Ekonomik krizden dolayı yıllarca esnaflık yapan ya da evinde çalışarak aile ekonomisine katkı sağlayan birçok kadın işsiz duruma düştü. İşsiz kalan kadınlar, üretimden uzaklaştı, ekonomik bağımsızlığını kaybetti ve evlere hapsolmak zorunda kaldı. 

Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da, 2021’de 100 binden fazla esnaf iflas ederek, kapısına kilit vurdu. On binlerce esnaf ise borçlarla boğuşuyor, kirasını dahi ödeyemiyor. Ekonomik krizden etkilenen kentlerin başında ise Hakkari geliyor. Sınır kenti ve iki sınır kapısı olmasına rağmen krizin en derin yaşandığı bir kent. Sınır ticaretinin yasak olduğu Hakkari’de işsizlik yüzde 80’in üzerinde. İşsizlik nedeniyle her yıl birçok genç iş bulmak umuduyla başka şehirlere göç ediyor.

AYLARDIR İŞ YAPAMIYORUZ

Yıllardır Hakkari kent merkezinde esnaflık yapan Gülşen İhtiyatoğlu, ekonomik krizden etkilenen kadın esnaflardan biri. Krizin etkilerinin çok ağır olduğunu, çalışamaz duruma geldiklerini belirten İhtiyatoğlu, aylardır iş yapamadıklarını söyledi. 

Kazandıklarının günlük yeme ve içmelerine dahi yetmediğini ifade eden İhtiyatoğlu, "Zaten şartlar çok zor. Kriz bizi etkilediği gibi müşterilerimizi de çok etkiledi. İnsanlar artık kazandıklarıyla ancak ekmek alabiliyor. Dolayısıyla ayladır elbise siparişi alamıyoruz. Yani insanlar kıyafet diktiremiyor. İş olmadığı için ne kirayı verebiliyoruz ne de kendi harçlığımızı çıkarabiliyoruz" diye konuştu.

Çocuklarının ihtiyaçlarını dahi karşılayamadığını söyleyen İhtiyatoğlu, şöyle devam etti: "Daha önce çocuklarımın ve ailemin ihtiyaçlarını ben karşılıyordum. Babalarının maaşı yetmiyor. En son yazlık kıyafet almıştık. Maalesef mont ve botlarını geçen seneden kalanları tamir ederek idare ettik. Oysa ki her ihtiyaçlarını alıyordum hem de eksiksiz."

ZAMLARLA ARTIK MÜCADELE EDEMİYORUZ

Hakkari’de evinde sipariş üzerine ev yemekleri yapıp satan Besna Balıkesir de işlerinin çok kötü durumda olduğunu söyledi. 

Geçen yıl 4 TL olan bulgurun şimdi 16 TL, 45 TL olan etin 90 TL olduğunu söyleyen Balıkesir, "Bu zamlarla benim ne kârım olacak. Yine sipariş için aldığım tabakların fiyatı 3 katına çıktı ve bulunmuyor. Hem esnaf hem de tüketici mağdur durumda. Artık hiçbir şey alamıyoruz. Bu kadar yüksek fiyata mal almadığımız gibi insanların bu yemekleri bizden yüksek fiyata alması imkansız. Geçen yıl yüz tane köfte siparişi veren, bu yıl ancak 30 tane verebiliyor" şeklinde konuştu.

Yağ, doğalgaz, elektrik başta olmak üzere tüm temel kalemlere her gün zam geldiğini ifade eden Balıkesir,şunları ekledi: “Bu zamlarla artık mücadele edemiyoruz. Çünkü yapacağımız ürün sattığımızda bile elimize bir şey geçmiyor. Bazen zarar bile ediyoruz. Esnafın durumu çok kötü. Benim gibi sipariş üzerine evde yemek yapıp satan kadın arkadaşlarım vardı. Şimdi hemen hemen çoğu artık çalışamaz duruma geldi, bu işi bırakmak zorunda kaldı.”