Paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ve müttefik milisler, Nisan 2023'te düzenli orduya karşı başlayan savaşta etnik temizlik, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları işlemekle yaygın bir şekilde suçlanıyor. 

ARAP OLMAYAN NÜFUSA KARŞI ETNİK TEMİZLİK

HRW'nin “Masalit etnik grubuna ve bölgedeki diğer Arap olmayan nüfusa karşı etnik temizlik kampanyası” olarak adlandırdığı olayların merkezinde Batı Darfur’daki El Cuneyna kasabası bulunuyor. Batı Darfur’da onbinlerce kişinin katledildiği belirtilirken, BM uzmanları El Cuneyna kasabasında 15 bin kişinin katledildiğine dikkat çekiyor. 

186 sayfalık rapor, Nisan sonundan Kasım 2023 başına kadar HDK ve müttefik milislerin “etnik Massalit'leri öldürmek de dahil olmak üzere sürgün etmek için nasıl sistematik bir kampanya yürüttüklerini” belgeliyor. Kitlesel işkence, tecavüz ve yağma içeren şiddet olayları, birkaç gün içinde binlerce kişinin öldürüldüğü Haziran ortasında zirveye ulaştı ve Kasım ayında tekrar tırmandı.

ÖNDE GELEN YEREL YETKİLİLER, AVUKATLAR, DOKTORLAR KATLEDİLİYOR

Yerel insan hakları avukatları, savaşçıların öncelikle doktorlar, insan hakları savunucuları, yerel liderler ve hükümet yetkilileri de dahil olmak üzere “Masalit topluluğunun önde gelen üyelerini” hedef aldığını belirtiyor. HRW, saldırganların başta Masalit olmak üzere yerinden edilmiş topluluklardaki “hayati sivil altyapıyı metodik olarak tahrip ettiğini” de sözlerine ekledi.

SİSTEMATİK TAHRİBAT

Uydu görüntülerinin Haziran ayından bu yana, daha önce yaklaşık 540 bin kişiye ev sahipliği yapan kentin ağırlıklı olarak Masalit mahallelerinin “sistematik olarak, çoğu buldozerlerle söküldüğünü ve kaçan sivillerin evlerine dönmelerinin engellendiğini” gösterdiği ifade edildi. 

New York merkezli HRW’ye göre, saldırıların “görünürdeki amacı” “en azından onları bölgeyi temelli terk etmeye zorlamak” olurken, bu da “etnik temizlik teşkil etmektedir”. 

SOYKIRIM

HRW, cinayetlerin bağlamının “HDK ve müttefiklerinin en azından Batı Darfur'da Masalitlerin tamamını ya da bir kısmını yok etmeyi amaçlamış olma ihtimalini artırdığına, bunun da orada soykırım yapıldığına ve/veya yapılmakta olduğuna işaret ettiğine” dikkat çekiyor.

HRW, soykırım niyetinin soruşturulması ve sorumlulara yaptırım uygulanması çağrısında bulunarak Birleşmiş Milletler'i “Darfur'a uygulanan silah ambargosunu tüm Sudan'ı kapsayacak şekilde genişletmeye” davet etti.

Halen Darfur'da çoğunlukla HDK tarafından işlenen etnik cinayetleri soruşturan Uluslararası Ceza Mahkemesi, bu paramiliter güçlerin orduyla birlikte soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarına varan suçlar işlediğine “inanmak için sebepleri” olduğunu söylüyor. 

BM'nin son rakamlarına göre 500 binden fazla Sudanlı Darfur'daki şiddet olaylarından kaçarak Çad'a sığındı. HRW'ye göre Ekim ayı sonunda sınırı geçenlerin %75'i Batı Darfur'un başkenti el-Cuneyna'dan geliyordu.

BÜYÜK ÖLÇEKLİ VAHŞET

Şu anda tüm gözler, beş Darfur eyaleti arasında HDK'nin elinde olmayan tek başkent olan ve el-Cuneyna'nın yaklaşık 400 kilometre doğusunda yer alan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Fasher'de. 

HRW İcra Direktörü Tirana Hassan, “BM Güvenlik Konseyi ve hükümetler el-Fasher'de yaklaşmakta olan felaketin farkına varırken, el-Cuneyna'da yaşanan büyük ölçekli vahşetin, ortak hareket edilmemesi halinde yaşanabilecek vahşetin bir hatırlatıcısı olarak görülmesi gerektiğini’’ kaydetti.