Türk devleti ve bağlı çeteleri Tişrîn barajı ve Qereqozax’a yönelik işgal saldırılarını arttırmış bulunmaktadır. Saldırılarını arttırması bu yerlerin hangi düzeyde jeostratejik öneme sahip olduğunu gözler önüne sermektedir. Dolayısıyla bu bölgelerin coğrafi, askeri, siyasi ve ekonomik önemini detaylı bir şekilde incelemek gerekir.

Tişrîn barajı ve Qereqozax köprüsü bölgeleri Fırat Nehri üzerinde Fırat’ın doğusu ve batısını kontrol eden ve geçiş imkanı sunan iki kritik noktadır. Qereqozax köprüsü uluslararası ticaret yolu M4’ün geçişinin gerçekleştiği yerdir. Kobanê, Eyn İsa, Reqa, Tebqa şehirleri ve genel olarak Cizre bölgesine yönelik gelişecek saldırılara karşı savunma hatları oluşturmak amacıyla stratejik üs görevi de görmektedir.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim alanları, işgal edilen Serêkaniyê ve Girê Spi dışındaki Dicle nehrine kadar sınır boyu tüm hat, dört metre yükseklikteki beton duvarlarla çevrili bulunmaktadır. Yani Kuzey ve Doğu Suriye’ye ya kuzeyden bu duvarlar kaldırılarak açıktan Türk devletinin işgal saldırılarıyla girilebilir ya da doğusundan Qereqozax ve 20 km güneyinde bulunan Tişrîn geçiş hatlarından girilebilir. Dolayısıyla Tişrîn ve Qereqozax bölgeleri, Fırat Nehri üzerinde doğu-batı geçişini kontrol eden en kritik noktalardır. Bu konumları sayesinde de ⁠Fırat'ın doğu ve batı yakası arasındaki geçişi kontrol etme imkanı sunmaktadır. Bölgesel savunma hatlarının kilit noktalarını oluşturmaktadır. ⁠Kobanê, Reqa ve Cizre bölgelerine yönelik potansiyel saldırılar için stratejik üs görevi görebilmektedir

M4 boyu Cizre bölgesini takiben gelen yol, Eyn İsa, Çelebiyê’de bulunan dört yolu düz ilerledikten 5 km sonra Qereqozax köprüsüne varılır. Yol devam edilirse 20 km sonra Minbic’e ulaşılır. Dört yoldan kuzeye ise gidilirse 25 km sonra Kobanê’ye, 6 km güneye inilirse Sirin’e ulaşılır. Daha sonra güneye, güney doğuya ilerledikçe de sırasıyla Tişrîn, Tebqa ve Reqa’ya gidilir.

Kuşkusuz Reqa’ya gitmenin daha kestirme yolları da bulunmaktadır. Bunlar da Eyn İsa’nın hemen yan tarafında bulunan Girê Spi, Serêkaniyê ve Tirwaziyê hatları olmaktadır. Türk devleti Qereqozax köprüsünü ve çevresini ele geçirdikten sonra önünde ciddi bir dirençle karşılaşmayacağını düşünmektedir. Bu nedenle buraya hakimiyetini ya yumuşak ya da sert baskı yoluyla sağlamak istemektedir. Böylece ⁠Kobanê'yi kuşatma altına alma potansiyeli, Reqa'ya yönelik saldırılar için avantaj sağlamak, Arap bölgelerine erişim koridoru oluşturmak ve Özerk Yönetim üzerinde baskı oluşturma kapasitesini güçlendirmektir.

DİPLOMATİK HİLELERLE İŞGAL

Bunu gerçekleştirmek için şu yolları deneyecekti: Bildiğiniz gibi geçtiğimiz hafta sürekli olarak Türk devleti ve QSD arasında bir ateşkes olacağından söz edilmekteydi. Bu ateşkesin üzerinde uzlaşma sağlanamayan en temel maddelerinden biri, Süleyman Şah Türbesi olmaktaydı. QSD güçlerinin öneriye yaklaşımı makul ve insani çerçevede, Türbenin oraya getirilip yerleştirilebileceği, 10 kişiye kadar bir nöbetçi personelin de orada konumlandırabileceği yönündeydi. Ancak Türk devleti bu Türbenin bu biçimde oraya getirilmesini kabul etmiyordu. Öne sürdüğü koşul ise Qereqozax’ın hemen yan tarafında bulunan yerden yaklaşık olarak iki buçuk kilometrelik alan (yani bu dört yol denilen yere kadarki alan) da Türk devletine verilecek, köprü başında herhangi bir denetim yeri olmayacak, orası da onların denetiminde olacak ve genel olarak elindeki araziyi ağır silahlarla donatarak büyük bir askeri güç konumlandıracaktı.

Doğal olarak anlaşamama durumu ortaya çıktı. Çünkü belirttikleri çerçevede alanı ellerine geçirirlerse çok zorlanmadan, diplomatik hilelerle köprüyü geçmiş olacaklar ve Kobanê’yi Eyn İsa hattına kadar kesip çembere almış olacaklardı. O zaman Kobanê’ye direkt saldırı gerçekleştirmeye de gerek duymayabilirlerdi. Çünkü Kobanê çembere alınarak her taraftan izole edilmiş olacaktı. Direkt saldırsaydı belki uluslararası alandan, demokratik kamuoyundan ciddi tepkiler alacaktı. Bu nedenle Kobanê’yi çembere alıp izole etme, şimdilik Arapların yoğunlukta bulunduğu Tebqa, Reqa, Dêrazor hatlarında karmaşa çıkararak ele geçirme, daha sonra da Hesekê’ye yönelme ve bütün bunlardan sonra zayıf düşmüş bir Kobanê’ye yönelme taktiğini izlemesi kuvvetle muhtemeldi.

Yumuşak yöntemle belirtilen yeri ele geçirip çok büyük bir askeri güç tahkim etseydi, Girê Spî’den başlatacağı bir saldırıyla savunma hatlarını kırmış olacağı için rahatlıkla sonuca götürebilecekti. Böylece M4 yolu boyunca ilerleyecek, Girê Spi’den de saldırıp bir kolu Çelebiyê’de Qereqozax koluyla birleştirince diğer kolla birlikte doğrudan Reqa’ya yöneleceklerdi. Bundan sonraki adımlar da domino taşları gibi ardı sıra gelecekti. Alanları parça parça koparıp boğacaklardı. Sonuç olarak da zayıflatacağı Kürtler başta olmak üzere Özerk Yönetimin tüm bileşenlerini sıkıştıracağı Cizre bölgesinde kimyasal silah kullanımı da dahil her türlü askeri yolla kırımı gerçekleştirmeyle taçlandıracaktı.

İŞGAL SALDIRILARI İLE SONUÇ ALMA İSTEMİ

İkinci yol olarak da askeri saldırılarla köprüyü ve sonrasını ele geçirerek aynı senaryoyu ta başından baskı yöntemleriyle hayata geçirmekti. Nitekim birinci yöntemde sonuç alamadığını görünce ikinci yolu tercih etti ve son 13 gündür bu amacını gerçekleştirmek için aralıksız bir biçimde o alanlara saldırı gerçekleştirmektedir. Hava sahasında sürekli olarak en az 5 SİHA’nın olduğu, alanı sürekli olarak tank ve obüs atışlarıyla vurmaktadır. 40 km sınırdan içeride bulunan Qereqozax’ın tepelik yerlerine TSK üsler kurmuş, tanklarını yerleştirmiş durumdadır. Açıkça buraları işgal etmiştir. Çetelerin maskesini takmaya gerek duymadan direkt olarak Türk ordusu saldırmaktadır. Ancak her şeye rağmen istediği sonucu elde edememiştir.

Askeri açıdan bu rolü bulunan Qereqozax köprüsünün diğer bir önemi ise, uluslararası ticaret yolu olan M4’ün üzerinden geçtiği bir köprüdür. Orada da M4’ün kontrolünü tümden ele geçirirse, ⁠bölgesel ticaret akışının kontrolünü sağlayacak, lojistik ve askeri hareketlilik açısından kritik bir geçiş noktası oluşturacak, ⁠ekonomik ve stratejik açıdan da bölge kontrolünde anahtar rolü elinde tutacaktı.

İşgali gerçekleştirdiği takdirde siyasi açıdan da Türk devleti Suriye’de olası çözüm senaryoları içinde bulunan Fırat’ın doğusu ve batısı söylemlerini ortadan kaldırmış olacak, tüm alanı kontrolü altlına alacaktı.

 İŞGAL SALDIRILARININ AMACI

Tişrîn barajı da benzer bir öneme sahiptir. Genel Suriye’nin elektrik ihtiyacını karşılamada kritik bir role sahiptir. Tişrîn barajı, Tebqa barajı’yla birlikte bölgenin elektrik ihtiyacını karşılamada kilit önemdedir. Böylece önemli enerji kaynaklarının kontrolünü ele geçirecekti. Bunların yanında Halep, Minbic, Kobanê, Dêrazor başta olmak üzere genel olarak bölgenin su kaynaklarının kontrolü üzerinden stratejik baskı potansiyeli barındırmaktadır. Türk devleti buraları alarak suyun kontrolünü tümüyle eline geçirmek istemektedir. Tıpkı Serêkaniyê’yi işgal ettikten sonra bir milyon nüfusu bulunan Hesekê şehrinin suyunu kesmesi gibi bir tehdidi diğer her yerde kullanma hakimiyetini ele geçirecekti. Bilindiği gibi Hesekê’de yaşayan bir milyon insan Türk devletinin kestiği Elok suyu nedeniyle büyük zorluklar yaşamaktadır. Yine Fırat havzasında bulunan zengin topraklarla birlikte önemli tarımsal üretim alanlarına erişecek ve kontrolüne alacaktı.

Tişrîn ve Qereqozax bölgeleri, sadece askeri değil, aynı zamanda siyasi, ekonomik ve altyapısal açıdan da Kuzey Suriye'nin en stratejik noktalarını oluşturmaktadır. Bu bölgelerin kontrolü, geniş bir coğrafyanın geleceğini şekillendirebilecek potansiyele sahiptir. Bölgenin savunması, yalnızca yerel değil, tüm bölgesel dengeleri etkileyebilecek bir öneme sahiptir.

Söz konusu bölgelerin jeostratejik önemi, basit bir askeri hedefin ötesinde, bölgesel güç dengelerini yeniden şekillendirebilecek potansiyele sahip olduğunu göstermektedir.

QSD çatısı altında bulunan savunma güçleri bu gerçeği bilerek muazzam bir direnişle bu saldırıları şimdiye kadar kırmayı başarmıştır. Çünkü bu bölgenin kontrolünün denetiminden çıkmasının, geniş bir coğrafyanın savunma dinamiklerini doğrudan etkileyeceğini bilmektedir. ⁠Kobanê'nin güvenliği, Reqa'nın savunma hatları, ⁠Cizre bölgesinin güvenliği, ⁠Dêrazor ve Hesekê'ye uzanan güvenlik koridoru bu stratejik yerlerin savunulması üzerinden sağlanır. Bu nedenle orada gösterilen direnişi aslında Kobanê’nin de, Reqa’nın da Cizre’nin de savunma direnişi olarak görülmelidir.