Rıza Şehri Akademisi, Alevi Yol önderleri, konuyla ilgilenen akademisyenler ve araştırmacıların katılımıyla 16-17 Kasım’da Almanya/ Dortmund’da iki günlük Alevi Ansiklopedisi Sempozyumu'nu gerçekleştirdi. Sempozyumda Alevi ve Alevilik bilgisine dönük akademik alan yaratma ve bağımsız akademik çalışmalar üzerinden her sürekten Alevinin temel başvuru kaynağının nasıl olması, neleri içermesi ve hangi kapsamda ve içerikte olması gerektiğine ilişkin sorulara yanıt olunmaya çalışıldı. Bugüne kadar Alevi çalışmalarını yürüten farklı Alevi kurum temsilcilerinin de yer aldığı sempozyumda Alevilik tarihi, inancı ve güncel sorunları hakkında çok yönlü değerlendirmelerde yapıldı, çözüm ve çıkış yoluna ilişkin öneriler sunuldu.

Her sürekten Alevilerin inanç alanındaki temel ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak amacıyla iki gün üçer oturum olmak üzere altı oturumda çok dilli, bilimsel ve objektif Alevi Ansiklopedisi Yazılımına ilişkin deneyim ve birikimler ortaklaşıldı.

Bilginin Politikası Bağlamında Alevilik-Bilgisinin Aktarımı Sorunu ve Alternatif Deneyimler oturumunda Türkiye deneyimleri aktarıldı. Alevilik bilgisinin derlenmesi ve aktarımının, Türkiye’de devlet politikaları nedeni ile zor olduğunun altı çizildi. Üniversiteler bünyesinde enstitüler, Alevi Açılımı ve en son olarak Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı ve zorunlu din eğitimi gibi politikalarla bilgisel-şiddetin dayatıldığı ifade edildi. Alevi kurumları, Alevi akademileri, dergiler ve yayınlar gibi önemli çalışmalar ve çabalarla bilgisel şiddette karşı ön almaya çalışmışlarsa da başarılı olmadıkları belirtildi. Bu deneyim ve birikimlerin ortaklaştırılmasında, Alevi Ansiklopedisi'nin önemli bir işlev göreceği, bu sayede kirli ve çarpık bilgilerin önüne geçebilmenin mümkün olacağı ifade edildi.-

Avrupa’da Alevi Akademileri ve Üniversiteler Bünyesinde Alternatif Projelerle Alevilik Eğitimi Deneyimleri oturumunda, Avrupa'daki Alevi akademileri ve üniversiteler bünyesinde yürütülen alternatif projeler üzerinden Alevilik eğitimi deneyimleri tartışıldı. Alevilik bilgisinin Avrupa’daki akademik çevrelerde nasıl aktarıldığı, bu süreçte karşılaşılan zorluklar ve elde edilen başarılar değerlendirildi.

Dijitallesen Alevilik -Alevilik Bilgisinin/Belleğinin Dijital Çağda Arşivlenmesi ve Aktarımı oturumunda, hızla gelişen bilgi ve iletişim teknolojilerinin kültürel mirasın aktarımındaki rolü Alevilik perspektifi ile ele alındı.

 Asimilasyon ve Direniş: Kadim İnançların Yaşama Mücadelesi ve Dayanışma İmkanları oturumunda da Êzidîlik, Yaresan/ Kakailik ve Raa/Reya Haq inancı başta olmak üzere Mezopotamya ve Anadolu'nun kadim inançların egemen ulus ve dinlerin baskı ve asimilasyon politikalarına uğratıldıkları ifade edildi. İnanç kırıma, sürgün ve zorunlu göçertilmeye olduğu kadar belleksizleştirmeye karşı da dayanışmanın ve ortaklaşmanın önemi vurgulandı. Bu temelde de Alevi Ansiklopedisi'nin gerekli, yerinde ve önemli bir girişim olduğu belirtildi.

İnancın Taşıyıcıları Pirler ve Analarla Alevilik-Teolojisi ve -Kozmolojisi Üzerine Söyleşiler oturumunda Aleviliğin tanrı[ça], evren, varoluş, ölüm, yaşam algısı; insanı mükemmelleştirme (İnsanê kamil/insani kamil) konularında Yol önderleri kırsaldaki yaşamlarından kesitler aktardı. Barışçıl, şiddet karşıtı, cinsiyetçi olmayan, korkuya dayanmayan, sevgiyi önceleyen, hayat ve hayatı var eden çevre/ kutsal mekan/coğrafyanın (kutsal ana beden), teolojik zemine dair inancın taşıyıcıları Analar/kadınlar ve Pirler duygu ve düşüncelerini belirttiler.

Hep birlikte Nasıl Nitelikli, Bilimsel, Kapsayıcı Bir Alevi Ansiklopedisi için Katkı Sunabiliriz oturumunda Alevi kurum temsilcileri, Alevi Ansiklopedisi projesini tarihi önemde bir proje olarak gördüklerini belirttiler.

KÜLTÜREL SOYKIRIM HEDEFLENİYOR

Sempozyumda katılımcılar, Aleviliğin içinde mayalandığı uzun erimli tarihsel gerçekliğin yok edilmek istendiği, Sünni İslam’a yedekleme uğraşısı içinde olunduğuna, bunda da epey yol alındığına dikkat çekildi.

Alevi hareketlerinin ve Alevi kurumlarının kültürel soykırıma karşı bilimsel, objektif çalışmalarla ön almaya çalışmalarının öncelikli görev olması gerektiği ifade edildi. Rıza Şehri Akademisi gibi özerk kurumların uygulamalı araştırmalarla kültürel, sanatsal ve sosyal aydınlanma çalışmaları içinde olmaları gerektiği ifade edildi. Genelde devletçi sistemin, özelde ulus devletin kadim Alevi kimliğini, kültürünü asimilasyonla başkalaştırma, kendi tarihsel gerçekliğine yabancılaştırma çalışmalarına karşı hem yaşanan sorunlara çözüm yollarını aramak, hem de inancın tarihsel hakikatını bilimsel araştırmalarla açığa çıkarmanın bir gereklilik ve temel öncelik olduğu dile getirildi.

 Son yüzyılda devlet eliyle Alevi toplumunun kolektif hafızası kırıma uğratılırken, çok yönlü dayatmalarla ‘yeni hafıza‘ inşası çalışmasına hız verildiği belirtildi, hafızanın canlandırılması ve dijital ortamda çoklu dillerle ansiklopedinin halkla buluşturulmasının hayati önemde olduğu dile getirildi.

Alevi toplumunun gittikçe bir diaspora toplumuna dönüştüğü tespiti de yapıldı. Alevilerin yaşadıkları ülkelerin vatandaşları olma çabası içinde olmaları sonucu kimliğin yeniden şekillendiği ifade edildi. Bütün bunlardan hareketle Alevi inancının uluslararası literatürünü oluşturma çalışmalarının çok önemli olacağının tespiti yapıldı. Bugüne kadar oluşan literatürün dışarıdan üretildiği, daha çok itibarsızlaştırma ve kriminalize etmeye dönük bir literatür olduğu kaydedildi.

Katılımcılar, Alevi hareket ve kurumlarının ortak akıl ve duyarlılıkla ‘Aleviler Kendi Ansiklopedisini Yazıyor’ projesini sahiplenmelerinin tüm Alevilere kazandıracağını belirtti.

Sempozyumdan alınan güç ve moralle aşağıdaki planlamayı değerli kamuoyu ile paylaşmayı görev biliyoruz.

 KARARLAR AÇIKLANDI

Rıza Şehri Akademisi, şu bilgileri verdi:

"Ansiklopedi yazılımı üç yıl devam edecektir. Ansiklopedi Türkçe, Kurmanci, Kîrmancki, İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinde çok dilli olarak canlara hizmet sunacaktır.

2025 başında Alevi Ansiklopedi Dijital sayfası tamamlanmış olacak.

15 Ocak 2025’ten itibaren bilim insanlarından tematik konular üzerine yazılmış makaleleri alınmaya başlanacak, Haziran 2025’ten itibaren tematik konular erişime açılacaktır."