Irak-Türkiye mutabakatının zaptı

Irak ve Türk devleti arasında 15 Ağustos’ta imzalanan güvenlik mutabakatı zaptına ulaşıldı

15 Ağustos 1984 atılımının 40’ıncı yıl dönümünde Irak, KDP ve Türk devleti arasında Ankara’da bir zirve gerçekleştirildi. Zirvede Türk devleti, Irak ve KDP arasında ‘güvenlik mutabakatı’ imzalandı.

Rojnews’e ulaşan mutabakat zaptında, imzalanan mutabakatın adı, “Irak ile Türkiye arasında askeri, güvenlik koordinasyonu ve terörle mücadeleye ilişkin mutabakat” olarak tanımlanıyor.

İlgili zabıtta ‘tarihi bir ortaklık’ olarak nitelendirilen mutabakat için, “İlgili taraflar (TC-Irak) BM Güvenlik Konseyi kararları ve yasaları ışığında güvenlik, askeri ve istihbarat koordinasyonunu geliştirmeyi kabul etmiştir” deniliyor.

Irak ve Türk devleti arasında KDP işbirliğiyle imzalanan mutabakat metninin ilgili maddeleri şöyle:

İmzalanan mutabakatın amacı, 1’inci maddede şöyle özetleniyor:

  1. Bu anlaşmanın ana amacı, iki tarafın da egemenlik, güvenlik ve istikrarına yönelik terör ve yasaklı örgütlerden kaynaklanan tehditlerin ortadan kaldırılmasıdır.
  2. Taraflar, birbirlerinin egemenliğine saygı gösterecek ve Türkiye’nin Irak topraklarındaki askeri varlığının sona erdirilmesini sağlayacaklardır.

2’nci madde, mutabakatın çerçevesini şu şekilde özetliyor:

  1. Taraflar, askeri, güvenlik ve istihbarat işbirliğini güçlendirme konusunda anlaşmaya varmışlardır. Bu işbirliği şu alanlarda yürütülecektir:
  2. Askeri eğitim ve kolluk kuvvetleri eğitimi sağlanması.
  3. Askeri sektörlerin tamamında kapasitenin geliştirilmesi.
  4. ‘Terörle mücadele ve terör tehditlerine’ karşı koordinasyon.
  5. Ortak sınır güvenliğinin sağlanması.
  6. Yasadışı göç ve sınır ihlallerine karşı mücadele.
  7. ‘Yabancı terörist savaşçılar’ konusundaki işbirliği.
  8. Kaçakçılık ve organize suçlara karşı mücadele.
  9. İstihbarat paylaşımı.

 

Madde 3: Uyum Sağlama Yöntemleri ve İlkeleri

Taraflar, ‘yasaklı terör örgütleriyle mücadelede’ kararlı olup, bu örgütlerin kendi topraklarını diğer tarafın aleyhine kullanmalarını engelleyeceklerdir. Bu kapsamda şu adımlar atılacaktır:

  1. Ortak sınır güvenliğini sağlamak amacıyla istihbarat paylaşımı yapılması.
  2. ‘Terör örgütlerinin’ her iki ülkenin topraklarında faaliyet göstermesinin önlenmesi.
  3. ‘Terör örgütlerine’ silah, lojistik ve mali destek sağlanmasının engellenmesi.
  4. ‘Teröristlerin’ tespiti, yargılanması ve iadesi için işbirliği yapılması.
  5. ‘Terör örgütlerinin’ iki ülke topraklarında barınmasının önlenmesi.

Madde 4: Ortak Güvenlik Koordinasyon Merkezi

Taraflar, Bağdat’ta Ortak Güvenlik Koordinasyon Merkezi kurmayı kabul ederler. Bu merkez, Ortak Harekat Komutanlığı’na bağlı olacak ve iki ülkenin eşit katılımıyla yönetilecektir. Merkezin işlevleri şunlar olacaktır:

  1. Ortak sınır hattında sahada istihbarat değişimi yapılması.
  2. Stratejik ve operasyonel bilgilerin her iki tarafın komuta merkezlerine iletilmesi.
  3. Ortak sınırların güvenlik durumlarının izlenmesi ve raporlanması.

Madde 5: Ortak Komite

  1. Her iki tarafın genelkurmay başkanlıklarının önderliğinde bir Ortak Komite kurulacaktır. Bu komitede Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Güvenlik Danışmanlığı, İstihbarat Teşkilatları, Kürdistan Bölgesi temsilcileri, Haşdi Şabi ve Türkiye’nin ilgili kurumlarının temsilcileri yer alacaktır.
  2. Ortak Komite, her üç ayda bir düzenli olarak toplanacaktır. Gerektiğinde acil toplantılar yapılabilecektir.

Madde 6: Gizlilik

  1. Bu anlaşma kapsamında paylaşılan tüm bilgiler ve belgeler gizli tutulacak ve güvenliği sağlanacaktır.
  2. Gizli bilgi ve belgelerin üçüncü taraflara açıklanması yasaktır.

Madde 7: Uyuşmazlıkların Çözümü

Anlaşmazlıklar, ulusal veya uluslararası mahkemelere başvurmaksızın, taraflar arasında müzakereler yoluyla çözülecektir.

Madde 8: Değişiklik ve Gözden Geçirme

Taraflardan biri, bu anlaşmanın hükümlerinde değişiklik talep edebilir. Bu değişiklikler, karşı tarafın rızası alındıktan sonra Ortak Komite’nin toplantılarında görüşülerek karara bağlanacaktır. Değişiklikler, ortak anlaşma sağlanıp taslak imzalandıktan sonra yürürlüğe girecektir.

Madde 9: Yürürlük ve Geçerlilik Süresi

Bu anlaşma, imzalandığı tarihten itibaren yürürlüğe girecek ve bir yıl boyunca geçerli olacaktır. Taraflardan biri, anlaşmayı yenilemek istemediğini diplomatik yollarla bildirmediği sürece, anlaşma otomatik olarak uzatılacaktır.

  1. Taraflar, anlaşmanın kendi ülkelerinin yasalarına uygun olduğunu beyan eden taslakları karşılıklı olarak sunduklarında anlaşma yürürlüğe girecektir.
  2. Bu anlaşma bir yıl süreyle geçerli olacak ve tarafların mutabakatıyla yenilenebilecektir. Yenileme talebi diplomatik yollarla yapılacak ve altı ay öncesinden bildirilmesi gerekecektir.

Madde 10: Metin ve İmza

  1. Anlaşma, Arapça, Türkçe ve İngilizce olarak iki nüsha halinde hazırlanmıştır. Metinler arasında yorum farkı olduğunda İngilizce versiyon esas alınacaktır.
  2. Anlaşma, her iki ülkenin Savunma Bakanları veya yetkili temsilcileri tarafından imzalanacaktır.