Pazar günü açıklanan listede, çoğu muhafazakâr olmak üzere altı aday yer alırken, kadın aday bulunmuyor. 

Seçime katılacak adaylar, muhafazakârların hakim olduğu ve seçim sürecini denetlemekten sorumlu Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından, başvuruda bulunan 80 kişi arasından seçildi. 

Nitelikli adaylar arasında muhafazakâr Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf, Tahran Belediye Başkanı Alirıza Zakani ve eski nükleer müzakereci Said Celili yer alıyor. Ayrıca Şehitler Vakfı Başkanı Emir Hüseyin Gazizadeh Hashemi ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi de aday listesinde bulunuyor.

Adaylar arasında “reformcu” olarak sınıflandırılan tek kişi ise Tebriz Milletvekili ve eski Sağlık Bakanı Mesud Pezeşkiyan. 69 yaşındaki Pezeşkiyan, açık sözlülüğüyle tanınıyor ve Tahran’da katledilen Kürt genç kadın Jina Emini davasında yetkililerin şeffaf olmamasını eleştirmişti.

AHMEDİNECAD VE LARİCANİ DİSKALİFİYE EDİLDİ

Konsey, 2005-2013 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapan popülist Mahmud Ahmedinecad ve eski Meclis Başkanı Ali Laricani'nin adaylık başvurularını reddetti. Ahmedinecad, daha önce 2017 ve 2021 başkanlık seçimlerinde de diskalifiye edilmişti.

Koruyucular Konseyi, 2021 seçimlerinde olduğu gibi, bu yıl da seçimlerini kamuoyu önünde gerekçelendirmedi. 2021 seçimlerinde Konsey, 592 adaydan sadece yedisini seçerek birçok reformist ve ılımlı ismi diskalifiye etmişti. Bu durum, muhafazakar İbrahim Reisi'nin ilk turda kolayca seçilmesini sağlamıştı.

İranlı seçmenlerin sadece %49'u 2021 seçimlerine katıldı ki bu, 1979 İslam devriminden bu yana bir cumhurbaşkanlığı seçimi için en düşük katılım oranıydı. Tüm cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olduğu gibi kadın adaylar otomatik olarak diskalifiye edildi. Bu kez dört kadın aday başvurmuştu. 

Başlangıçta 2025 baharında yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimi, İbrahim Reisi'nin 19 Mayıs'ta bir helikopter kazasında hayatını kaybetmesi üzerine erkene alındı. Geçici Cumhurbaşkanı Muhammed Muhbir, seçimin organizasyonunu denetlemek üzere acil olarak atandı.

Gazze'deki savaş ve İran'ın nükleer programına ilişkin kaygılar nedeniyle, Tahran'ın Ortadoğu'da önemli bir oyuncu olması bu seçimi uluslararası arenada yakından izlenen bir olay haline getirdi. Dört yıllığına seçilen Cumhurbaşkanı, hükümetin ve politikalarının yönlendirilmesinde önemli bir role sahip. Ancak, ülkenin en yüksek makamı, şu anda 85 yaşında olan ve 35 yıldır görevde bulunan Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney.