AP’den basın özgürlüğü yasasına yeşil ışık

Avrupa Parlamentosu, medyanın bağımsızlığı ve çoğulculuğu ile kaynak gizliliğini savunmaya yönelik bir yasaya yeşil ışık yaktı.

Avrupa Parlamentosu’nda yapılan oylamada 448 parlamenter yasa lehine oy kullanırken, 102’si karşı koy kullandı, 75’i çekimser kaldı. Yasanın nihai olarak kabul edilmesinden önce, üye devletlerle zorlu müzakerelerin yolu açılmış oldu.

Medya özgürlüğüne ilişkin Avrupa yasası, Polonya ve Macaristan gibi AB devletlerinde durumun kötüleşmesi üzerine Eylül 2022’de Avrupa Komisyonu tarafından sunulmuştu. 

Yasa, haber merkezlerinin politik veya ekonomik güç karşısında editöryal bağımsızlığını garanti etmesini ve medya mülkiyetine şeffaflık yükümlülükleri getirmeyi öngörüyor.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Vera Jourova, Strasbourg'daki genel kurul toplantısında yaptığı konuşmada, "Bu noktaya gelmek kolay olmadı. Bu yasaya karşı baskı çok büyüktü ve başlangıçta pek çok kişi imkansız görev olduğunu düşünüyordu” dedi.

Metin, gazetecilerin gözaltına alınmasını, belgelerin aranmasını ve ofisleri veya evlerinin aranmasını "özellikle bu tür eylemlerin gazetecilik kaynaklarına erişime yol açabileceği durumlarda" yasaklıyor. Bu prensibin istisnaları sıkı bir şekilde düzenlendi.

Kaynakların ve gazetecilik çalışmalarının gizliliğini korumaya yönelik yasadaki hükümler, üye ülkelerle zorlu tartışmaların yaşanacağına işaret ediyor. Özellikle Fransa'nın talebi üzerine üye devletler "ulusal güvenlik" adına olası muafiyetlerde ısrar ediyor.

Oylanan metin, Pegasus tipi casus yazılımların gazetecilere karşı kullanılmasına yalnızca "son çare olarak", "durum bazında" ve bu tedbir terörizm veya insan ticareti gibi ciddi bir suça" ilişkin soruşturmanın bir parçası olduğunda bağımsız bir yargı organı tarafından emredildiğinde izin verilebileceğini öngörüyor.

Metnin raportörlerinden biri olan Romen milletvekili Ramona Strugari, "Medyanın ve çalışanlarının mesleki faaliyetleriyle ilgili soruşturmalarda casus yazılımların kullanılmasını yasaklıyor" dedi.

80 gazeteci örgütü ve sendika, açık bir mektupta Avrupa Parlamentosu üyelerini bu "casus yazılımın" tamamen yasaklanması yönünde oy kullanmaya çağırmıştı.