Fransa’dan Cezayir’e ‘vize’ misillemesi

Fransa Adalet Bakanı Gérald Darmanin, Cezayir nomenklaturasının Fransa'ya vizesiz seyahat etmesine olanak tanıyan 2013 tarihli Fransa-Cezayir hükümetler arası anlaşmayı kaldırmak istediklerini duyurdu.

Adalet Bakanı, iki ülke arasında gerilimin tırmandığı bir dönemde LCI kanalında yaptığı açıklamada “2013 yılında imzalanan ve resmi pasaportu, yani Cezayir diplomatik pasaportu olan ve sayıları binleri bulan kişilerin Fransa'ya vizesiz gelip serbestçe dolaşabilmelerine imkan tanıyan bir hükümet anlaşması var” dedi. 

Darmanin, “Liderlere dokunmak bana daha akıllıca, daha etkili ve çok hızlı bir şekilde yapılabilir gibi geliyor” diyerek “bu imkanın kaldırılması” gerektiğini savundu.

Darmanin, bu “misilleme önleminin” Fransa ile “kan, toprak ve kültürel bağları olan yurttaşların %10'unu” etkilemeyeceğini de sözlerine ekledi.

İki ülke arasında zaten çalkantılı olan ilişkiler, TikTok'taki tartışmalı bir videonun ardından son günlerde bozuldu. 59 yaşındaki Cezayirli TikTokçu “Doualemn”, Fransa'nın güneyindeki Montpellier'de tutuklanmıştı. 

Perşembe günü Cezayir'e giden bir uçağa bindirilierek sınırdışı edilen Doualemn, aynı akşam Fransa'ya geri gönderilmişti. Doulemn’in gözaltı süresi pazar günü bir Fransız yargıç tarafından 26 gün uzatıldı.

Cuma günü Fransa İçişleri Bakanı Bruno Retailleau “Cezayir'in Fransa'yı küçük düşürmeye çalıştığı” tepkisinde bulunmuştu. 

Cezayir Dışişleri Bakanlığı ise cumartesi günü yaptığı açıklamada sınır dışı işleminin “keyfi ve kötü niyetli” olduğunu belirterek Fransa'nın “gerginliği tırmandırma” ve “aşağılama” suçlamalarını reddetti.

Adalet Bakanı Darmanin, “Bunu söylemek isteyen egemen bir ülkedir ve bunu yapmakta haklıdırlar. Ancak onlar da bize saygı duymalıdır. Cezayir Fransa'ya, Fransa da Cezayir'e saygı göstermelidir,” dedi. 

Darmanin, “Çok kritik bir andayız ve bize yaşatmak istedikleri bu aşağılama kabul edilemez” diye ekledi. 

Eski Fransa Başbakanı Gabriel Attal, Cezayirlilere Fransa'da dolaşım, ikamet ve istihdam açısından özel statü veren 1968 anlaşmasının “feshedilmesi” çağrısında bulunmuştu.

Darmanin, bu anlaşmanın “feshedilebileceğini, revize edilebileceğini, dört kez revize edildiğini ve bir şekilde modasının geçtiğini” sözlerine ekledi.

Fransa ve Cezayir arasındaki bir diğer anlaşmazlık konusu da 75 yaşındaki Fransız-Cezayirli yazar Boualem Sansal'ın Cezayir'de tutuklanmasıyla ilgili. Darmanin, “Mümkün olan en kısa sürede serbest bırakılmalı ve Cezayir'in onu serbest bırakmaktan onur duyacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.