Çarşamba günü yayımlanan yıllık rapora göre, Güney Asya'da bazı ülkeler kayda değer ilerlemeler kaydederek bu olumsuz tabloya karşı bir istisna oluşturdu.  

Rapor, Senegal ve Bhutan’ı “özgür” ülkeler kategorisine yükseltti. Özellikle Himalayalar’da yer alan Bhutan’ın, son seçimlerle birlikte demokrasiyi güçlendirme yolunda önemli adımlar attığı vurgulandı.  

Freedom House'un hazırladığı endeks, ülkelerin demokrasi düzeylerini ve sivil özgürlüklerini değerlendirerek her yıl bir sıralama sunuyor. Güney Asya’da "özgür" olarak sınıflandırılan tek ülke Bhutan olurken, Bangladeş ve Sri Lanka gibi ülkelerde de ilerlemeler görüldü. Sri Lanka’da Anura Kumara Dissanayake, yolsuzlukla mücadele programıyla uzun süredir iktidarda olan iki partinin etkisini kırarak başkan seçildi.  

En dikkat çekici iyileşme ise Hindistan’ın idaresindeki Keşmir’de yaşandı. 2019’da bölgenin özel statüsünü kaldıran Hindu milliyetçisi Narendra Modi hükümetinin kararının ardından, ilk kez seçimler yapıldı.  

Ancak rapor, Hindistan genelinde özgürlüklerin daha da kötüleştiğine dikkat çekti. 2021’de “özgür” statüsünden “kısmen özgür” statüsüne düşürülen Hindistan, bu yıl da gerilemesini sürdürdü.  

ORTADOĞU VE AFRİKA’DA DURUM KÖTÜLEŞTİ

Ortadoğu’da, Ürdün “özgür olmayan” ülkeler kategorisinden çıkarak “kısmen özgür” statüsüne yükseldi ve bu bölgedeki nadir olumlu gelişmelerden biri oldu. Buna karşılık, Kuveyt, Nijer, Tanzanya ve Tayland “kısmen özgür” kategorisinden “özgür olmayan” ülkeler arasına geriledi.  

Özellikle Nijer, 2023’te Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'u deviren askeri darbenin ardından ordunun kontrolüne geçti. Özgürlüklerin ciddi şekilde gerilediği ülkeler arasında Tunus, El Salvador ve Haiti de yer aldı.  

TÜRKİYE ‘ÖZGÜR OLMAYAN’ ÜLKE

Raporda Türkiye, 100 üzerinde 33 puan alarak “özgür olmayan” ülke statüsünde kaldı.  Siyasi haklar konusunda Türkiye sadece 17 puan alırken, sivil özgürlüklerde 16’da kaldı. Türkiye’ye dair şu ifadeler dikkat çekti: “Türkiye'yi 2002'den bu yana yöneten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) son yıllarda giderek otoriterleşti, anayasal değişiklikler yoluyla ve muhalifleri ve eleştirenleri hapse atarak önemli ölçüde güç kazandı.”

TAM ÖZGÜRLÜĞE SAHİP ÜLKELER

Raporun özgürlükler konusunda tam puan verdiği tek ülke 100 üzerinden 100 ile Finlandiya oldu. Onu 99 puanla Yeni Zelanda, Norveç ve İsveç takip etti.  

Freedom House raporunun eş yazarı Yana Gorokhovskaia, küresel özgürlüklerin üst üste 19 yıldır gerilediğine dikkat çekerek, “Siyasi haklar, kurumlara büyük ölçüde bağlıdır. Bu kurumlar yok edilmesi kolay, ancak inşa edilmesi son derece zordur,” dedi.