Başar Arıoğlu’nun patronu olduğu Yapı Merkezi İnşaat ve Sanayi Anonim Şirketi'nin Tanzanya demiryolu projesinde çalışırken maaş ve tazminatları gasp edilen işçiler, Dev Yapı-İş Sendikası öncülüğünde şirket önünde başlattıkları direnişte 11 günü geride bıraktılar. Haklarını alamadıkları için kimisinin bankada kredi borcu biriken, kimisinin evlilik planı suya düşen işçiler, Tanzanya’da iki işçinin yaşamını kaybettiği iş cinayetlerinin de firma tarafından üstü kapatıldığına dikkat çektiler. Emeklerinin karşılığını alana kadar direneceklerinin altını çizen işçiler, ANF’ye konuştu.

‘MAAŞ ALIMI PANDEMİDEN BERİ AKSIYOR’

Yapı Merkezi bünyesinde 4 yılı aşkındır çalışan işçilerden Necdet Altınkaya, arabuluculuk ile yapılan sözleşmeye rağmen 5 aydır ücret ve tazminatlarını alamadığını vurguladı. Maaş alımlarının pandemi sürecinde aksamaya başladığını anlatan Altınkaya, bu dönemden beri maaşların kimi zaman 3-4 ay gecikmeli olarak verildiğine dikkat çekti.

‘21.500 DOLAR ÖDENMESİ GEREKİRKEN 2.500 DOLAR ÖDEDİLER’

Tanzanya’daki demiryolu projesinde ailesinden uzak, tam 4 yıl bilfiil çalışan Altınkaya, 5 maaşının ödenmediğine işaret etti. Orada çok zor koşullarda çalıştıklarını kaydeden Altınkaya, süreci şöyle anlattı: “Demiryolu projesi 4 etaptan oluşuyor. Biz ikinci etap için 2019 yılından 2023 Mayıs’ına kadar oradaydık. Sabah saat 07.00’dan 18.00’a kadar çalışıyorduk. Hem çok sıcak hem çok tozlu bir ortamdı. Öyle kavurucu bir sıcak vardı ki makineler sık sık arızalanıyordu. Senede 1 ay iznimiz vardı ve o zaman ülkeye dönüp ailemizi görebiliyorduk. İşin azalması dolayısıyla da firmadan çıkışımızı aldık. Karşılıklı olarak telekonferansla arabulucuyla konuşup alacaklarımızın iki taksit halinde, 15-25 Haziran’da ödeneceğini taahhüt ettiler. Benim 5 maaş ve tazminatlarım karşılığında toplam 21.500 dolar ödenecekti ancak sadece 2.500 dolar ödediler. O ödemeyi de direniş sayesinde yaptılar.”

‘ÇOCUĞUMUN RIZKI İÇİN ORAYA GİTTİM, ALINCAYA KADAR DİRENECEĞİM!’

Gasp edilen haklarını alana kadar direneceğini vurgulayan Altınkaya, “Biz sadaka değil hakkımızı, alın terimizin karşılığını istiyoruz, o kadar. En son arabulucu aracılığıyla alacaklarımızın ödeneceğini taahhüt ettikleri için karşılıklı iş akdi feshini imzaladık. Yoksa ödeyeceklerini taahhüt etmeselerdi imzalamazdık. Aradan 3 ay geçmesine rağmen emeğimizin karşılığını vermediler. Aradığımız zaman telefonlara bakan yok. Türkiye şartlarında geçinmek zor. Ben Trabzonluyum, ailem orada, 13 yaşında okuyan bir çocuğum var ve onu 4 yılda toplam sadece 4 ay görmüşüm. İşverenin yaptığı nankörlükten başka bir şey değil. Sonuçta çocuğumun rızkını kazanmak için oraya gittim ve emeğimin karşılığını almadan da hiçbir yere gitmeyeceğim, sonuna kadar direneceğim. Hakkımızı söke söke de olsa alacağız” dedi.

MAAŞLARDA AVRUPA-AFRİKA ÇİFTE STANDARDI

Firma bünyesinde 2 yıl Etiyopya’da, 4 yıl da Tanzanya’da çalışan direnişteki işçilerden Muzaffer Türlü, pandemi döneminde maaşlarının doğru dürüst yatırılmadığını belirtti. O dönemde birçok haklarının gasp edildiğine işaret eden Türlü, “Maaşlarımızı alamadığımız gibi resmen şantiyede hapis tutuluyorduk. Ben operatör olduğum için hiç dışarıya çıkamıyordum. Formenler aracılığıyla ihtiyaçlarımızı aldırıyorduk” diye konuştu.

Yapı Merkezi’nin Avrupa ve Afrika’da çalışan işçilere farklı davrandığına dikkat çeken Türlü, Slovenya’da çalışan işçilerin maaşları her ay yatırılırken, Afrika’da çalışan işçilerin maaşlarının aylarca gasp edildiğine işaret etti. Türlü, “Arkadaşım Yapı Merkezi’nin Avrupa ayağındaki projesinde çalışıyor. Onun parası her ayın 25’inde tıkır tıkır yatırılıyor. Çünkü orası Avrupa Birliği ve sorun olur. Ama biz Tanzanya’da çalıştığımız için maaşlarımızı istedikleri gibi gasp ettiler” dedi.

HAKLARI GASP EDİLDİĞİ İÇİN EVLİLİK PLANI DA SUYA DÜŞTÜ

Gasp edilen 5 aylık maaşlarını almak için Tanzanya’da 2 ay önce 4 günlük grev yaptıklarını anlatan Türlü, “Maaşlarımızı yatırmadıkları gibi, bizi Türkiye’ye gönderip bizi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22/2 maddesi h bendinden işten attılar ve mahkeme yolunu gösterdiler” diye konuştu. Hakları gasp edildiği için evlilik planlarının da suya düştüğüne işaret eden Türlü, “Eğer maaş ve tazminatlarım ödenseydi evlenecektim ama ertelemek zorunda kaldım ve buraya direnişe geldim. Para olmadığında ne düğünü?” diye tepki gösterdi.

‘İKİ ARKADAŞIMIZ YAŞAMINI YİTİRDİ AMA ÜSTÜ KAPATILDI’

Direnişteki işçilerden Ayhan Turhan, 15 ay formen olarak çalıştığı Tanzanya’daki işin bitiminde tazminat dahil alması gereken 15.600 doların ödenmediğini belirtti. Hak edişlerinin Tanzanya’da firma yetkilileri tarafından hesaplandığına ancak Türkiye’ye dönüşte herhangi bir ödeme yapılmadığına dikkat çeken Turhan, bunun üzerine firmayı mahkemeye verdiğini anlattı. Tanzanya’da 40 derece sıcakta çok zor koşullarda çalıştıklarına, iki işçi arkadaşlarının iş cinayeti sonucunda yaşamlarını yitirdiğine dikkat çeken Turhan, “Tanzanya’da çalışırken iki arkadaşımız yaşamını yitirdi. Bir işçi arkadaşımıza kamyon çarptığını söylediler, bir diğeri ise yatakta ölü bulundu. Ama her iki olayın da üstü kapatıldı” dedi.

MAAŞLARI ÖDEMEDİKLERİ İÇİN BANKAYA 200 BİN TL KREDİ BORCUM VAR

Maaşları ödenmediği için bankaya 200 bin TL kredi borcu olduğunu anlatan Turhan, “Tanzanya’ya çalışmaya giderken bana sadece 3 ay maaşın içeride kalacağını söylediler firma yetkilileri ama ben 6 ay maaş alamadım. Giderken bankadan 1 kredi çektim, şimdi üzerimde 6 kredi borcum var” diye konuştu.

Bursa’da oturan ve direniş için İstanbul’da arabada kalan Turhan, emeğinin karşılığını alana kadar firmanın önünden ayrılmayacağını vurguladı.