Nükleer bir savaşın sonuçları nasıl olur?

Ukrayna savaşı ile birlikte küresel silahlanma yarışı boyutlanarak artarken, nükleer tehditler de sık sık endişe yaratıyor. Olası bir nükleer savaşta, milyarlarca insanın ölecek, hayatta kalanların yaşamı ise tamamen değişecek.

Bu hafta Rusya, taktik nükleer silahların kullanımı üzerine askeri tatbikatlar başlattı. Bu silahlar savaş alanında daha düşük güce sahip olmalarına rağmen, kullanımı tarihte eşi görülmemiş bir tırmanışı işaret eder. Ukrayna'nın işgalinden bu yana bu tehdidin ortaya atıldığı ilk kez değil.

Nükleer saldırı konusunda Hiroşima'nın görüntüleri, bu kıyametin nasıl olacağına dair genel bir fikir veriyor. 

İsviçreli RTS medyası bu konuyu gündemine alarak olası senaryolara dikkat çekti. "Nükleer savaş" kavramı giderek daha sık gündeme gelirken, uzmanlara göre böyle bir saldırının somut olarak ne anlama geldiğini kimse gerçekten hayal edemez.

Nature dergisinde 2022 yılında yayımlanan bir çalışma, böyle bir savaşın boyutuna bağlı olarak insanlık için korkunç sonuçlar doğuracağını ortaya koymuştu. Araştırmacılar, ABD ve Rusya arasındaki bir nükleer çatışmanın dünya nüfusunun yarısından fazlasını öldüreceğini hesaplamıştı, yani beş milyar insanı. Bu senaryoyu Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ndeki (CICR) nükleer silahlar politika danışmanı Richard Lennane, RTS'in "Tout un monde" programında doğrularken, bazı detaylar ekledi. 

MİLYARLARCA İNSAN ÖLECEK

Lennane, "Bu çalışma, son iklim modellemelerine dayanan geniş bir uzman grubu tarafından yürütüldü. Bu modellemeler, böyle bir savaşın atmosfere o kadar çok duman göndereceğini keşfetti ki, bir nükleer kışa neden olacaktır." 

Sözkonusu çalışmadaki gözlemlere göre, gıda tedariki büyük ölçüde azalacak ve bu da muhtemelen milyarlarca insanın ölümüne neden olacak.

Richard Lennane, sınırlı bir nükleer savaş durumunda bile sonuçların çok ciddi olacağını sözlerine ekliyor: "Hindistan ve Pakistan arasında sınırlı bir nükleer savaş, örneğin, sadece birkaç yüz nükleer başlık içerse, yaklaşık iki milyar ölüme neden olurdu."

YA HAYATTA KALANLAR?

Ölümlerin yanı sıra, hayatta kalanların da durumuna da bakmak gerekecek. “Günlük yaşamları tamamen değişecektir” diyen Lennane şöyle diyor: "Bu gerçekten mevcut uygarlığın sonu olacağını söylemek abartılı değil. Birçok insan için hayat gerçekten çok primitif bir duruma dönecek."

Alt yapı da zarar görecek. En azından doğrudan etkilenen bölgelerdeki alt yapılar, bir asteroit Dünya'ya çarptığında olduğu gibi ağır tahribat yaşayacak.  Lennane, "Dünyanın bazı bölgelerinde alt yapılar dayanabilir. Yaşayabiliriz, kesinlikle normal bir şekilde değil. Ama insanlığın sonu da olmayacak. Hayatta kalanlar olacak, bazı yerlerde yeniden inşa edebiliriz” ifadelerini kullanıyor. 

Ancak, nükleer silahlar konuşulurken, tek bir patlamanın etkisini düşünmek daha yararlı olabileceğine dikkat çekiliyor. Lennane, "Örneğin, Cenevre veya Zürih üzerinde tek bir nükleer silah patlasa, bu zaten etkin bir şekilde yanıt verme kapasitemizi aşan büyük bir felaket olurdu” diyor. 

Uzmana göre, bu durumda 150.000 ila 200.000 kişinin hemen ölebilir. Lennane, "Ve benzer bir sayıda insan ciddi şekilde yaralanacaktır” diye ekliyor. 

Böyle bir durum Avrupa’nın kapasitesini aşacak düzeyde olacak. Lennane, "Ve bu sadece tek bir patlamadan bahsediyoruz. Onlarca, yüzlerce veya binlerce silah içeren bir nükleer savaşla bu olay katlanacaktır” şeklinde konuşuyor. 

ACİL SERVİSLER KULLANILMAZ HALE GELECEK

Nükleer savaş durumunda acil servisler de kullanılmaz hale gelecek. Diğer bir ifadeyle yardım olmayacak, yardım için aranacak kimse olmayacak ve müsait bir ambulans olmayacak. Bu durum, CICR ve Japonya Kızılhaç'ının 1945'teki atom bombası patlamasından sonra Hiroşima'ya ilk gidenler tarafından tespit edildi. 

Lennane, "Hiroşima'nın hastanelerinin %80'den fazlası bomba ile yıkılmıştı. Tıbbi personelin %80 ila %90'ı öldürülmüş veya yaralanmıştı. Bu, etkili bir insani yanıtın ne kadar imkansız olduğunu gösteriyor” diye belirtiyor. 

TEK ÇÖZÜM ÖNLEMEK…

Nükleer patlamalar gerçekleşirse dışarıdan yardım getirmek de kolay olmayacak. Böyle bir olayın erişim açısından ortaya koyduğu sorunlara dikkat çeken Lennane, “enkazlarla tıkanmış sokaklar, yangınlar, radyasyon” diye sıralıyor ve ekliyor: "İnsani yanıt açısından, bu tamamen imkansız bir durumdur. Bu yüzden yıllardır tek çözümün önleme olduğunu söylüyoruz."

CICR’e göre tehdit birkaç yıl öncesine göre daha ciddi.Richard Lennane, günümüzdeki gelişmelere bakıldığında, "beş veya on yıl öncesine göre kesinlikle daha endişeliyiz" diyor 

Lennane, "Nükleer savaş bu öğleden sonra patlayabilir, hatta şu anda konuşurken bile. Bu nedenle, bu konu CICR için çok güncel bir konu, çünkü sonuçlar korkunç ve risk çok büyük” diye vurguluyor.