Wan’da Dil Kültür ve Sanat Araştırma Derneği (ARSİSA) 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla basın açıklaması düzenledi. Dernek binası önünde düzenlenen eyleme Tevgera Jinên Azad (TJA), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Yeşil Sol Parti (YSP), Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Aileler ile Yardımlaşma Dayanışma Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER), Demokratik Öğrenci Meclisi (DÖM), Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER), ARYEN ÇAND, Şano Wan, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Serhat Göç Araştırma Derneği (GÖÇ-DER), Star Kadın Derneği, Bilim Antropoloji Sanat Kültür Derneği (BASK-DER) temsilcilerinin yanı sıra birçok kişi katıldı. Açıklamada “Kurdî Xwebûn û Nasnameya  Me Ya Neteweyî Ye” pankartı ile “Bê ziman jiyan nabe”, “Zimanê me hebûna me ye” dövizleri taşındı.

Açıklamada, Mereş merkezli 7.7 ile 7.6 şiddetindeki depremlerde yaşamını yitirenler anılarak, kalanlar ile dayanışmayı büyütme mesajı verildi.

Açıklamada, "Bir yandan insanlar bu felaketten sağ kurtulmaya ve ayakta kalmaya çalışırken, diğer yandan Türk devleti bu felaketi bu şehirlerin demografisini değiştirmek, oraları kalkındırmak için bir araç olarak kullanmak istiyor. Bu nedenle, depremzedeler, diğer Kürt illerinde veya yakın illerde konumlandırılmak yerine, Türkiye'deki şehirlerde ve Kürt şehirlerinden uzak şerirlere gönderiliyor, Demografik değişim, başka bir baskı ve soykırım biçimidir. Bu kabul edilemez” denildi.

Depremin Kürt halkı ve mültecilere yönelik saldırı politikalarını da ortaya çıkardığına işaret edilen açıklamada, “Birçok Kürt şehrinde bu deprem olmasına rağmen, acil durum telefon hatları ve depremle ilgili kurumlar, insanlar yerlerini belirleyebilsinler veya ihtiyaçlarını dile getirebilsinler diye Kürtçeye hiçbir yerde yer vermediler. Bunun en dikkat çekici örneği YİMER adlı kurumdur” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada Kürt halkının, varlığını korumak için diline sahip çıkarak, birlik ve örgütlenmesini artırarak yıllardır faşizme karşı mücadele ettiği kaydedildi.

EĞİTİM SEN: DİL SADECE İLETİŞİM ARACI DEĞİLDİR

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Wan Şubesi de aynı vesile ile sendika binasında basın toplantısı düzenledi. “Zimanê me rûmeta me” pankartı açılan toplantıda yapılan açıklamada anadilin önemine vurgu yapıldı. Açıklamada, dilin sadece iletişim aracı değil aynı zamanda kültür ve yaşayış biçimi olduğu belirtilirken, anadilde eğitim hakkının yok sayılmasının “Sağlıksız bir kişiliğin, toplumsal ve kültürel gelişmenin engellenmesi demektir” şeklinde değerlendirildi.

AMED

Anadil gününe ilişkin bir açıklama da Amed’de yapıldı. Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (MED-DER) tarafından yapılan eyleme HDP Amed Milletvekili Remziye Tosun, dernek yöneticileri, Amed Kürt Enstitüsü üyeleri, Kürt Edebiyatçılar Derneği, Destar Dergisi üyeleri, 78’liler Derneği ile çok sayıda kişi katıldı. MED-DER binasında yapılan açıklamada basın metnini, dernek eşbaşkanları Şükran Yakut ve Mehmet ve Remzi Azizoğlu tarafından Kirmanckî ve Kürtçe okudu.

Açıklamada, "Bu felaket bir doğal afet olmasına rağmen, yetkililerin ilgisizliği, rant ve yağma nedeniyle, özellikle Kürdistan'da düşmanca zihniyet ve işgal nedeniyle bu felaket çok daha kötü sonuçlar doğurmuştur. Depremin ardından gün içinde gerekli önlemler alınsa ve hemen müdahale edilseydi bugün on binlerce insan hayatını kaybetmemiş olacaktı" denildi.

Açıklamada, "Depremzedeleri diğer Kürt şehirlerine veya yakın şehirlere yerleştirmek yerine Türkiye şehirlerine ve Kürt şehirlerinden uzak yerlere yerleştiriyor. Demografik değişim, başka bir baskı ve soykırım biçimidir. Bu kabul edilemez" diye belirtildi.

Kürtlere ve mültecilere faşizanca yaklaşım içinde olunmasına da tepki gösterildi.

ÊLIH

Êlih’te faaliyet yürüten Arî Dil Araştırmaları ve Kültür Derneği (ARÎ-DER), 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla açıklama yaptı. İnsan Hakları Derneği (İHD) Şubesi önünde yapılan açıklamaya, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivistleri, Barış Anneleri Meclisi üyeleri Êlih Emek ve Demokrasi Platformu bileşenleri, görevden alınarak yerine kayyım atanan Êlih Belediye Eşbaşkanı Songül Korkmaz, 78’liler Girişimi,  HDP, DBP, Yeşil Sol Parti il yöneticileri katıldı. “Hezkirina ziman hezkirina welat e, hezkirina welat hezkirina xwebûnê ye” pankartının açıldığı eylemde, ARÎ- DER Eşbaşkanı Elif Kıvırcık konuştu.

Kıvırcık, “Halkımızın birlik ve beraberliği olmasaydı, bu felaketin sonuçları çok daha büyük olabilirdi. Bundan sonra bu birlikteliği güçlendirmemiz gerekiyor. Çünkü bu kanlı sistemden kendimizi kurtarmanın başka yolu yok. 21 Şubat Dünya Anadil Günü'nde her koşulda halkımızın yanında olduğumuzu belirtmek isteriz. Halkımızı ve anadilimizi sistemin insafına bırakmayacağız. Kürtçe resmi dil ve eğitim dili olana kadar mücadele edeceğiz” dedi.

Eğitim Sen Şube Başkanı Nurettin Şimşek ise Kürtçenin eğitim dili olması gerektiğini vurguladı.

HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran da büyük yıkımın yaşandığı depremde Kürtçeye dönük tahammülsüzlüğü gördüklerini dile getirerek, kendini anadilinde ifade etmekten çekinen insanların bundan kaynaklı yaşamını yitirdiğini söyledi.

Başaran, "Bu talancı, inkarcı zihniyete hep birlikte mücadele verelim” diye konuştu.