Özerk Yönetim ve Şam hükümetinin deprem kanunlarında neler var? İmar planı, kaçak yapılar, tedbirler neler ve nasıl mücadele yürütülüyor?

Rojava’nın Şam hükümeti denetimi altında olduğu dönemde bölgede depreme ilişkin neredeyse hiçbir şey yapılmamış. Bölgede öz güce dayalı halk yönetimi olan Demokratik Özerk Yönetim’in ilan edilmesinin ardından da yapılan Toplumsal Sözleşme’de daha çok imar planları, kaçak yapılarla mücadeleyi, daha güçlü ve sağlıklı yapıların inşası noktasında bazı hususlara yer verilmiş. Deprem öncesinde Kuzey-Doğu Suriye’de çok ciddi bir çalışma yapılmamış. Jeoloji ve inşaat mühendislerinin bölgede incelemeleri olmuş ve daha çok bölgelere göre inşa edilecek yapıların hususları belirlenmiş. Son depremlerin yarattığı acı tablonun bölgede yaşanmaması için teyakkuza geçen Özerk Yönetim kurumları, birçok çalışma başlatmış durumda. Var olan imar planlarının detaylıca denetlenmesi, kaçak yapıların tespit edilip gerekli önlemlerin alınması, yeni imar izinleri için husus ve kuralların daha katı hale getirilmesi için tartışmalar yürütüyor.

Kuzey-Doğu Suriye Yerel Yönetimler ve Çevre Komitesi Yönetim Üyesi Şîlan Ehmed, 8 gündür deprem dolayısıyla yürüttükleri çalışmaları ve yeni afetler ile kaçak yapılara karşı yürütecekleri mücadeleye ilişkin sorularımızı yanıtladı.

HASARLI 400 BİNA TESPİT EDİLDİ

Şîlan Ehmed, şunları paylaştı: “Kuzey-Doğu Suriye Özerk Yönetim bölgelerinde de 6 yurttaşımız yaşamını yitirdi. 57 kişi de yaralandı. Halep kentinde 216 yapı ve içerisinde yaşayan 813 ailemiz zarar gördü. Kobanê’de de 52 yapı zarar görmüş ve bu binalarda gerekli çalışmalar yürütülmektedir. Minbic kentinde de 125 yapı zarar görmüş. Bölgemizde zarar gören ve tehlike arz edilen binalar tahliye edilip, sakinlerinin barınması için gerekli yerler hazırlanmıştır. Zarar gören yapıların tespiti Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) çatısı altındaki Mühendisler Odası ve belediye ekiplerince yapılıyor. Gerekli incelemelerin ardından yıkılması gereken yapılar, gerekli tedbirler alınarak yıkılıyor. Kısmi zarar gören binalar için ise onarım ve kolonlarının güçlendirilmesi çalışmaları yapılıyor. Bir hafta boyunca depremden zarar gören yapılar için yaptığımız çalışmalar sonucunda 400 civarında binanın daha yıkılması veya onarılması gerekiyor. Halep, Minbic ve Kobanê’de bulunan ekiplerimiz 24 saat boyunca aralıksız çalışma yürütüyor.”

BİR AY ÖNCESİNDE YAPI İNŞASI DURUMU TARTIŞILDI

Şîlan Ehmed, deprem öncesinde daha sağlam yapıların inşası için bir çalıştayın düzenlendiğini hatırlatarak, “Depremden bir ay önce Kuzey-Doğu Suriye’deki tüm mühendislerin katılımıyla bir çalıştay gerçekleştirildi. Uluslararası alanda da mühendisler çağırılmıştı, Fransa ve İtalya gibi birçok ülkeden de katılımlar oldu. Bir yapının en sağlıklı ve güvenli şekilde inşa edilmesi için gereken hususlar detaylıca tartışıldı” dedi.

İMAR PLANLARI VE KAÇAK YAPILAR, BUNA KARŞI MÜCADELE

Bölgedeki imar planları ve kaçak yapılara karşı yürüttükleri çalışmalar hakkında da bilgi veren Şîlan Ehmed, şöyle konuştu: “Deprem öncesi bölgede yapılan araştırmalar doğrultusunda inşa edilecek yapıların bölgelere göre en fazla kaç katlı olacağı noktasında bir kanun oluşturuldu. Bazı yerlerde üç katlı, bazı yerlerde dört katlı binalar yapılabilir. Bazı yerlerde ise hiçbir şekilde yapılmaması gerekir. Bu konuda çalışmalarımız ve cezai yaptırımlarımız var. Gerekli hususlar uygulanmadan inşa edilen yapılar ve belediye kanunlarının dinlenmemesi bu konuda bölgede yaşadığımız en büyük sorun haline geliyor. Geçen yıl sadece Cizîrê Bölgesi’nde 4 binin üzerinde yapı için cezalar kesildi. Uygun olmayan 99 yapı da yıkıldı. Minbic, Kobanê ve diğer bölgelerde bu tablo hemen hemen aynı. Yani bizim tespit ettiğimiz ve yurttaşların ihbar ettiği sayı. Yıkım taraftarı değiliz ama daha güvenli ve sağlam binalar için çalışmalarımızı yürütüyoruz. Kobanê Belediyemiz şu anda sonradan çatı katlarına kaçak olan yapılan tüm evlerin yıkımı için hızlı bir çalışmaya geçti. Kaçak yapılar için daha çok akşam saatlerini kullanıyorlar. Belediyenin yaşadığı en büyük sorunlardan biri de budur. Yıkımların yapılmaması ve kolonların güçlendirilmesi için bazı özel makineler lazım. Yani depreme dönük çalışmalar için milyon dolarlar gerekiyor. İmkanlarımız kısıtlı olduğundan dolayı daha az katlı uygun binaların yapımına izin veriyoruz. Gerekli tedbirler alınmazsa ortaya çıkacak tablo ortada.”

YETERSİZLİKLER DOĞRULTUSUNDA DAHA GÜÇLÜ TEDBİRLER

Şîlan Ehmed, bölgedeki deprem kanununa da değinerek, “Deprem için bölgede önceden Şam hükümetinin kanunu da yoktu. Kuzey-Doğu Suriye’de de deprem ve doğal afetler karşı güçlü bir kanun taslağı yok. Daha çok yapıların inşa edilmesi ve imar planlarını içeren bir yasa bulunuyor. Bu konuda yetersiz kaldık, bunun öz eleştirisini veriyoruz. Felaketin yaşanmaması için doğal ve daha sağlıklı yaşam şartları doğrultusunda çalışmalarımızı örgütlüyoruz” dedi.