Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi’nde devam eden BM İnsan Hakları Konseyi 56. İnsan Hakları Oturumları kapsamında Irkçılığa Karşı Halklar Arası Dostluk Hareketi (MRAP) tarafından “Türkiye’de insan hakları” başlıklı bir konferans düzenlendi. 

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın içinde bulunduğu mutlak tecrit koşullarının ve Türk devletinin Kurdistan’da yürüttüğü hukuksuz uygulamaların tartışıldığı konferansa Asrın Barosu Avukatlarından İbrahim Bilmez, Avrupa Parlamentosu Milletvekili Laura Castel Fort ve Kürt Siyasetçi Fırat Anlı konuşmacı olarak katıldı. 

MRAP BM Daimi Temsilcisi Gianfranco Fattorini moderatörlüğünde başlayan konferansta ilk olarak Avrupa Parlamentosu (AP) Milletvekili Laura Castel Fort söz aldı. 

CASTEL: BİNLERCE İNSAN HUKUKSUZ ŞEKİLDE TUTUKLU

Türkiye’de yaşanan insan hakları ihlallerinin Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne devam ederek geldiğini ifade ederek konuşmasına başlayan Castel Fort, 2016’daki askeri darbe girişimin ardından hak ihlallerinin hat safhaya çıktığına dikkat çekti. 

AKP-MHP faşist iktidarının terörle mücadele yasalarını muhalefeti susturmaya dönük kullandığını belirten AP Parlamenteri Laura Castel Fort “Kürt siyasetçilerin hepsi hakkında çok sayıda dava var. Onlar hakkındaki terör eylemi olarak sunulan ve suçlandıkları eylemler, seçilmiş temsilciler olarak yaptıkları konuşmalar ve toplantılardan ibaret. Binlerce HDP ve DEM parti üyesi cezaevinde. Hukuksuz tutuklamalar yıllarca sürebiliyor” dedi. 

‘İMRALI’DA EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR HUKUKSUZLUK VAR’

Türkiye cezaevlerinde yaşanan hukuksuz uygulamalara ve özellikle Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın içinde bulunduğu tecrit koşullarına dikkat çeken Castel Fort, şöyle konuştu: “Kürtlerin ve muhaliflerin haklarının yönelik saldırıların merkezinde Sayın Öcalan’ın hapsedilmesi ve tecrit edilmesi yer almaktadır. Öcalan milyonlarca Kürt tarafından lider olarak görülüyor. Öcalan aynı zamanda Kürt sorununun çözümünde temel aktör konumundadır. Öcalan 25 yılı aşkın bir süredir ağır tecrit koşullarında tutuluyor. 40 aydan beridir kendisinden hiçbir haber alınamıyor. İmralı Adasında eşi benzeri görülmemiş bir hukuksuzluk var. Bir bütün olarak mutlak iletişimsizlik halinde tutuluyor. Ne ailesi ne de avukatlarıyla hiçbir görüşme gerçekleştiremiyor. Ona dönük uygulamalar bir bütün olarak işkencenin ötesinde bir durum. 

İmralı tecridi aynı Kürt sorunu çözümsüz bırakmaya dönüktür. Öcalan’a uygulanan tecrit, diğer cezaevlerindeki uygulamalar için de bir model haline getirilmiştir. Ömür boyu hapis cezasıyla Sayın Öcalan aynı zamanda umut hakkından mahrum bırakılmış durumda.” 

‘TÜRKİYE CEZASIZ BIRAKILIYOR’

Yaşanan insan haklar ihlallerine rağmen hem Avrupa Birliği ülkeleri hem de NATO’nun Türk devletiyle ilişkilerine devam ettiğini belirten Castel Fort, şunları ifade etti: “Yaşanan bütün insan hakları ihlallerine rağmen demokrasi ve hukukun üstünlüğüne öncelik verdiğini iddia eden ülkeler ve uluslararası kurumlarla kapsamlı Türkiye ile kapsamlı bir şekilde ilişkilerine devam ediyor. Türkiye’ye tepkiler asgari düzeydedir. Türkiye yaptıklarına rağmen cezasız kalıyor”. 

‘BM HAREKETE GEÇMELİ’

BM’yi Türkiye’de yaşanan hukuksuzluklar karşısında harekete geçmeye çağıran Laura Castel Fort, İkinci Dünya Savaşı sonrası uluslararası hukuk sistemlerinin ve kurumlarının daha önce hiç olmadığı kadar sınandığı bir dönemde, BM'yi Türkiye konusunda özellikle İmralı’da yaşanan hukuksuzluk karşısında yetkilerini kullanmalı” dedi. 

AV. BİLMEZ: İMRALI’DA HİÇBİR HUKUK İŞLETİLMİYOR

Castel’in ardından Asrın Barosu Avukatlarından İbrahim Bilmez söz aldı. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın 1999 yılından beridir karşı karşıya bırakıldığı hukuksuzlukları anlatarak konuşmasına başlayan Av. Bilmez, gelinen aşamada İmralı’da artık hiçbir hukukun işletilmediğini söyledi. 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) büyük dairesinin 2005 yılında Abdullah Öcalan’ın adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin aldığı kararı hatırlatan Av. Bilmez, Türk devletinin AİHM’nin tüm taleplerini reddettiğini söyledi. Av. Bilmez, “Maalesef AİHM Kararlarının uygulanmasını takip etmekle sorumlu AK Bakanlar Komitesi de bu hukuk dışı oyunu bozacak bir çabaya girişmedi ve siyasi bir kararla Türkiye’nin AİHM kararını yerine getirdiğini kabul ederek dosyayı kapattı” dedi. 

İmralı’daki tecride ilişkin BM İnsan Hakları Konseyi’ne yaptıkları başvuruyu ve verilen tedbir kararını da hatırlatan Av. Bilmez, “Ancak, devlet ve hükûmet yetkilileri Komitenin bu tedbir talebine de uymamıştır. Aksine hükümet buna, aile, vasi, avukat ziyaretlerini ve telefon görüşmelerini yasaklayan yeni kararlarla yanıt vermiştir. Bunun üzerine Komite Ocak 2023’te bu tedbir talebini yinelemiş fakat hükümet buna rağmen, herhangi bir iyileştirme yapmak üzere harekete geçmemiştir” diye kaydetti. 

Bilmez devamla şunları ifade etti: “Bugüne kadar Öcalan ile ilgili cezaevi idaresinden savcılığa oradan Anayasa Mahkemesine varana kadar iç hukuk sürecindeki binlerce başvuru ve dosyada tek bir olumlu karar, sonuç alınamamıştır. İstisnasız olarak tüm talepler ve başvurular reddedilmiştir. Özellikle de 2021 yılından bu yana yargı sadece talepleri reddetmemiş aynı zamanda bu süreci avukatlardan habersiz yürüterek, onların girişimlerini engelleyerek tecrit mekanizmasının bir parçasına dönüşmüş durumdadır. Bu yüzden Öcalan ve arkadaşları açısında Türkiye’de işleyen bir iç hukuk sürecinden bahsedemeyiz”. 

‘ABDULLAH ÖCALAN’IN ROLÜNÜN YERİNE GETİRMESİNE OLANAK TANINMALI’

İmralı’daki tecridin siyasi boyutuna da dikkat çeken Bilmez, Türkiye’nin içinde yaşadığı tüm krizlerin temelinde Kürt sorununda çözümsüzlükte ısrar edilmesi olduğunu kaydetti. 

Av. Bilmez devamla, “Günümüzde yaşanan tüm ekonomik, siyasal, sosyal ve hukuksal göstergeler İmralı kapılarının açılmasını, Sayın Öcalan’ın demokratik çözüm ve barışı sağlamadaki özne rolünün gereğini yerine getirmesine olanak tanınmasını dayatmaktadır. Daha fazla geciktirilmeden, herkesin yararına demokratik çözüm ve barış konumunda olan müvekkil Öcalan’ın sağlık, güvenlik ve özgürlük koşullarının sağlandığı diyalog ve müzakere siyasetine geçilmelidir. Bu, hukuki ve siyasi seçeneğin devreye konulması demektir. Bu temelde 2024 yılının gerek Sn. Öcalan’ın özgürlüğü gerekse bununla bağlantılı olarak üç kuşak insan hak ve özgürlüklerini güvenceye alan uluslararası BM ve Avrupa insan hakları sözleşmelerine uyarlanmış demokratik anayasa, demokratik hukuk devletine geçişle iç içe Kürt sorunun çözüm yılı olarak değerlendirilmesi herkesin yararınadır” dedi. 

Av. Bilmez konuşmasını Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyin ve yetkili kuruluşların İmralı’daki hukuksuzluk karşısında harekete geçmeye çağırarak tamamladı. 

FIRAT ANLI: KAZANILMIŞ HAKLAR İŞGAL SALDIRILARIYLA KARŞI KARŞIYA

Av. Bilmez’in ardından söz alan Kürt siyasetçi Fırat Anlı ise Türkiye’deki mualif kesimlerin karşı karşıya kaldığı hukuksuzluklara değinerek konuşmasına başladı. HDP ve DEM Partiye karşı hükümet tarafından hayata geçirilen hukuksuzlukları ve tutuklamaları hatırlatan Anlı, Kürt seçilmişlere dönük AKP’nin kayyum uygulamalarına dikkat çekti. Kurdistan’da bir işgal politikasının yürütüldüğünü söyleyen Anlı, Kürt halkının bütün değerlerine karşı bir saldırı yapıldığını kaydetti. 

Medya Savunma Alanları’na ve Rojava’ya dönük Türk devletinin saldırını da işaret eden Anlı, Kürt halkını kazanılmış haklarının işgal saldırılarıyla yok edilmek istendiğini belirtti.

Cezaevlerine, özellikle hasta tutsaklara dönük hukuksuz uygulamalara da sunumunda yer veren Anlı, “Hukuksuzluk nedeniyle cezaevlerinden sık sık cenazeler çıkıyor. Ama tüm bunlar karşısında yetkililer sessiz kalmayı tercih ediyor” dedi. 

Konferans yapılan konuşmaların ardından geçilen soru cevap bölümünün ardından sona erdi. 

18 Haziran’da başlayan Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi 56. İnsan Hakları Oturumları 12 Temmuz’da sona erecek.