Çin ve Filipin gemileri  arasında tekrarlanan olayların daha geniş bir çatışma korkusunu arttırdığı bir bölgede 10 Mayıs'a kadar düzenlenen bu yıllık deniz, kara ve hava tatbikatlarına 16 bin 700'den fazla Amerikan ve Filipin askeri katılıyor. 

Tayvan'ın 400 kilometre güneyindeki Laoag kasabası yakınlarında, Filipinler'in kuzeybatı kıyısındaki kum tepelerine yığılan Amerikan askerlerinin kıyıdan yaklaşık beş kilometre açıkta yüzen hedeflere 50'den fazla 155 milimetrelik mermi ateşlediği bildirildi.

Filipin birlikleri kukla saldırganlara roket ateşiyle karşılık verdikten sonra iki kuvvet makineli tüfekler, Javelin füzeleri ve diğer topçu atışlarıyla tatbikatı tamamladı.

ABD Deniz Piyadeleri Birinci Sefer Kuvveti Komutanı Michael Cederholm gazetecilere yaptığı açıklamada, “Balikatan” (Filipince Tagalog dilinde “Omuz Omuza”) olarak adlandırılan gerçek mühimmatlı tatbikatın “en kötüsü senaryoya hazırlanmak” için tasarlandığını söyledi. 

Cederholm, 22 Nisan'da Filipinler'in çeşitli yerlerinde başlayan tatbikat alanında yaptığı açıklamada “Bir istilayı püskürtmek için tasarlandı” dedi. 

Pekin, önemli bir ticaret yolu olan Güney Çin Denizi'nin neredeyse tamamında hak iddia ediyor. Pekin 2016 yılında aleyhine sonuçlanan uluslararası tahkim kararını görmezden gelirken, yüzlerce sahil güvenlik ve donanma gemisiyle devriye geziyor. 

Geçtiğimiz hafta Manila, Çin sahil güvenliğini, Çin tarafından kontrol edilen ancak Filipinler tarafından hak iddia edilen Scarborough Resifi yakınlarında bir Filipin sahil güvenlik gemisine ve balıkçılık bürosundan bir başka gemiye tazyikli su sıkarak zarar vermekle suçladı.

Bu olaylar, Çin'in Tayvan üzerindeki diplomatik ve askeri baskısını arttırdığı bir dönemde, Filipinler'in müttefiki olan ABD'yi ve bölgedeki diğer ülkeleri de içine alabilecek daha geniş çaplı bir çatışma korkusunu arttırdı.

Geçtiğimiz hafta ABD'nin Hawaii takımadalarında yapılan bir toplantının ardından Filipinler, ABD, Japonya ve Avustralya savunma bakanları Pekin'in Güney Çin Denizi'ndeki “tehlikeli ve istikrarsızlaştırıcı tutumunu” kınayan ortak bir bildiri yayınladılar. Çin Dışişleri Bakanlığı daha önce 12 Nisan'da yaptığı açıklamada “Çin'in Doğu ve Güney Çin Denizlerindeki eylemleri meşru, yasal ve kınanamaz” demişti.

Geçtiğimiz hafta Balikatan'da yer alan ABD kuvvetleri, tartışmalı Spratly Adaları'nın karşısındaki Palawan adasının batısından Himars hassas roketlerini ateşlemişti. ABD ordusuna göre bu, “Filipin topraklarını, karasularını ve münhasır ekonomik bölge çıkarlarını güvence altına almak ve korumak” amacıyla Himars sisteminin Güney Çin Denizi sınırındaki Filipin kıyı şeridine hızlı bir şekilde konuşlandırılmasının bir provasıydı. 

Filipin Dışişleri Bakanı Enrique Manalo, Cuma günü halka açık bir çalıştayda kendisi adına bir yardımcısı tarafından yapılan konuşmada “Askeri tatbikatlar bir tür caydırıcılıktır” dedi. Manalo, ‘’Ne kadar çok simülasyon yaparsak, o kadar az harekete geçeriz’’ iddiasında bulundu.