General Abdel Fettah al-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı General Mohamed Hamdan Daglo'nun Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında 15 aydan fazla bir süredir devam eden savaş on binlerce kişinin ölümüne ve hastaneler ve sağlık merkezleri de dahil olmak üzere ülkenin altyapısının harap olmasına neden oldu.

New York merkezli HRW, savaşın başladığı Nisan 2023 ile Şubat 2024 tarihleri arasında Sudan'ın başkentinde 262 cinsel şiddet vakası bildiren 42 sağlık çalışanı ve saha çalışanından tanıklık topladığını belirtti.

Sivil toplum kuruluşu, pazartesi günü yayınladığı raporda, şiddetin çoğunlukla "9 ila 60 yaş arasındaki kadın ve kız çocuklarını" etkilediğini ve "tecavüz ve toplu tecavüzü" içerdiğini açıkladı.

HRW'nin görüştüğü sağlık uzmanları tarafından tedavi edilenler arasında "en az dört kadının aldıkları yaralar sonucu hayatını kaybettiğini” belirtti. 

HRW Afrika Direktör Yardımcısı Laetitia Bader, HDK'nin özellikle "Sudan başkentinin yerleşim bölgelerinde sayısız kadın ve kız çocuğuna bireysel ve toplu olarak tecavüz etmek ve evliliğe zorlamakla" suçlandığını ifade ediyor. 

88 sayfalık raporda ayrıca "cinsel kölelik anlamına gelebilecek koşullar" da tanımlanıyor. Alınan ifadelerin çoğu HDK’yi işaret etse de, ordu da suçlanıyor.

Her ne kadar "sayıca daha az" olsa da, ordunun 2024 yılının başında Hartum'un kuzeydoğu mahallesi Omdurman'ın "kontrolünü ele geçirmesinden bu yana" HRW’ye bildirilen orduya atfedilmiş vakaların arttığı kaydedildi.

HRW özellikle HDK’yi "savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekle" ve her iki tarafı da sağlık sistemine yönelik saldırıları nedeniyle "savaş suçu" işlemekle suçluyor.

Rapora göre, "savaşan tarafların sağlık sistemine ve sağlık personeline yönelik saldırıları", "sivillerin hareketine getirilen kısıtlamalar, nüfusun yoğun olduğu bölgelerde devam eden çatışmalar ve yardımın kasıtlı olarak engellenmesi" ile birleşince "tecavüz sonrası acil sağlık hizmetleri" kullanılamaz hale geldi.

Bazı kadınlar tecavüz sonucu hamile kaldıklarında gebeliklerini sonlandırmak için sonuç alamadıkları bir çaba içerisinde olmuşlar. HRW'ye göre cinsel şiddetin boyutunu değerlendirmek zor çünkü mağdurlar damgalanmaktan korktukları için ifade vermekte isteksiz davranıyorlar.

HRW, BM ve Afrika Birliği'ni Sudan'da "sivilleri korumak için acilen bir güç konuşlandırmaya" çağırdı.