25 Kasım eylemleri sürüyor: Şiddete karşı kolektif direnme zamanı
Avrupa'da yürüyen binlerce kadın erk, erkek, iktidar ve devlet şiddetine karşı “Birlikte güçlüyüz” mesajı verdi. Kadın özgürlüğünün yaşanabilir dünyanın anahtarı olduğu vurgulandı.
Avrupa'da yürüyen binlerce kadın erk, erkek, iktidar ve devlet şiddetine karşı “Birlikte güçlüyüz” mesajı verdi. Kadın özgürlüğünün yaşanabilir dünyanın anahtarı olduğu vurgulandı.
Avrupa’nın birçok merkezinde kadınlar, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü vesilesiyle alanlara çıktı.
FRIEDRICHSHAFEN
Almanya'nın Friedrichshafen kentinde, Kürdistanlı ve Alman kadınlar, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla kentin en işlek noktasında çadır açtı.
Kadınlar, yüzlerce bildiri dağıtarak kadına yönelik şiddetin politik olduğuna dikkat çekti. Kürt kadınlarının verdiği özgürlük mücadelesinin dünya genelindeki kadınlara ilham verdiğini vurgulayan konuşmaların da yapıldığı etkinlikte, "Mirabel kardeşlerden Sakine Cansız’a kadar işlenen her şiddetin karşısında daha güçlü bir direnişle durabiliriz" mesajı verildi.
FREIBURG
Almanya’nın Freiburg kentinde farklı kurumların ve Nûda Kadın Meclisi’nin çağrısıyla miting ve yürüyüş gerçekleştirildi. Nûda Kadın Meclisi adına okunan bildiride, Kürt Kadın Mücadelesinin mimarı Önder Apo’ya uygulanan tecride dikkat çekildi. Yürüyüşte sık sık ‘Jin Jiyan Azadî’ sloganı atıldı.
STOCKHOLM
Amara Kadın Meclisi ve RONAK (Rojhilatlı Kadınlar Birliği), 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla İsveç'in başkenti Stockholm'de bir eylem düzenledi.
Sergels Torg Meydanı'nda düzenlenen eylem, katledilen tüm kadınlar için bir dakikalık saygı duruşu ile başladı. Eylemde Paris’te katledilen Sakine Cansız, Leyla Şaylemez, Fidan doğan, Evîn Goyî, özyönetim direnişleri sırasında katledilen Sêvê Demir, Pakize Nayır, Fatma Uyar, Türk faşizminin Silêmanî’de katlettiği Gülistan Tara, Hêro Bahadîn, Nagihan Akarsel, vahşi bir şekilde katledilen Şîrîn Elemhulî ve İran zindanlarında haklarında idam kararı verilen Werîşe Mûradî, Pexşan Ezîzî ve ve Zeyneb Celaliyan’ın resimleri ile birlikte “Jin Jiyan Azadî” yazılı dövizler taşındı.
İskandinavya Kürt Kadınlar Birliği (YJK-Skandînavya) adına Ayşe Didar bir konuşma yaptı. Ayşe Didar, “Biz Kürt kadınlar olarak yılın sadece belli günleri değil, her an, her gün mücadele içindeyiz. Ve yürüttüğümüz bu mücadele, her geçen gün daha da büyüterek devam ediyor. Önder Apo biz kadınlara özgürlüğün, mücadelenin ve örgütlenmenin ne olduğunu öğretti. Her şeyden önemlisi de kendimizi nasıl savunacağımızı gösterdi. Kürt Özgürlük Hareketi, kadınların hem özgür bireyler hem de değişimin itici gücü olduğu bir toplum vizyonuyla dünyaya ilham veriyor. Önder Apo’nun yaşam felsefesinden esinlenerek ataerkil ve kapitalist yapılara karşı cesur direnişleri, adil ve eşit bir dünyanın mümkün olduğunu herkese gösterdi” ifadelerini kullandı.
“Artık biz kadınların örgütlenme, sesimizi yükseltme ve birlikte mücadele etme zamanıdır” vurgusunda bulunan Ayşe Didar, “Bu sadece bireysel bir mücadele değil, hepimizi ezen yapılara karşı kolektif bir direnme zamanıdır” dedi.
KJAR temsilcisi ise, İran’da Kürt kadınlara yönelik uygulamalara dikkat çekerek, şunları söyledi: “İran’da Kürt kadın aktivistlere zulmediliyor ve idam ediliyor. Bu, Jîna Emînî’nin katledilmesinden sonra görünür hale geldi. Kürt Özgürlük Hareketi, kadınların özgürleşmesini eşit ve adil bir toplumun anahtarı olarak görüyor. Bugün “Jin Jiyan Azadî” eylemlerine katıldıkları için birçok kadına idam cezası verildi. Bunun için İran’da tutsak kadınların sesini her yerde duyurmamız gerekir. “Jin, Jiyan, Azadî” biz tüm kadınların yaşam felsefesi, öz savunma mekanizmasıdır.”
Çevreden geçenler tarafından yoğun ilgi gören eylem, “Jin jiyan Azadî” sloganı ile son buldu.
LINZ
Avusturya’nın Linz kentinde 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü dolayısıyla yürüyüş ve miting gerçekleştirildi.
Linz’in en işlek alanlarından biri olan Martin Luther Platz’ta yapılan bir miting ve yürüyüşle başlayan eylem, güçlü bir açılış mesajıyla başladı.
Rosa Kadın Platformu adına konuşan Rita Seilmann, Avusturya’da son bir yıl içerisinde 27 kadının katledildiğini, bunun devletin cinsiyetçi yaklaşımının ve yapısal cinayetlerdeki etkisinin sonucu olduğunu söyledi. Rita Seilmann, kadın savunma merkezlerinin fonlarının kesilmesinin ve savaşla beslenen ataerkil ulus devletlerin, parçalanan ülkelerdeki cinayetler ile sürgüne gönderilen göçmenlere uygulanan fiziksel ve ruhsal şiddetle kadınları hedef aldığını ifade etti.
Mitingde, tecavüz ve fiziksel şiddet gibi farklı şiddet türlerine maruz kalan kadınlar da söz aldı. Hayatta kalma, suçu teşhir etme, bilinçlenme ve örgütlenme hikayelerini paylaşan kadınlar, şiddet karşısında kadın direnişlerinin gücü ve dayanışmasının önemini vurguladı.
Eylemde şiddetle mücadele projelerinin temsilcileri de söz aldı. Stop Projesi’nin temsilcisi Evelyn Rotauer, aile içi şiddet, partner şiddeti ve kadın cinayetlerinin önlenmesine yönelik çalışmalarını anlattı. Evelyn Rotauer, “Stop Projesi, şiddeti erken tanıyarak durdurmak ve farkındalık yaratmak amacıyla yürütülen bir projedir. Şiddet, her yerde başlar; evde, mahallede… Komşular, eş şiddetini gizlememek ve hoşgörü göstermemek için ahlaki cesaret göstermeye teşvik edilir. Stop Projesi, bu konuda bilgi sağlar ve şiddeti erkenden durdurmaya yardımcı olur” dedi.
Eylem, “Jin Jiyan Azadî“ sloganı ardından sona erdi.
VİYANA
Avusturya’nın başkenti Viyana’da, 25 Kasım Dünya Kadına Şiddetle Mücadele Günü dolayısıyla bir yürüyüş düzenlendi. Avesta Kadın Örgütü, Rosa ve çeşitli kadın örgütlerinin öncülüğünde gerçekleştirilen yürüyüşte, katılımcılar, “Jin Jiyan Azadî” sloganlarını haykırarak kadına yönelik şiddete karşı güçlü bir duruş sergiledi.
Viyana’nın Handelskai bölgesinde toplanan kalabalık, kadın hakları ve özgürlüğü için birlikte mücadele mesajı verdi.
Avesta Kadın Örgütü adına konuşan Nurcan Güleryüz, Türkiye ve Kürdistan’daki kadın cinayetlerine ve şiddet suçlarına dikkat çekerek, katledilen 300’e yakın kadın içerisinde yer alan 8 yaşındaki Narin Güran ve Rojin Kabaiş’in öldürülmesi, Gülistan Doku’nun kaybettirilmesinin sistematik bir sorunun parçası olduğunu belirtti.
Nurcan Güleryüz, sözlerine şöyle devam etti: “Ataerkil ve kapitalist yapılar, kadınların özgürleşmesini engelleyerek toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştiriyor. İran’ın Rojhilat kentinde Kürt kadın aktivistlerin zulme uğraması, işkenceye tabi tutulması ve idam edilmesi, bu şiddet politikalarının bir parçasıdır. Bu şiddetin kaynağında ataerkil ve kapitalist çıkarlar yer almaktadır.”
Kadınların özgürleşmesinin, adil ve özgür bir toplumun anahtarı olduğuna değinen Güleryüz, Kürt özgürlük hareketinin lideri Abdullah Öcalan’ın felsefesinin de bu mücadelenin merkezinde yer aldığını ifade etti. Öcalan’ın kadınların özgürleşmesi için verdiği mücadele, sadece bireysel haklar değil, toplumsal dönüşümün temelini oluşturuyor. “Jin, Jiyan, Azadî” hareketinin de bu anlayışla şekillendiğini belirten Güleryüz, kadınların direnişinin sadece bir bireysel çaba değil, dünya çapında ataerkil ve kapitalist sisteme karşı bir savunma olduğunu vurguladı.
Yürüyüşte yapılan diğer konuşmalarda da kadınlara yönelik şiddet kınandı ve hiçbir kadının yalnız olmadığı mesajı verildi. Kadın platformları, şiddetle mücadelede birleşmenin ve kolektif direnişin önemine dikkat çekti.
LOZAN
İsviçre’nin Lozan kentinde ataerkil devlet şiddetine karşı İsviçre Kadın Grevi öncülüğünde bir araya gelen kadın inisiyatifleri, St. Laurent meydanında bir miting düzenledi. 25 Kasım Eylem Komitesi’nde yer alan Lajîn Kadın Meclisi üyeleri, St Laurent meydanında açtıkları stantta Kürt kadınlarının direniş ve özgürleşme mücadelesine yönelik gün boyu bilgilendirmede bulundu.
Akşam saatlerinde düzenlenen miting öncesi, erkek ve devlet şiddetiyle katledilen kadınlar anısına mumlar yakan kadınlar meşaleler taşıdı.
Eylem Komitesi adına yapılan ortak açıklamada, 23 Kasım'da binlerce kadının başkent Bern'de aile içi şiddet ile cins ayrımına yönelik şiddete karşı yasal düzenleme talebiyle İsviçre Federal Parlamentosu’na yürüdükleri hatırlatıldı. Açıklamanın devamında İsviçre'deki kadınlara yönelik şiddetin boyutları istatistiklerle aktarılırken kadın yaşamının güvence altına alınması talepleri dile getirildi.
Sık sık "Jin, jîyan, azadî" sloganı atılan eylemde Lajîn Kadın Meclisi adına Tanya Amed, İsviçre Kürt Kadınlar Birliği'nin (YJK-S) 25 Kasım'a ilişkin açıklamasını okudu.
Amed, erkek-devlet şiddeti sonucu katledilen tüm kadınları anarken, Türkiye ve Kürdistan’da yüzlerle ifade edilen kadın katliamlarının sistematik bir sorunun parçası olduğuna dikkat çekti.
İran’da kadın özgürlüğü için mücadele eden Werîşe Mûradî ve diğer kadınlara idam cezası verildiğine de dikkat çeken Amed, “Kadın özgürlüğüne bağlı kadınların yaşaması ve mücadeleye devam edebilmesi için birlikte acilen harekete geçmeliyiz” çağrısı yaptı.
Tanya Amed, devamla, “Kürt özgürlük hareketi ve felsefesi dünyaya umut veriyor. Kadınların çoğu zaman aşırı risk ve kişisel fedakarlıklarla cesur direnişi, bunun ötesinde güçlü bir direniş sinyalidir. Önderimiz Rêber Apo’nun felsefesinden ilham alan kadınların örgütlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesi, bize dünya çapında ataerkil şiddetin ve kapitalist sömürünün üstesinden gelinebilecek yolları gösteriyor. Biz kadınlar olarak her düzeyde örgütlenmenin, sesimizi yükseltmenin, özgür yaşam hakkımızı savunmanın zamanıdır. Sadece bireyler olarak değil, üzerimize dayatılan yapısal şiddet ve baskıya karşı kolektif bir direnişin parçası olarak bizi ilgilendiren bir savunmadır” dedi.
ZÜRİH
İsviçre’nin Zürih kentindeki eylemin adresi ise Ni Una Menos olarak da bilinen Helvetiaplatz idi. Akşam saatlerinde bir araya gelen kadın kolektifleri açıklamalarda bulundu.
Ardından kent merkezine yürümek isteyen kadınlara karşı Zürih polisi, geçiş noktalarını TOMA’larla kapattı. Bunun üzerine kadınlar eylemlerini ara sokaklarda sürdürdü.
BIEL
İsviçre’nin Biel kentinde de "Kadına Yönelik Şiddete Karşı 16 Gün" eylem ağı tarafından feminist gece yürüyüşü düzenlendi.
Kadınların bir araya geldiği Altstadt Meydanı'nda, aralarında Arîn Mirkan Kadın Meclisi’nin de yer aldığı farklı kadın örgütleri açıklamalar yaptı. Ardından kadınlar "Jin, jiyan, azadî" sloganı atarak Bahnhofplatz'a yürüdü. Bahnhofplatz’da açıklamalar yapıldıktan sonra eylem sonlandırıldı.
CENEVRE
İsviçre’nin Cenevre kentinde ise kadınların eylem alanı; 2023 sonbaharında yaşanan tecavüz olayına ilişkin "11 dakika tecavüz için kısa bir süre" kararı vererek ceza indirimine giden Cenevre Federal Mahkemesi'nin önü oldu.
Kadınlar, AKP-MHP faşist rejiminin "Jin, jiyan, azadî" sloganını yasaklama kararını, mahkeme binasına projeksiyon yansıtarak protesto etti.
Ardından İsviçre Kadın Grevi adına konuşma yapıldı. "Bugün özellikle Filistin halkını, Kürt halkını, Sudanlıları, Ukraynalıları, Afganları, İranlıları düşünüyoruz. Ayrıca tüm göçmenlerin yanı sıra insan ticareti ve kölelik mağdurlarını da düşünüyor ve savaş silahı olarak kullanılan cinsel şiddeti kınıyoruz" diyen temsilci, erkek ve devlet şiddetine karşı faillerin değil mağdurların korunmasını istedi.
Erkek şiddetiyle katledilen kadınların yaşamlarından kesitlerin aktarıldığı konuşmalar sonrası, Cenevre Federal Mahkemesi’nin kararı bir kez daha protesto edildi.
Şiddete karşı uzun süre çığlık atan kadınlar, "Jin, jiyan, azadî" sloganı atarak eylemlerini sonlandırdı.
BIELEFELD
Bielefeld Kadın Meclisi ve Herford Êzidî Kadın Meclisi Çatı Örgütü (SMJÊ), Almanya’nın Bielefeld kentinde düzenlenen 25 Kasım büyük yürüyüşüne katıldı.
Kadınlar yürüyüş boyunca “Jin Jiyan Azadî” sloganını attı. Kürt Kadın Hareketinin ve PKK’nin kurucularından Sakine Cansız, KNK Dış İlişkiler Komitesi Üyesi Difan Doğan ve Kürt Gençlik Hareketi Üyesi Leyla Şaylemez’in posterleri ile “Jin Jiyan Azadî pankartı ve Avrupa Kürt Kadın Hareketi bayraklarını taşıyan kadınlar, erbaneleri ve zılgıtlarıyla kadına yönelik şiddeti protesto etti.
STRASBOURG
Fransa’nın Strasbourg kentinde 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla kitlesel bir yürüyüş düzenlendi. Zîn Kadın Komünü başta olmak üzere feminist, kadın örgütlerinin çağrısıyla Place Dauphine’de bir araya gelen binlerce kadın erk, erkek, patriarkayı protesto etti. Kadınlara dönük şiddetin önünün devlet ve iktidar eliyle açıldığının ifade edildiği yürüyüşte kadınların birlikte mücadelesinin önemine vurgu yapıldı.
Yürüyüş boyunca Kürtçe “Jin, jiyan, azadî” sloganının yanı sıra Fransızca “Nous sommes fortes” , “Patrie, patron, patriarcat; meme racines, meme combat” , “Siamo Tutti Antifascisti”; İngilizce “From the river to the see; Palestine will be free” sloganları atıldı. Taşınan dövizler ve pankartlarda ise erkek, erk ve devlet şiddeti protesto edildi.
Place Republique’te sona eren yürüyüş ardından ise konuşmalar yapıldı. Kadına dönük şiddetin politik olduğu vurgulanan konuşmalarda, kadına dönük fiziksel ve psikolojik şiddetin erke bağlı iktidarlar aracığıyla geliştiğine ve kadının emeğinin de sömürü altında olduğuna dikkat çekildi.
Dünyada süren savaşların en çok kadınlar ve çocukları vurduğuna işaret edilen konuşmalarda kadın özgürlüğünün tüm bu sorunların çözümü olduğu vurgulandı. Kadın cinayetleri ve kadına dönük şiddetin faillerinin cezasızlıkla ödüllendirildiğine dikkat çekilen konuşmalarda, kapitalizmin şiddet aracılığıyla kendi varlığını sürdürdüğü ifade edildi.
Birçok feminist ve kadın örgütünün konuşma yaptığı eylemde Zîn Kadın Komünü adına ise Helen Dersim Avrupa Kürt Kadın Hareketi’nin (TJK-E) 25 Kasım dolayısıyla hazırladığı basın metnini okudu.
Eylem sloganlarla sona erdi.
KIEL
Alman alternatif kuruluşları, Defend Kurdistan, Antifa, Jiyana Jin Kadın Meclisi ve feminist gruplar 25 Kasım Dünya Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü Almanya’nın Kiel kentinde Ni Una Menos (Stresemann) Platz’ta bir araya geldi.
Sık sık “Jin Jiyan Azadî” sloganları atılan eylemde kadına yönelik şiddetin politik olduğu vurgulandı.
Kadınlar, Kürtçe ve Almanca hazırlanan “Sizin Savaşınız Bizim Kanımız”, “Jin Jiyan Azadî”, “Yaşamı Savunun” pankartlarını ve kadın devrimciler Sara, Rojbîn ve Ronahî’nün fotoğraflarının üzerinde olduğu flamaları taşıdı.
LONDRA
İngiltere’nin başkenti Londra’da Kürt Alevi sol, devrimci ve yöresel derneklerin kadın örgütlerden oluşan Londra Kadın Platformu üyeleri 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla Wood Green Kütüphanesi önünde bir araya geldi. Platform üyeleri ‘Jin jiyan azadî ile kadın devrimine yürüyoruz’ pankartı taşırken, sık sık “Jin Jiyan Azadî, Sara Rojbîn Ronahî”, ve “Jin Jiyan Azadî” slogan atıldı.
Alkış ve zılgıtların eksik olmadığı eylemde Londra Kadın Platformu adına 25 Kasım’a ilişkin ortak açıklama yapıldı. Açıklamada, Avrupa’da yükselişte olan faşist-ırkçı partilerin, göçmen-mülteci düşmanı ırkçı politikalarını kadın bedeni üzerinden ürettiğine dikkat çekilerek, “Mülteci kamplarında yaşamak zorunda bırakılan kadınlardan yaşadıkları baskı, aşağılama, ikinci sınıf insan muamelesi, taciz hatta tecavüz şikayetleri yükseliyor Mülteci kadınlar, sırf kadın oldukları ve “Avrupalı” görünmedikleri için sokakta daha fazla şiddetle karşı karşıyalar” dedi.
Dünya genelinde yaklaşık 49 bin kadın ve kız çocuğunun, en yakınlarındaki erkekler veya eşleri tarafından öldürülmekte olduğu ifade edilen açıklamada, kadınların hep birlikte sokaklarda, enternasyonal kadın mücadelesini güçlendirmek ve sloganlarını daha güçlü haykırmak zorunda olduğunun altı çizildi.
Kürt kadınlarının “Jin, Jiyan, Azadî” haykırışı, dünyanın dört bir yanını aydınlatan bir özgürlük meşalesi olmaya devam etmekte olduğu vurgulanan açıklamada, “Kadın mücadelesinin ilham kaynakları, Bêrîtan’ın teslim alınamayan iradesi, Arîn Mîrkan’ın isyan ve zafer dolu bakışları, Viyan’ın narin bedeninde yükselen onur ateşi, Êzidî kadınların Şengal’de boğazlarını yırtarcasına attıkları zılgıtlardır. Kürt kadınları, Rojava’da YPJ saflarında barbarlığa karşı verdikleri mücadeleyle dünya kadın hareketinin en güçlü direniş örneklerinden birini yaratmıştır. Emperyalizm var olduğu sürece savaşlar kaçınılmazken, onu engelleyebilecek tek güç, dünya halklarının mücadelesidir” denildi.
Daha sonra kadınlar, Turnpike Line İstasyonu’na doğru alkış ve sloganlarla yürüyüşe geçti. Yürüyüş sırasında sık sık “Jin Jiyan Azadî” sloganı atan kadınlar, yürüyüş sonunda ise şarkılar eşliğinde halaya durdu.
BRIGHTON
Kürt kadınları tarafından bir diğer 25 Kasım etkinliği ise İngiltere’nin Brighton kentinde yapıldı. Jiyan Kadın Meclisi tarafından ‘Sizin savaşınız bizim kanımız’ başlığı ile yapılan panele, DEM Parti Mliletvekili Kezban Konukçu ile Siyasetçi Serpil Kemalbay konuşmacı olarak katıldı. Yoğun ilgi gösterilen panelde, kadınların emeği üzerindeki tahakküm ve bunun toplumsal boyutları ele alındı.
Kadınların ev içindeki emeğinin görünmez kılınmasının, patriarkal bir yaklaşımın sonucu olduğu vurgulanan panel de, Türk devlet faşizminin ‘Jin jiyan azadi’ şiarı ile Kürt kadınların eliyle büyüyen özgürlük mücadelesine yönelik baskı ve şiddet politikalarına dikkat çekildi. Eril sistemlerin kadına yönelik şiddeti nasıl beslediği ve bunun ekolojiden toplumsal eşitsizliğe kadar tüm şiddet ve kötülüklerin temeli olduğunun altı çizildi.