AİHM’de emsalsiz çevre davası

Portekiz'deki orman yangınları ve sıcak hava dalgaları sonucunda büyük tahribat gören bölgelerde yaşayan altı genç, AİHM’de görülen davada AB hükümetlerine ve beş ülkeye bayrak açtı.

Eylül 2020'de 27 AB üyesi ülkenin yanı sıra İngiltere, İsviçre, Norveç, Rusya ve Türkiye aleyhine açılan dava, Strasbourg'daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından bugüne kadar görülen en büyük iklim davası olma özelliğini taşıyor.

İngiltere merkezli Küresel Yasal Eylem Ağı (GLAN) tarafından desteklenen, yaşları 11 ila 24 arasında değişen Portekizli başvurucular, devletleri harekete geçmeye zorlayacak yasal olarak bağlayıcı bir karar istiyor.

Şikayetin kabul edilmesi halinde, ulusal mahkemelerden hükümetlerin iklim değişikliğinden sorumlu tutulan karbondioksit emisyonlarını şu anda planlanandan daha hızlı azaltmaları yönünde kararlar çıkabilir.

Mahkemeye başvuran gençlerden Andre Oliveira, yaptığı açıklamada, amaçlarının hükümetleri "yapacaklarına söz verdikleri şeyi yapmaya" zorlamak olduğunu belirterek, küresel ısınmayı 2 santigrat derece ve ideal olarak 1.5C ile sınırlandırmak için emisyonları azaltmaya yönelik 2015 Paris Anlaşmasına atıfta bulundu.

Altı başvuru sahibinden dördü, 2017 yılında iki orman yangınının 100'den fazla kişinin ölümüne yol açtığı Portekiz'in orta kesimindeki Leiria bölgesinden.

İlk duruşmada Yunanistan davanın yasal bir temeli olmadığını dile getirirken, İngiltere'yi temsil eden bir avukat ise iklim değişikliğinin sonuçlarının "küresel" olduğunu ancak başvurucuların çıkarlarının korunmasının Portekiz'in yetki alanına girdiğini söyledi.

Davada suçlanan ülkeleri 80'den fazla avukat temsil ederken, başvuranlar altı avukat tarafından temsil edildi.