132 ülkeden bilim insanları ve temsilciler, Pazartesi günü Paris’te bir araya geldi. Biyoçeşitlilik üzerine organize edilen bu tarihi zirve, bir hafta sürecek. İnsan dahil, türlerin çöküşünü engellemeye yönelik hazırlanan bir rapor tartışılıyor.

Pazartesi günü zirvenin açılışında verilen mesaj netti: Doğanın yıkımı, en az küresel ısınma kadar İnsan’ı tehdit ediyor. Biyoçeşitlilik ve ekosistemik Hizmetler üzerine hükümetler arası bilimsel ve siyasi platform (IPBES) Başkanı Robert Watson’a göre, bu durum yıkıcı etkilerden kaçınmaya daha fazla dikkat etmek gerektiğine işaret ediyor.

1 MİLYON TÜR YOK OLMA TEHDİDİ ALTINDA

2012 yılında kurulan IPBES; geçen yıl alarm verici bölgesel düzeyde raporlar yayınlamıştı. 1800 sayfalık son rapor ise 150 uzmanın katılımı ile üç yılda hazırlandı. Bu raporun, biyoçeşitlilik alanında gerek bir bilimsel referans oluşturduğu belirtiliyor.

Rapor, gelecek Pazartesi günü sunulacak ancak rapordaki bazı veriler ortaya çıktı. İnsanlık için hayati olan doğa konusunda karanlık bir tablo ortaya koyan raporda özellikle polenleyici böcekler, ormanlar, CO2 hazmeden okyanuslar üzerindeki tehlikelere dikkat çekiliyor. Raporda küresel çevre mirasının benzeri görülmemiş bir düzeyde bozulmakta olduğu uyarısı yapılıyor.

Aynı raporda, yer yüzündeki 8 milyon türden bir milyonunun, tarım, balık avı veya küresel ısınmanın baskısı altında yok olma tehdidi yaşadığı kaydediliyor. Bilim insanları, türlerin yol olma oranının her an ani bir hız kazanabileceği uyarısını yapıyor.

ALTINCI KİTLESEL YOK OLUŞ BAŞLADI

Ortak bir kanıyı ifade eden tahminler, son yıllarda bir çok bilim insanının yaptığı bir tespite dikkat çekiyor. Buna göre 6’ncı kitlesel yok oluşu süreci başladı. İnsanın dünyada ortaya çıkmasından buyana ise ilk kitlesel yok oluşu ifade ediyor.

Bilim insanlarına göre iklim değişiklikleri bugüne kadar büyük bir duyarlılık oluşturdu ancak doğadaki yıkıma karşı da benzer bir siyasi konsensüse ihtiyaç duyuyor. IPBES’in raporu da iki büyük tehdit olan küresel ısınma ve doğaya verilen zararalar arasında açık bir bağlantı kuruyor. Ortak bazı nedenler şöyle tespit ediliyor: tarım uygulamaları ve ormansızlaşma CO2 emisyonlarının üçte birinden sorumlu olmakla birlikte, ekosistemlere doğrudan ağır zararlar veriyor.

İNSAN, BİNDİĞİ DALI KESİYOR

Nüfusu ve tüketimi giderek artan bir dünyada sorun daha büyük bir hal alıyor. Bilim insanlarına göre, sadece tarımsal üretimde değil, tüketimde de düzenleme yapmak gerekiyor. Hem insan sağlığı için hem de gezegen için iyi olan dengeli bir beslenme rejimi gerektiğine vurgu yapılıyor.

Biyoçeşitlilik gezegende yaşayan tüm hayvansal veya bitkisel yaşamı ilgilendiriyor. Buna doğayı yok ederek kendisini tehdit altına koyan İnsan da dahil. Çok sayıda bilim insanı, başta insan aktivitelerinden kaynaklı olmak üzere Dünya alarm verici bir hızda türlerin yok olması anlamına gelen yeni bir kitlesel yok oluşun başında bulunuyor.

ORGANİZMALARIN YÜZDE 90’I YOK OLDU

Bu durum ilk kez yaşanmıyor. 500 milyon yılda gezegenimiz beş kitlesel yok oluş süreci yaşadı. Bu süreçlerde canlı varlıkların en az yarısı yok oldu. Toplamda, dünyada bir zamanlar yürüyen, yüzden, uçak veya tırmanan organizmaların yüzde 90’ından fazlası bugün yok.