya devam ediyor.

Qamişlo’da, Dêrazorlu olan Fetva ve Qamişlolu olan Cihad futbol takımları arasında oynanan maçta Şam hükümeti tarafından özel olarak görevlendirilen bazı kişiler, Iraklı diktatör Saddam Hüseyin lehine ve Kürt halkının aleyhine sloganlar attı. Qamişlolular da sloganlara tepki gösterdi. Bunun üzerine önceden hazırlıklarını yapan saldırgan grup, Qamişlolulara bıçak, taş ve silahlarla saldırdı. BAAS rejimine bağlı polis ve askerler de saldırganlar yerine Qamişlolulara saldırdı. Rastgele taramalar sonucu 2’si çocuk 9 sivil katledildi. 

Olayın duyulması üzerine Qamişlolular stada doğru yürüdü. Ancak bu sefer Hesekê vilayeti sorumlusu Selim Kebul’un emriyle polisler kitleyi taradı. 

Bunun üzerine başta Rojavayê Kürdistan kentlerinde olmak üzere Şam ve diğer Suriye kentlerinde yaşayan Kürtler serhildana geçti. Günlerce süren serhildanda 36’sı Kürt olmak üzere 50 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi de yaralandı ve tutuklandı.

BÜYÜK SERHILDAN

13 Mart günü Qamişlo’da çok büyük bir serhildan gerçekleşti. Binlerce insan Qasimlo Camisi’nin önünde toplanarak şehitlerini defnetmek için yürüyüşe geçti. Amûdê ve Tirbespiyê halkı da bu serhildana katılmak için yönünü Qamişlo’ya çevirdi. Şam hükümeti yolu trafiğe kapattığı için halkın birçoğu yürüyerek Qamişlo’ya ulaştı. Halkın öfkesi üzerine BAAS, kurumlarını boşalttı ve kaçmak zorunda kaldı.

BAAS rejiminin ateş açması ardından KDP’ye yakın olan şimdiki ENKS çatısı altında toplanan partilerin temsilcileri, şehit cenazelerini bırakarak kaçtı. 

Yaklaşık 600 bin kişiden oluşan kitle cenazeleri saldırılara rağmen mezarlığa götürdü ve defnetti. 

ROJAVA HALKI AYAĞA KALKTI

1963’ten beri Kürtlere yönelik imha ve inkar politikasını sürdüren BAAS rejimine karşı gençlerini kaybeden Kürt halkı, Qamişlo başta olmak üzere Dêrik, Amûdê, Hesekê, Kobanê ve Efrîn kentlerinde ve Reqa ile Halep’teki Kürt mahallelerinde ayağa kalktı.

BAAS rejiminin Suriye devlet yönetimine hakim olmasından beri ilk kez 13 Mart günü, Kürtlerin serhildanı başkent Şam’a kadar yayıldı. 

Devletin kolluk güçleri, Kürtlerin katledilmesine son verilmesi, tutsakların serbest bırakılması ve halk olarak haklarını talep eden barışçıl ve demokratik serhildanlara silah ve katliamlarla karşılık verdi.

Kolluk kuvvetlerinin bardağı taşıran son saldırısına ise Kürt halkı, Dirbêsiyê ve Amûdê’deki Hafız Esad heykellerini yıkarak, Kobanê’deki hükümet binalarını kuşatmaya alarak karşılık verdi.

Olayın tanıklarından Hemdîn Nebî, saldırı günlerini şöyle anlattı: 

“Dêrazorlu Fetva futbol takımının taraftarları bize saldırmak için gelmişti. Ellerindeki kesici aletlerle, taşlarla bize saldırdılar; linç etmek istediler. Aynı zamanda Kürt siyasetçilerine ahlaka sığmayan kelimeler kullandılar. Rejim görevlileri saldırıları sadece izliyor, hiç müdahale etmiyordu. Yaralananlar oldu. Sonra rejim güçleri gelip stattaki Kürt taraftarların üzerine ateş açtı.” 

‘SELİM KEBUL EMİR VERDİ, KENDİSİ DE SIKTI’ 

Yaklaşık bir saat Cihad taraftarlarının oturduğu bölümde mahsur kaldıklarını söyleyen Hemdîn Nebî, “O izdihamın arasında kaldık. Ardından Hesekê vilayeti sorumlusu Selim Kebul geldi ve Suriye rejimi askerlerine mermi atmaları emrini verdi. Kendisi de tabancasını çekerek mermi sıkmaya başladı. Esad rejimi askerleri, orada mahsur kalan halka ayrıca sopalarla da saldırdı. Rejime bağlı medya organları, üç çocuğun ayaklar altında ezilerek öldüğünü yazdı ama üç değil, o esnada 6 kişi şehit düştü” diye konuştu.

‘TÜM ENGELLERE RAĞMEN ŞEHİTLERİMİZİ ALDIK’

Bazı Kürt siyasetçilerin şehitlerin defin işlemlerine engel olmak istediğini ancak Kürt halkının bunu kabul etmeyip tüm engellere rağmen mezarlığa doğru ilerlediklerini kaydeden Hemdîn Nebî, devamla şunları aktardı: “Kürt halkı, şehitlerini Qasimlo Camisi’ne götürerek ardından defin işlemlerini yapmak istedi. Enteriyê’den Qamişlo merkezine kadar aralıksız bir şekilde Esad askerleri konuşlandırılmıştı. Sokaklar, mahalleler asker kaynıyordu. Qasimlo Camisi’ne ulaştıktan sonra şehitlerimizi aldık.” 

“Katliamdan dolayı çok üzgündük. Ama Kürt halkının birlik olması bizi mutlu etmişti” diyen Nebî, Kürt halkının birlik ve beraberlik ruhuyla hareket ettiğini söyledi. 

‘BİR AY 17 GÜN TUTUKLU KALDIM’

Olayın Qamişlo’da yaşansa da seslerinin Efrîn’de yankılandığını dile getiren Nebî; olaylarda kendisinin de rejim tarafından tutuklandığını anlattı. 

Nebî, zindan sürecine ilişkin de şunları söyledi: “13 Mart’ta tutuklama, esir almalar başladı. Bir günde onlarca insan tutuklandı. Ben ve bir kardeşim bir ay 17 gün, diğer 3 kardeşim ise Şam’a sevk edilerek 9 ay zindanda tutuldu. Zindanda yapılan muameleleri anlatmak yetersiz kalır. Ahlaki olmayan sözlerden işkenceye kadar birçok farklı yöntem ile zulümle karşı karşıya kaldık. Zaten 12-13 Mart’ta Kürtler evinde uyumuyordu, herkes arazilere dağılmıştı. Bu süreç yaklaşık bir buçuk ay böyle devam etti.”

HER YIL FUTBOL MAÇI YAPILIYOR

Kuzey ve Doğu Suriye Bölgesi’nde halkların kardeşliği projesinin bugün hayat bulduğunu ifade eden Hemdîn Nebî, her yıl 12 Mart’ta Dêrazor ve Qamişlo takımı arasında futbol maçı oynandığını belirterek, “Kuzey ve Doğu Suriye’de halkların, kardeşliğin projesi gerçekleşti. Kürt, Arap, Süryani, Türkmen ve Çerkez halkı Özerk Yönetim çatısı altında halkların kardeşliği temelinde yaşıyor” diye kaydetti. 

HER YIL ŞEHİTLER ANILIYOR

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, katliamın gerçekleştiği stadın adını 12 Mart Şehitleri Stadı olarak değiştirdi.

2004 Qamişlo Serhildan’ı, 19 Temmuz Rojava Devrimi’nin temeli oldu. 2004’te 7 gün boyunca özgürlük taleplerini haykıran halkın hayalleri, Kobanê’de başlayan 19 Temmuz Devrimi’yle gerçeğe dönüştü.

12 Mart 2004 Serhildanı’nda şehit düşenler, 2005’ten bu yana her yıl 11 Mart akşamında Qamişlo halkı tarafından sokaklarda, evlerin balkonlarında mumlar yakılarak anılıyor. Serhildanın gerçekleştiği 12 Mart’ın her yıl dönümünde ise kent halkı, saat 11.00’da şehitlerini bir dakikalık saygı duruşuyla anıyor.

Yarın: 12 Mart Serhildanı’ndan Newroz’a