Kadınlar, Kuzey Kürdistan ve Türkiye'de 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla eylem ve etkinlikler düzenledi, mücadeleyi büyütme ve dayanışma mesajları verdi.

AMED
Amed Barosu Kadın Hakları Merkezi, 25 Kasım dolayısıyla baro binasında basın toplantısı düzenledi. “Jin jiyan azadî” yazılı pankartın taşındığı toplantıya, çok sayıda kadın avukat katıldı. Açıklamanın Kürtçesi Avukat Beritan Kalbişen, Türkçesi ise Av. Dicle Sümer tarafından okundu. Kadınların eril tahakküme karşı haklarıyla var olma mücadelesini canlarıyla verdiğini dile getiren Av. Dicle Sümer, “Jîna Eminî, Nagihan Akarsel, Pınar Gültekin, Fatma Altınmakas, İpek Er, Müzeyyen Boylu, Meryem Sevim şahsında erkek ve devlet şiddetiyle öldürülen nice kadını saygıyla ve özlemle anıyoruz.  Yine bu ülkede kaybedilen ve akıbeti hala bilinmeyen Gülistan Doku’nun nerede olduğunu bir kez daha soruyoruz” dedi.

Kadına yönelik şiddetin toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklandığını ve cezasızlık politikalarıyla yeniden üretildiğini ifade eden Sümer, “Türkiye’de yargıya intikal eden kadına yönelik şiddet dosyalarında soruşturmanın başından yargılamanın sonuna kadar erkek failler lehine bir sürecin yürütüldüğüne ve kadınları koruyan yasaların uygulanmadığına tanıklık etmekteyiz. 6284 Sayılı yasanın ihtiyaca göre özenle ve etkili bir şekilde uygulanmasını talep ediyoruz.  Yapılmak istenen Anayasa değişikliği ile kadınların bedeni ve kılık kıyafet tercihi üzerinden toplum kutuplaştırılarak kadınların temel hak ve özgürlükleri pazarlık konusu yapılmaktadır. Bizler ne zorunlu başörtüsünü ne de başörtüsü yasaklarını kabul etmiyoruz. Bedenimiz ve hayatlarımız üzerinden yürütülen eril siyaset biçimini reddediyoruz. İktidara ‘yasalara dokunmayın uygulayın’ diyoruz. Şiddetsiz bir yaşam için mücadelemize kararlılıkla devam edeceğimizi bir kez daha vurguluyoruz. Basın açıklamamızı İran’da büyüyerek kadınların özgürlük mücadelesinin sloganı haline gelen ‘Jin jiyan azadî/kadın, yaşam, özgürlük’ talebiyle sonlandırıyoruz” diye belirtti.

 DTSO’DAN AÇIKLAMA

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Kadın Meclisi, yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, “Bugün de kadınlar evde, sokakta, savaşta, iş yaşamında, kısacası her yerde şiddete maruz kalmaktadır. Bu durum yalnızca şiddete uğrayanı değil, şiddet görenin başta çocuklarını ve yakınlarını etkilediği gibi toplumsal yaşamı da etkilemektedir” denildi. Kadınların yaşamını belirleyen ve hayatın merkezini oluşturan en önemli şiddet biçiminin ekonomik şiddet olduğunun ifade edildiği açıklamada, şunlara yer verildi: “Bu durum fiziksel ve diğer şiddet türlerini körükleyerek artışına sebep olmaktadır. Tüm bu fırsat eşitsizlikleriyle karşı karşıya kalan kadın, toplumun temel yapıtaşıyken gerisinde kalmaktadır. DTSO Kadın Meclisi olarak, ekonomik şiddet başta olmak üzere şiddetin her türlüsüyle mücadeleyi sürdüreceğiz. Kamuoyunu ve tüm kurumlarımızı da şiddetsiz bir dünya için el ele vermeye ve dayanışmaya davet ediyoruz.”

 

MÊRDÎN

Özgür Kadın Harareti (Tevgera Jinên Azad-TJA) ve Şahmaran Kadın Platformu, Mêrdîn’in Artuklu ilçesinde 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla yürüyüş düzenlemek istedi. Kadınlar, HDP Artuklu İlçe Örgütü binası önünde bir araya gelerek, “Jin, jiyan, azadî”, "Kobanê nakeve” ve “Bijî berxwedana Kobanê” sloganları attı. Kadınlar, ayrıca "Li dijî faşîzmê û qirkirina jinan dem dema azadiya jinan e” pankartı taşıdı.
Yürüyüşün engellenmesi üzerine açıklama yapan HDP Mêrdîn İl Örgütü yöneticilerinden Berivan Bozan, Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye ile Federe Kurdistan Bölgesi'ne dönük devam eden saldırılarına tepki gösterdi. Bozan, "Kadınlar her yerde direniş tarihine adlarını yazdırıyor. Bunun en somut örneği de Rojava’da gerçekleşendir. DAİŞ’e karşı büyük bir zafer kazanıldı. Ancak bugün Türkiye tarafından bölge bombalanıyor. Bu saldırılar insanlık değerlerine aykırıdır” dedi.  

Nagehan Akarsel ve Jîna Emînî'yi anan Bozan, “Kadınlar saldırılara karşı her zaman sokaklarda olacaktır. Kadınlar, Kobanê’ye de sahip çıkacaktır. Uluslararası kamuoyunun saldırılara karşı ses çıkarması gerekiyor. Bir an önce bu saldırıların sonlanması gerekir" dedi.

HDP Mêrdîn Milletvekili Pero Dündar ise polis ablukasına tepki göstererek, "Kadınların önüne barikat koyanlar, katilleri koruyor. AKP-MHP’nin siyasetinde katliam, ölüm ve yok etme var. Failler için ise cezasızlık politikası uyguluyorlar. Sokaklar bizimdir, eylem ve etkinliklerimizi, şarkılarımızı ve sloganlarımızı sokaklardan söyleme devam edeceğiz. Bir kere özgürlüğün tohumlarını toprakla buluşturmuşuz. Bu noktadan tek bir adım geri atmayacağız. Saldırılara karşı her yer mücadele edeceğiz” diye belirtti

ANKARA
Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi ve Ankara Barosu Gelincik Merkezi’nin, gün dolayısıyla Ankara Barosu Eğitim Merkezi Konferans Salonu’nda düzenlediği panelin ilk oturumu, “Dünyada ve Türkiye’de Kadın Hareketi ve Güncel Politikalar” başlığıyla başladı. Panele pek çok kadın ve sivil toplum örgütü temsilcileri katılım sağladı.

Panelde ilk olarak Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Prof. Dr. Serpil Sancar konuştu. Türkiye’de ve dünyada kadın sorunlarının nasıl evrensel siyasetin konusu olduğuna ve buna rağmen kadınların nasıl siyasetten dışlandığına değinen Sancar, Türkiye’nin seçim sathına girdiği bu dönemde de kadın temsilinin önemine değindi. Halkların Demokratik Partisi’ni (HDP) ayrı tutarak, partilerde kadın temsiliyetinin yetersiz olduğunu vurgulayan Sancar, bununla beraber 6’lı Masa’nın da kadın temsiline yönelik bir vaatte bulunmadığını ve buna yönelik bir politika duyurmadığını belirtti. Sancar, Saadet Partisi’nin söz konusu ittifak içerisindeki etkisine değindi.

İranlı Sosyolog Sara Baheriirad, İran’ın tarihsel sürecinde kadının konumuna değinerek, konuşmasına başladı, "Batının bize yaptığı en büyük kötülük İran-Irak Savaşı’nın yapılması. Bu savaştan sonra kadının özgürlüğü lüks ve gereksiz bir konu olarak görüldü" dedi.

Ankara Barosu’ndan avukatlar, kadın hareketinin önemine dikkat çekti.
Panelde Mezopotamya Ajansı (MA) ve JINNEWS muhabirlerinin tutuklandığı hatırlatılarak, kadın mücadelesi üzerindeki baskılara ilişkin tartışma yürütüldü.

 
ADANA

 Adana Barosu Kadın Hakları Merkezi de adliye binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan Adana Barosu Kadın Hakları Merkezi Başkanı Avukat Eylem Coşkun, tüm dünyada kadınların yaşamın her alanında karşılaştıkları ayrımcılık, cinsiyet eşitsizliği, sömürü, ev içi ve toplumsal şiddete karşı mücadele ederek dayanışma ruhuyla bir araya geldiğini dile getirdi. Coşkun, "Kadınların insan hak ve onuruna uygun şekilde yaşamaları, eşit hak ve özgürlüklere sahip olmaları için birlikte mücadele etmeye devam edeceğiz” dedi.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Adana İl Koordinasyon Kurulu (İKK), yazılı açıklama yayımladı. Ülkede kadına yönelik şiddetin gün geçtikçe arttığına değinilen açıklamada, "Bulunduğumuz alanlardan başlayarak kadına yönelik şiddeti, cinayetleri, vahşeti durdurmak için güçlü bir toplumsal dayanışma sergilemeliyiz" dedi.

ANTALYA

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Antalya Şubesi, gün dolayısıyla şube binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan SES Antalya Şubesi Eşbaşkanı Şükran İçöz, SES'li kadınların, ucuz iş gücü olarak görüldüğünü belirterek, "Ancak örgütlü mücadele ile bu emek sömürüsünü bertaraf edeceğiz. Kadına yönelik her türlü şiddete karşı mücadelemizi büyüteceğiz" dedi.

İSTANBUL

İHD İstanbul Şubesi Kadın Komisyonu, 25 Kasım dolayısıyla Beyoğlu’nda bulunan Galatasaray Postanesi’nden Meclis’te grubu ve milletvekili bulunan siyasi partilere mektup gönderdi. Mektupta, İstanbul Sözleşmesi’nin yeniden imzalanması için harekete geçilmesi gerektiği belirtilerek, kadınların sözleşmeden vazgeçmeyeceklerinin altı çizildi.

 Mektupta şu ifadelere de yer verildi:

 "(...) Ve kadınlar İstanbul Sözleşmesi’ni geri istemekteler. Özellikle tüm siyasi partilerdeki kadınların, kendi hayatları için de çok büyük önem arz eden İstanbul Sözleşmesinin yeniden imzalanması için çaba göstermeleri gerektiğine inanıyoruz. İnsan hakları savunucusu kadınlar olarak bir kez daha ‘İstanbul Sözleşmesi’ bizimdir diyoruz. Kadın cinayetlerinin ve kadına yönelik şiddetin bu kadar yoğunlaştığı bugünlerde, sizi ve partinizi bu konuda sorumluluk almaya ve tarihe doğru tutum almış olarak geçmeye davet ediyoruz.”

MUĞLA
Muğla Barosu Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Hakları Komisyonu, 25 Kasım’a ilişkin Muğla Adliyesi önünde basın açıklaması yaptı. Açıklama, aynı zamanda Muğla’nın Fethiye, Ortaca ve Bodrum ilçe adliyelerinde de eş zamanlı yapıldı.

Açıklamalarda, ülkede 1 Ocak ile 23 Kasım 2022 arasında en az 296 kadının katledildiği belirtilerek, bunlardan 17'sinin göç eden kadınlar olduğu vurgulandı. Açıklamalarda, "Bu verilerden en az 169 kadının ölümü 'şüpheli' olarak kayıtlara geçti.  2022’nin ilk dokuz ayında erkekler 118 kadını taciz etti, 187 çocuğa istismarda bulunuldu, 605 kadına şiddet uygulandı, 24 kadına tecavüz edildi. En az 372 kadın da seks işçiliğine zorlandı. Yine 2022 yılın ilk dokuz ayında en az 32 çocuk öldürdü" denildi.

Açıklamalarda, İran ve Rojhilat'taki kadın direnişi de selamlandı.  

İZMİR
İzmir Barosu üyesi kadın avukatlar, yürüyüş ve basın açıklaması gerçekleştirdi. İzmir Barosu önünde bir araya gelen hukukçular, Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi’ne yürüyüş yaptı. Burada yapılan açıklamada, “Erkek adalet değil, gerçek adalet”, “Şiddete karşı isyandayız”, “İstanbul Sözleşmesi yaşatır, vazgeçmiyoruz” yazılı dövizler taşınırken sık sık “Kadın, yaşam, özgürlük” sloganları atıldı. Açıklamayı kadınlar adına İzmir Barosu Kadın Hakları Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Elçin Kılınçer Ot okudu.
Devletin, kadınların en temel insan hakkı olan yaşam hakkını korumadığını belirten Kılınçer, 2022 yılının 11 ayında 346 kadın katledildiğini belirtti. İran-Rojhilat'ta ve tüm dünyada zulme ve erkek şiddetine başkaldırarak eşitlik için mücadele eden tüm kadınları selamladıklarını söyleyen Elçin,  “Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz” dedi.

COLEMÊRG
Colemêrg’in Gever (Yüksekova) ilçesinde kadınlar, TJA öncülüğünde Cengiz Topel Caddesi’nde bir araya geldi. Buradan HDP Gever İlçe Örgütü binasına doğru yürüyüşe geçen kadınlar, polis tarafından ablukaya alınarak, yürüyüş engellenmeye çalışıldı. Aralarında HDP Şirnex Milletvekili Nuran İmir ile çok sayıda kadının bulunduğu grup, ne polisi ne de ablukayı dinledi. “Jin, jiyan, azadî” ve “Baskılar bizi yıldıramaz” sloganlarıyla polisleri protesto eden kadınlar adına konuşan HDP’li İmir, “Gever’de polis, şiddetle mücadele gününde kadınların yürümesine tahammül edemiyor. Hatta kadınların sesinin çıkmasına dahi tahammül edemiyor” dedi.
Daha sonra kadınlar, “Jin, jiyan, azadî” sloganıyla polis ablukasını kırarak, yürüyüşe geçti. Polislerin tüm engellemelerine rağmen HDP Gever İlçe Örgütü binasına kadar yürüyen kadınların bu kez açıklama yapması engellenmeye çalışıldı. Direnen kadınlara kalkanlarla saldıran polisler, bu esnada çekim yapan JINNEWS Muhabiri Rabia Önver’e  müdahale ederek, görüntü almasını engelledi.
Bu esnada partililer de polisler tarafından darp edilerek, zorla parti binasına konulmak istendi. HDP’li İmir, saldırıya “Bu bir faşizmdir. Geverli kadınlar sizden korkmuyor. Baskılarınızdan ve engellemelerinizden korkmuyoruz” diyerek tepki gösterdi. Hemen ardından kadınlar, “Kahrolsun faşizm” ve “Jin, jiyan, azadî” sloganlarıyla ablukayı protesto etti. Daha sonra parti binasına giren kadınlar, balkonlara çıkarak “Jin, jiyan, azadî”, “Biji berxwedana jinan” ve “Baskılar bizi yıldıramaz sloganları attı.
Parti binasını ablukaya alan polisler, yükselen sloganları zırhlı araçlardan açtıkları siren sesiyle bastırmaya çalıştı.

 MÛŞ
Mûş’ta ise kadınlar, HDP il binasında bir araya geldi. Burada konuşan HDP Mûş Milletvekili Şevin Coşkun, tüm dünyada “Jin, jiyan, azadî” sloganının yükseldiğini belirterek, “İran’da kadınların öncülük ettiği protestolar halk direnişine dönüştü. Yine Süleymaniye’de katledilen Nagihan Akarsel’e yönelik bu saldırı kadın mücadelesinden bağımsız değildir. Jîna’nın saçlarını bayrağa dönüştüren kadınlar Nagihan’ın da hakikat kalemini asla yerde bırakmayacaklardır” dedi.
Konuşmaların ardından kadın mücadelesinin anlatıldığı sinevizyon gösterimi yapıldı.

 
ERZIROM
Erzirom’un Qereçan (Karaçoban) ilçesinde kadınların yapmak istediği eyleme polis saldırdı. HDP ilçe binası önünde bir araya gelen kadınlar, “Jin, jiyan, azadî” sloganıyla yürüyüş yapmak istedi. HDP İzmir İl Örgütü binasında katledilen Deniz Poyraz, İran’da “ahlak polisi” tarafından katledilen Jîna Emînî ve Süleymaniye kentinde katledilen Nagihan Akarsel’in fotoğraflarını taşıyan kadınlar, ilçe binasından ilçe merkezine doğru yürüyüşe geçti.
“Jin, jiyan, azadî” sloganı eşliğinde yürüyen kadınlar, bir süre sonra polisler tarafından engellendi. Bu sırada polislere tepki gösteren Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclisi (PM) üyesi Gülderen Varlı, gözaltına alındı.

RIHA
TJA, HDP Kadın Meclisi öncülüğünde Riha’nın Wêranşar ilçesinde bulunan Şirnex Mahallesi’nde buluşan kadınlar, valiliğin "yasak" kararına rağmen yürüyüş gerçekleştirdi.
"Li dijî faşîzmê û qirkirina jinan dem dema adaziya jinan e" pankartının açıldığı yürüyüşte, kadınlar “Bijî berxwedana jina” ve “Jin jîyan azadi” sloganları atarak yürüdü. Yürüyüşün ardından konuşan HDP Riha Milletvekili Ayşe Sürücü, “Başta diktatörlerin karşısında boyun eğmeyen kadınlar olmak üzere Mirabal kız kardeşlerden Sakine’lere, Sevê’lerden Nagihan Akarsel’e bütün devrimci ve mücadeleci kadınları selamlıyoruz” dedi.
Sürücü, "AKP-MHP sistemi Kürt kazanımlarına ve kadın kazanımlarına aralıksız bir şekilde saldırıyor. İstanbul Sözleşmesi'ni iptal ettiler. Kadın katillerini koruyorlar. TJA ve HDP Kadın Meclisi olarak bizler sokaklardayız. Mücadelemizi yükseltiyoruz. Bugün kadın direnişi 'Jin jiyan azadî' sloganıyla bütün dünyaya yayıldı” diye konuştu.
Riha İl Kadın Platformu, İHD Şubesi'nde açıklama yaptı. İHD Şube Eşbaşkanı Sümeyye Koç, kadına yönelik şiddete tepki gösterdi. HDP PM Üyesi Sevda Çelik Özbingöl, Jina Eminê ve Nagihan Akarsel'in katledildiğini hatırlatarak şiddete karşı mücadele edeceklerini söyledi.
Riha Barosu Kadın Hakları Merkezi de baro konferans salonunda basın açıklaması gerçekleştirdi. Kadın Hakları Merkezi Başkanı Melike Satış Erdal, “Yaşadığımız her türlü erkek şiddetinin karşısında birlikte mücadele ederek ve birbirimizle dayanışarak kazanacağız" dedi.
Açıklamanın ardından kadınlar, Riha Adliyesi öğününde Adelet Nöbeti’ni 627’nci gününde sürdüren Emine Şenyaşar'ı ziyaret etti.

 
SEMSÛR
HDP ve Yeşiller Sol Partisi Kadın Meclisleri, HDP Semsûr İl binasında açıklama yaptı. Yeşiller Sol Parti İl Eşsözcüsü Zeynep Karadoğan, "Özgür, eşit ve şiddetsiz bir yaşam için kadınlar isyanını her yerde haykıracak. Kaybettiklerimizin acısı, öfkemizde mücadeleye duracak" dedi.
Konuşmasının ardından kadın mücadelesini konu alan sinevizyon gösterimi yapıldı.

 
DÎLOK
HDP ve TJA, Dîlok'ta ise kadın mücadelesini konu alan sinevizyon gösterimi düzenledi. Sinevizyon gösterimine gelen kadınlar "Jin jiyan azadi" sloganı attı.

BEDLÎS

HDP Betlîs İlçe Örgütü, ilçe binasında yaptığı açıklama ile HDP Betlîs Kadın Meclisi’ni ilan etti. Açıklamanın yapıldığı salona, “Jin, jiyan, azadi” pankartı asıldı. HDP Parti Meclis üyesi Sidar Karaçelik, “Erkek şiddetine karşı en güçlü özsavunmamız belki de örgütlenmemizdir. Bunun için Kadın Meclisimizi ilan ederek bunu taçlandırıyoruz” diye konuştu.
Karaçelik, "Kadın özgürlük mücadelesinin felsefesini yaratma mücadelesi veren Nagihan Akarsel’in kalemi olmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

 96 KADIN KATLEDİLDİ

Sosyo-Politik Saha Araştırmaları Merkezi, “1 Eylül-22 Kasım 2022 tarihleri arasında Basına Yansıyan Kadına Şiddet Vakaları İncelenmesi” raporunu yayımladı.
Rapora göre 1 Eylül-22 Kasım tarihleri arasında 96 kadın katledildi, 39 kadın şüpheli bir şekilde öldü, 148 kadın ise şiddet ve yaralanmaya maruz bırakıldı.