Kadınlar AKP’nin şiddet kıskacında

AKP iktidarı boyunca kadına yönelik şiddet, tecavüz, katliam, raporlara hep artan sayılarla konu olurken, kadınlar ise kurtuluş yolunu Kürt Özgürlük Hareketi’nde buluyor.

AKP hükümeti döneminde kadına yönelik şiddet çok başka bir boyuta ulaştı. Özelikle 2002 yılı sonrasında karşı karşıya kalınan tablo çok vahim. Erkek-devlet şiddeti hem arttı, hem de vahşice, canavarca, işkence ederek uygulanmaya başlandı. AKP iktidarının hedefi olan kadınlar tarihinin belki de en sistematik şiddetiyle karşı karşıya kalıyor. Şiddeti tasfiye etmek yerine daha da körükleyen AKP iktidarında şiddet, tecavüz, katliam, raporlara hep artan sayılarla konu oldu.

Öte yandan yargılamalarda ‘iyi hal’ ve ‘haksız tahrik’ indirimleri ile failler koruma altına alınırken, kadınlara ait merkezler, dernekler, sığınma evleri kapatıldı, mücadele yürütenler ise gözaltına alınıp tutuklandı. Tüm bu dayatmalara karşı Kürt kadın özgürlük mücadelesi ise, ataerkil toplum sistemini aşmayı, kadının yaşamın her alanındaki özgür kimliğini geliştirmeyi esas alarak, ulus-devlet ve kapitalist modernitenin tam karşısında, kadına alternatif bir yaşam sunma ideasıyla kadınların kurtuluşunun yegane adresi oldu. Kürt kadın hareketinin Türkiye ve dünyadaki kadın hareketleri içindeki bu dönüştürücü gücü Ortadoğu’da kadın devriminin pusulası olurken, AKP’nin ise öncelikli saldırı hedefi haline gelmiştir.

Bu saldırıların en sistematiği ise kuşkusuz kadınların kurtuluş paradigmasının kuramcısı Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’a yönelik tecrit uygulaması. Tecrit uygulamasıyla özelde kadınları hedef alan AKP, gerillalara dönük kimyasal silah kullanımından şehit cenazelerinin teşhirine, öncü kadınlara dönük suikastlara varan çok sayıda vahşet uygulamalarıyla tecridi derinleştirerek toplumun tamamına yaymaya çalıştı. Eril politikaları nedeniyle binlerce kadının erkekler tarafından katledilmesinin sorumlusu olan AKP’nin, özgürlük mücadelesinin öncü isimlerini direkt hedef alarak katletmesi erkek-devlet şiddeti gözler önüne seriyor.

SAKİNE, FİDAN VE LEYLA

Fransa’nın başkenti Paris’te Kürt kadın mücadelesi öncülerinden Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Şaylemez’in 9 Ocak 2013’te Türk devleti ve uluslararası siyasi bir suikast sonucu katledildi. Katliamının failleri hala açığa çıkarılmadı ve yargılanmadı.

EKİN WAN

Kadın düşmanı Türk devletinin 2015’te Kurdistan’ın birçok kentinde ilan ettiği sokağa çıkma yasakları sırasında YJA Star gerillası Ekin Wan’ın Gimgim'da (Varto) işkence edilmiş bedeni çırılçıplak edilerek teşhir edildi.

DİLEK DOĞAN

18 Ekim 2015 tarihinde İstanbul'da yaşayan Dilek Doğan'ın evine baskın düzenleyen Özel Harekat polisi Yüksel Moğultay tarafından katledildi. Erkek yargı tarafından polise bilinçli taksir suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezası verdi. Ceza daha sonra iyi hal indirimi ile 6 yıl 3 aya indirdi.

TAYBET ANA

19 Aralık 2015 tarihinde ilan edilen sokağa çıkma yasakları sırasında Şirnex'ın Silopiya ilçesinde keskin nişancılar tarafından katledilen Taybet İnan’ın cenazesi tam 7 gün boyunca yerde bırakıldı. Cenazesini almaya çalışılanlara ise polis tarafından ateş açıldı. Cenazesi haftalar sonra ailesinin katılmasına izin verilmeyerek defnedildi.

SÊVÊ, FATMA, PAKİZE

Kurdistan’ın birçok kentinde sokağa çıkma yasağı ilan eden AKP, 4 Ocak 2016’da Kürt kadın özgürlük mücadelesinin öncü isimlerinden olan Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclisi (PM) Üyesi Sêvê Demir, Silopiya Halk Meclisi Eşbaşkanı Fatma Uyar ve Kongreye Jinên Azad (KJA) Üyesi Pakize Nayır, hedef alınarak katletti.

HEVRÎN XELEF

AKP’nin 9 Ekim 2019’da Kuzey-Doğu Suriye’nin Girê Spî ve Serêkaniyê kentlerine saldırıları sırasında Suriye Gelecek Partisi Genel Sekreteri Hevrîn Xelef, Eyn Îsa karayolunda işkence edilerek katledildi. Xelef, Cizîrê Kantonu’nun Enerji Bakanlığında görev yapmış daha sonra Ekonomi Bakanlığında görev almıştı. Kadın haklarından, ekolojiye, tarıma kadar bir çok alanda reformlar yapan , Xelef, QSD’nin Reqa’yı DAİŞ’ten almasından kısa bir süre sonra 2018’de kurulan Suriye Gelecek Partisi’nin Genel Sekreterliğine seçilmişti.

GÜLİSTAN DOKU

Dersim’de Munzur Üniversitesi’nde öğrenci olan Gülistan Doku, 5 Ocak 2020 kaybettirildi. Babası polis olan Zaynal Abarokov ile bir pastanenin önünde tartıştıktan sonra üniversiteye giden bir minibüse bindiği MOBESE kameralarına yansıyan Gülistan’ın akıbeti hala açığa çıkarılmadı. Tüm şüpheler Zaynal Abarakov ve polis olan babası Engin Yücel üzerinde yoğunlaşmasına rağmen etkin bir soruşturma yürütülmedi. AKP döneminde kaybettirilen Gülistan Doku’nun nerede olduğu sorusu cevapsız kalırken, soruşturma dosyası ise atıl durumda.

İPEK ER

Êlih'te yaşayan 18 yaşındaki İpek Er, uzman çavuş Musa Orhan’ın tecavüz etmesi sonucu 16 Temmuz 2020’de intihara sürüklendi. Bir ayı aşkın süre Batman Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alınan İpek, 18 Ağustos 2020’de hayatını kaybetti. Tecavüzcü Musa Orhan, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Yaşananlara tepki gösterenlere ise soruşturma açılarak ceza verilmeye devam ediliyor.

DENİZ POYRAZ

17 Haziran 2021 tarihinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir İl Örgütü binasına silahla saldıran Onur Gencer, Deniz Poyraz isimli genç kadını katletti. Katilin yargılanması sürüyor. Katilin Suriye’de bulunduğu, TSK’ye ait silahlar taşıdığı görüntüleri ve birçok paylaşımında ırkçı ve cinsiyetçi bir dil kullanarak Kürt halkını hedef alması katliamın devlet tarafından planlandığını gözler önüne seriyor.

GARİBE GEZER

Garibe Gezer, 9 Aralık 2021 tarihinde tutulduğu cezaevinde cinsel işkenceye maruz kalıp tek kişilik hücrede şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. Garibe, tutulduğu cezaevlerinde uzun süredir sistematik olarak maruz kaldığı cinsel işkenceyi duyurma çalıştı ancak herhangi bir adım atılmadı. Ölümünden sonra JinNews, Garibe Gezer’e yapılan işkencenin görüntülerine ulaştı. Gezer’in cezaevinde maruz kaldığı işkence kamera kayıtlarına yansıdı. Görüntülere göre Gezer, çok sayıda gardiyan ve cezaevi memurları tarafından kollarından çekilerek yerlerde sürükleniyor.

SAKİNE KÜLTÜR

Şırnak’ta Silopiya ilçesinde Sakine Kültür isimli kadın Özel Harekat Ocakları Derneği İl Başkanı İbrahim Barkın tarafından 15 Mayıs 2022 işkence edilerek katledildi.

NAGİHAN AKARSEL

Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve Jineoloji dergisi editörü, akademisyen Nagihan Akarsel, 4 Ekim 2022’de Silêmaniyê'deki evinin önünde katledildi.

EVÎN GOYÎ

2013 yılında katledilen Sakine Cansız, Leyla Şaylemez ve Fidan Doğan’ın asıl katillerinin ve bağlantılarının açığa çıkarılmamış olması yeni bir katliama daha yol açtı. Fransa’nın başkenti Paris’te 23 Aralık 2023’te KCK Yürütme Konseyi Üyesi Emine Kara (Evîn Goyî) Ahmet Kaya Kültür Merkezi’nde beraberindeki Müzisyen Mîr Perwer (M. Şirin Aydın) ve Abdurrahman Kızıl ile birlikte AKP-MHP ve MİT işbirliğiyle katledildi. Rojava’da kadın devriminin gelişmesinde büyük katkısı olan Evîn Goyî, DAİŞ’e karşı savaşta yer alarak ve DAİŞ’in yenilmesinde belirleyici bir rol oynayarak insanlığa büyük bir hizmette bulunmuştu.