Rutte, Bona ziyaretinde şubat ayı sonunda Bosna Sırp entitesi Republika Srpska'nın Başkanı Milorad Dodik’in mahkum edilmesinin ardından ülkede artan gerilime dikkat çekti. 

NATO Genel Sekreteri Rutte, 1992-1995 yılları arasında 100.000 kişinin hayatına mal olan çatışmanın başlangıcına atıfta bulunarak, "Güvenlik durumuyla ilgili endişeleri duyuyorum. Ancak açık olalım, 1992'de değiliz. Ve bir güvenlik boşluğu oluşmasına izin vermeyeceğiz," dedi.

Uluslararası toplumun hazır olduğunu belirten Rutte, Avrupa Birliği’nin barış gücü Eufor ve NATO’nun Bosna-Hersek’te güvenli ve istikrarlı bir ortam sağlamak için güçlü bir destek vermeye devam edeceğini söyledi. 

Eufor, artan gerilimler karşısında, Bosna’daki barışı koruma misyonuna "tüm vatandaşların çıkarları doğrultusunda proaktif bir tedbir" olarak daha fazla asker göndereceğini duyurdu.

YÜKSELEN GERGİNLİK

Bosna’daki gerilimler, savaşı sona erdiren Dayton Barış Anlaşması’na uyulmasını sağlamakla görevli uluslararası Yüksek Temsilci Christian Schmidt'in kararlarına uymadığı gerekçesiyle Milorad Dodik’in Devlet Mahkemesi tarafından mahkum edilmesiyle daha da arttı.

Bir yıl hapis cezasına çarptırılan ve altı yıl boyunca görev yapmaktan men edilen Sırp Cumhuriyeti (SC) Başkanı Dodik, bu karara karşı çıkarak SC parlamentosuna merkezi devletin yargı ve polisinin Bosnalı Sırp entitesinin topraklarında faaliyet göstermesini yasaklayan bir yasa çıkarttı.

Dodik’in bu adımları, ülkenin kırılgan ve karmaşık merkezi kurumlarını zorlayarak Bosna’nın iki özerk entitesi olan Sırp Cumhuriyeti ve Müslüman-Hırvat Federasyonu arasındaki gerilimi tırmandırdı. 

Devlet Savcılığı, “anayasal düzene saldırı” nedeniyle yeni bir soruşturma başlattı ve Bosna Anayasa Mahkemesi, SC yasalarını “nihai karar açıklanana kadar” askıya aldı.

DAYTON ANLAŞMASI VE NATO

NATO Genel Sekreteri Rutte, Saraybosna'da Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı'nın üç üyesi Zeljka Cvijanovic (Sırp), Denis Becirovic (Boşnak) ve Zeljko Komsic (Hırvat) ile bir araya geldi.

Rutte, "Dayton Barış Anlaşması bu ülkede barışın temel taşıdır ve buna saygı gösterilmelidir. Biz de Yüksek Temsilcilik makamını destekliyoruz," diyerek anayasal düzene ve ulusal kurumlara zarar veren her türlü eylemi reddettiklerini belirtti.

"Kışkırtıcı konuşmalar ve eylemler tehlikelidir. Bunlar Bosna-Hersek'in istikrar ve güvenliğine yönelik doğrudan bir tehdittir" diyen Rutte, liderlere ülkelerini bu krizden çıkarmak için sorumluluk almaları çağrısında bulundu.