Hevrin Xelef Şifa Bahçesi kadınların Berlin’deki yaşam alanlarından. Dest-Dan Kadın Meclisi'nin öncülük ettiği ve farklı kadın derneklerinin ortaklaşa kurduğu bahçe.

Baharın gelmesiyle beraber kadınlar Hevrin Xelef Bahçesi'nin yolunu tutuyor. Kimisi tırmığı, kimisi kazmayı kimisi de küreği kaparak stranlar eşliğinde bahçeyi ekim yapılmak üzere yabani otlardan temizliyor.

GÖZ HİZASINDA İLİŞKİLENME

Kadınlar meslek, statü, toplumsal cinsiyet rollerini yıkarak bir araya gelip Hevrin Xelef Bahçesini kuruyor.

Konuyla ilgili bilgi veren ve Hevrin Xelef Bahçesi aktivistlerinden Çocuk Terapisti Zilan, şunları söyledi:
“Berlin’de birçok kadın kurum ve kuruluşu ile ilişkimiz var; özellikle de diasporada yaşayanların kuruluşlarıyla. Burada ilişkilenirken daha çok önem verdiğimiz şey yatay bir ilişki. Yani hiyerarşik olmayan bir ilişki. Daha kadın düzeyinde olan bir ilişki, kadın gözüyle olan bir ilişki. Yani aynı göz hizasında olan bir ilişki. Burada bahçenin ekim biçiminin yanında ideolojik olarak, tecrübe olarak da paylaşımlarımız var. Paylaşımlarımız burada yer ediniyor. Yani burada amaç, aslında devletten bağımsız; işte bazı kurumlar var, bu tür işler için para veriyor, onlara bağlı olmak değil kendi gücümüze dayanarak bir yer açmak. Ve bunun ürünlerini, işte çaylarımız, eterik yağlarımız, sabunlarımız var; bunları internet yoluyla birçok insana, birçok kadına ulaştırmak. Bu sadece bir sabun veya çay değil, aynı zamanda tecrübelerin de paylaşımı söz konusu. Yani alternatif bir yaşamın mümkün olduğunu göstermek istiyoruz.”

YADÊLERDEN ÖĞRENİYORLAR

İnisiyatifte yer alan hasta bakıcı, avukat, sosyal çalışmacı, gündelik ev işi yapan kadınlar ve üniversitede doktora yapan kadınlar bir arada Hevrin Xelef Bahçesi'nde buluşuyor. Frei Üniversitede su krizleri üzerine doktora araştırması yapan Şermin, bu durumu anlatırken şunları söyledi:
“Bu çalışma esnasında birbirimize şifa üzerine; yani hangi otlarımız var, şifalı hangi otlara sahibiz diye iletişim halindeyiz. Bir yandan bu otları anlatıyoruz, öğretiyoruz. Bir yandan da jenerasyon değişikliği var; hem genç kadınlarımız hem de annelerimiz, teyzelerimiz, yadêlerimiz buraya geliyor ve bize bildiklerini anlatırlar. Biz de onlarla birlikte bu ortaklaşmayı yaparız. Örneğin, baş ağrısına, mide ağrısına veya kadınsal bazı hastalıklara hangi otlar şifalı olur diye sorarız. Onlardan öğreniriz. Bu yıl annelerimizden öğreneceğimiz otlardan biri de mesela ‘tolık’tır. Başka otlarımız da var; mesela ‘gezgezik’, ‘catır’, ‘rosmarin’, ‘reyhan’ ve daha bir sürü ot. Bu otları bu sene yine ekeceğiz, yine biçeceğiz. Bu sene daha başka bir şekilde organize olarak bahçemize ve yeşil alanlarımıza sahip çıkacağız. Aynı zamanda Jinwar’ın ne kadar önemli bir yer olduğunu, dünyada böylesi bir yerin daha olmadığını Alman arkadaşlarımıza, Fars arkadaşlarımıza, Arap arkadaşlarımıza; yani bu çevrede yaşayan çok kültürlü arkadaşlarımıza biraz daha anlatacağız.”
Kadınların Hevrin Xelef Bahçesi'ne gelirken zamanını değerlendirdiğini belirten Şermin, “Boş zamanlarımda kadın arkadaşlarla bu çalışmayı yürütüyoruz. Flamingo e. V ile birlikte bu inisiyatifi gerçekleştiriyoruz. Biz Destan Kadın Derneği ile birlikte burada kazı işlerini yapıyoruz, bahçıvanlık yapıyoruz. Burada ekiyoruz, biçiyoruz. Bir yandan da birlikte kooperasyon alanında kadınlar olarak pratikleştirmeye çalışıyoruz. Berlin’in yeşil çevrelerinde beraber yapmaya çalışıyoruz.”
Proje 2017’de hazırlanıyor. Açılışının yapılacağı 12 Ekim 2019 günü Kürt kadın siyasetçi Hevrin Xelef’in şehadeti yaşanıyor. İşgalci Türk devletinin Serêkaniyê ve Girê Spî’yi işgal saldırıları sırasında Türkiye destekli Ehrar El Şarqiye çeteleri tarafından katledilir. Kadınlar da bahçenin isminin Hevrin Xelef olmasını kararlaştırır. Zilan, projenin gelişimini anlatırken şunları söylüyor:
“Hevrin Xelef Bahçesi’nin açılışı 2019 sonbaharında gerçekleşti. Daha önce birçok uluslararası kadın derneği olarak kadın aktivistler de içerisindeydi, Flamingo e. V gibi... Aslında bu bahçenin oluşumunu Jinwar’da oluşan o bağımsız projenin sonucu olarak görüyoruz. Çünkü biz onları örnek aldık. Kadınlara yönelik savaşın ortasında böyle bir yer açılabiliyorsa biz de Berlin’de kadın aktivistler olarak böyle bir yer açabiliriz. 2019’de bunun kararını aldık. Açılışımız Hevrin Xelef’in şehit olduğu gündü, biz de bütün kadın arkadaşların onayı ile Hevrin Xelef’in ismini verdik."
Dest-Dan Kadın Meclisi aktivisti Nursel ise “İki yıldır bu işi yapıyoruz. Bu bahçe kadınların bahçesi; yani Dest-Dan’ın bahçesi. Biz Dest-Dan kadınları ne zaman zaman bulursak, haftada bir gün, iki gün geliyoruz buraya. Bahçemize emeğimizi veriyoruz. İstiyoruz ki bahçemiz güzel olsun. İsmi Hevrin Xelef’tir, şehit arkadaşımızdır. Geçtiğimiz yıl bahçede iyi zaman geçirdik. Umuyorum ki bu bahçe tüm kadınların, annelerin bahçesi olur. Ne zaman vaktimiz olsa gelip bu bahçede çayımızı içiyor, nefes alıyoruz. Bahçemizde mutluyuz. Umuyorum ki keyifli zamanlar geçireceğiz” diyor.

KAPİTALİZMİN DIŞINDA BİR SERGİ

Şermin Hevrin Xelef Bahçesi ile birlikte çeşitli kadın inisiyatiflerinin ortak düzenleyeceği sergiye de davet ediyor:
"Dest-Dan ve Hevrin Xelef Bahçe İnisiyatifi ve çok farklı kadın birlikleriyle beraber bir sergi organize edeceğiz. Sergi dediğimizde, hani entelektüellerin ellerine kahve ve çikolatalarını alıp gittikleri bir sergi olmayacak. Sergimiz Hevrin Xelef Bahçesi’nde ve birçok ayrı bahçede olacak. Sergimizin ismi 'utopiyên sazkirî'; yani inşa edilmiş ütopya. Sergi açıldığında daha fazla anlatacağız, neyin ütopyası olduğunu. Serginin en büyük kooperasyonu ise Jinwar ile olmasıdır. Yani sergimiz ‘Gebaut utopian mit Jinwar’ hem Jinwar ile olan Hevrin Xelef Bahçesi’nin çalışmasını gösterecek hem de bahçelerde neler yaptığımızı gösterecek. Biz bu bahçede ütopik bir çalışma üretiyoruz. Ütopik olan nedir? Bir yandan yeşil çevre yapmak, bunu hazırlamak, çalışmasını sürdürmek ve ekolojik bir devamının olmasını sağlamak. Bir yandan da kadınlar ile birlikte oturup yer inşa etmek. Bu yerin inşa edilmesi için de felsefi bir altyapıya sahip olmak. Onu tartışmak, açığa çıkarmak. Bu da nasıl olur? Jinwar’dan gelen motivasyonumuz bayağı büyük. Onunla kooperasyondayız. Burada yaptığımız çalışmada politik bir duruş var. O duruş için de Haziran ve Temmuz ayları boyunca Dest-Dan ve birçok başka arkadaşla birlikte bu sergiyi düzenleyeceğiz. Bu biraz kapitalizmin dışında bir sergi olacak. Çünkü kadınların dayanışmasıyladır. Mesela bizim kadın gücüyle ekolojiyi yaşatmak adlı bir sergi olacak."