"Basın ve Gezegen Tehlikede" başlıklı yeni raporunda Unesco, Mart ayında 905 gazeteciyle anket yaptığını ve bu gazetecilerin yüzde 70'inden fazlasının çevre sorunlarıyla ilgili araştırmalarıyla bağlantılı olarak "saldırı, tehdit veya baskıya" hedef olduklarını söylediğini belirtiyor. Bunların beşte ikisi fiziksel şiddete maruz kaldıklarını ifade ediyor. 

Santiago’da düzenlenen Dünya Basın Özgürlüğü Günü Konferansında açıklanan araştırma, sorunun küresel olduğunu ve saldırıların dünyanın tüm bölgelerindeki 89 ülkede gerçekleştiğini vurguluyor.

Raporda söz konusu gazetecilerin yaklaşık yüzde 85'i tehdit veya psikolojik baskıya maruz kaldıklarını, yüzde 60'ı çevrimiçi taciz kurbanı olduklarını,yüzde 41'i fiziksel saldırıya uğradıklarını ve yüzde 24'ü yasal olarak saldırıya uğradıklarını belirtiyor. 

Gazetecilerin neredeyse yarısı (yüzde 45) misilleme korkusu, kaynaklarının ifşa edilmesi ya da yazılarının ilgili paydaşların çıkarlarıyla çatıştığının farkında oldukları için kendilerini sansürlediklerini söylüyor. 

Veriler ayrıca kadın gazetecilerin erkeklere kıyasla çevrimiçi tacize daha fazla maruz kaldığını gösteriyor.

15 YILDA 44 GAZETECİ KATLEDİLDİ

Unesco, bu araştırmanın yayınlanması kapsamında, 2009-2023 döneminde çevre konularını ele alan en az 749 gazeteci ve medya kuruluşunun "cinayet, fiziksel şiddet, gözaltı ve tutuklama, çevrimiçi taciz veya yasal saldırıların hedefi" olduğunu da ortaya koydu. Bir önceki döneme (2014-2018) kıyasla 2019-2023 yılları arasında vakalarda yüzde 42'lik bir artış kaydedildi. 

Unesco, 2009'dan bu yana 30'u Asya-Pasifik'te ve 11'i Latin Amerika veya Karayipler'de olmak üzere 15 ülkede çevre konularını takip eden en az 44 gazetecinin öldürüldüğüne dikkat çekiyor. 

Unesco, 24 gazetecinin cinayet girişiminden kurtulduğunu ve sadece beş cinayetin mahkumiyetle sonuçlandığını belirtirken, bunun da "neredeyse yüzde 90'lık şok edici bir cezasızlık oranı" olduğu tepkisinde bulunuyor. 

Unesco, çevre gazetecilerinin artan risklerle karşı karşıya olduğunu çünkü yaptıkları işin "genellikle yasadışı ağaç kesimi, kaçak avlanma ya da yasadışı atık boşaltımı gibi yüksek kârlı ekonomik faaliyetlerle çakıştığını" belirtiyor.

Raporda görüşlerine yer verilen UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, "mevcut çevre krizine ilişkin güvenilir bilimsel bilgi olmadan, bu krizin üstesinden gelmeyi asla umut edemeyiz" diyor. 

BM ajansının çevre konularında uzmanlaşmış gazetecilere daha fazla destek vermesi çağrısında bulunan Azoulay, "iklimle ilgili yanlış bilgilerin sosyal ağlarda her yerde mevcut olduğunu" vurguladı.