2023 yılının başından bu yana bir dizi endişe verici iklim rekoru yaşanıyor. Aşırı sıcak bir yaz ve felaketlerin ardından eylül ayı da istisnai geçti.

Avrupa gözlemevi Copernicus'un İklim Değişikliği Servisi (C3S) yaptığı açıklamada ocak ayından eylül ayına kadar "küresel ortalama sıcaklığın sanayi öncesi ortalamanın (1850-1900) 1.40°C üzerinde olduğunu" duyurdu.

Rekor yıl olan 2016'ya kıyasla şimdiden 0.05°C daha yüksek olan bu ortalama, doğa olayı El Niño'nun güç kazanmasıyla bu yılın son üç ayında daha da yükselebilir. Pasifik Okyanusu üzerindeki bu döngüsel meteorolojik fenomen, daha fazla ısınma ile eş anlamlı olarak değerlendiriliyor. Genellikle Noel döneminde zirve yapıyor.

C3S direktörü Carlo Buontempo, AFP’ye verdiği demeçte Paris İklim Anlaşması’nda küresel ısınmanın sınırlandırılmasına ilişkin hedefe atıfta bulunarak, "2023'te 1,5°C'ye ulaşacağımız kesin değil. Ancak oldukça yakınız" dedi.

Bu sembolik hedefe ulaşılması, Paris anlaşmasındaki en iddialı sınıra ulaşıldığı anlamına gelmiyor zira, anlaşma iklim değişikliğini tek bir yıl ile değil, onyıllara varan bir dönem üzerinden değerlendiriyor.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından görevlendirilen Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, 1.5°C eşiğine 2030-2035 gibi erken bir tarihte ulaşılacağını öngörüyor.

Ancak 2023 baharında Dünya Meteoroloji Örgütü, eşiğin önümüzdeki beş yıl içinde aşılacağı tahmininde bulundu.

Copernicus’a göre "Eylül 2023, küresel olarak kaydedilen en sıcak eylül ay” olarak haziran ayında başlayan küresel aylık rekorlar serisini devam ettirdi. Mutlak rekor ise Temmuz 2023’te yaşandı.

Copernicus'un açıklamasına göre, 16,38°C'lik ortalama küresel yüzey sıcaklığı ile eylül 2023, “1850-1900 dönemindeki eylül aylarının ortalamasından 1,75°C daha sıcak" geçti.

Tüm kıtalar olağanüstü iklim olaylarından etkilendi.  Avrupa'da Eylül 2023, meteorolojik sonbaharın ilk ayı olarak yeni bir rekor kırdı. Fransa'da sıcaklıklar ekim başına kadar 35°C'yi aştı. Aynı ay içinde Daniel fırtınasından kaynaklanan ve tahminlere göre iklim değişikliği nedeniyle şiddetlenen sağanak yağışlar kuzeydoğu Libya ve Yunanistan'ı ağır bir şekilde etkiledi.

Brezilya ve Şili'nin güneyi de eylül ayında bir tufan yaşarken, Amazon şu anda 500 binden nüfusu etkileyen aşırı kuraklıktan etkileniyor.

Kutuplar ise buz kaybediyor. C3S'ye göre Antarktika deniz buzu sezonun en düşük seviyesinde kalırken, Arktik deniz buzu ortalamanın yüzde 18 altında bulunuyor.

Sanayi öncesi dönemden bu yana insan faaliyetlerinin neden olduğu aşırı ısınmanın yüzde 90'ını emen denizlerin de aşırı ısınmaya maruz kalması, bu gözlemlerde önemli bir rol oynuyor.

Copernicus ölçüm sistemine göre denizlerin ortalama sıcaklığı eylül ayında 20.92°C'ye ulaşarak aylık bazda yeni bir rekor kırdı ve Ağustos 2023'ten sonra en yüksek ikinci ölçüm oldu.