Genel merkezde düzenlenen basın toplantısında, İHD Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen, Metris, Menemen ve Elazığ R Tipi cezaevlerinde yapılan ziyaretler sonucu hazırlanan raporun çarpıcı detaylarını açıkladı.

HASTA TUTSAKLAR ÖLÜME TERK EDİLİYOR

Raporda, hasta mahpusların yaşadığı ihlallerin vahim boyutlara ulaştığı belirtildi. Metris R Tipi Cezaevinde MS hastası Abdülkadir Kuday'ın 2 Ekim 2024’te, tüm tahliye taleplerine rağmen serbest bırakılmadan hayatını kaybettiği hatırlatıldı. Ayrıca, psikolojik sorunları olan Y.D.'nin dişlerinin olmaması nedeniyle boğazına yiyecek kaçıp yaşamını yitirdiği aktarıldı.

YETERSİZ SAĞLIK HİZMETİ VE TEMEL İHTİYAÇLARA ERİŞİM ENGELİ

R Tipi cezaevlerinde sağlık hizmetlerine erişimin ciddi şekilde kısıtlı olduğu ortaya kondu. Mahpuslar, içme suyunu kantinden satın almak zorunda kalırken, ilaçların düzenli verilmediği ve sağlık personelinin yetersiz olduğu vurgulandı. Elazığ R Tipinde doktor değişikliklerinin sık sık yaşandığı ve 24 saat sağlık desteğinin sağlanmadığı belirtildi.

FİZİKSEL KOŞULLAR İNSAN HAKLARINA AYKIRI

Rapora göre, Metris R Tipinde odalarda ısıtma ve havalandırma yetersiz. Yaz aylarında sıcaklardan korunmak için yalnızca kantinden satın alınan vantilatörlere güveniliyor. Ayrıca, pencerelerin üst kısmının dar ve sık tellerle kaplı olması nedeniyle yeterli hava akışı sağlanamıyor. Tekerlekli sandalye kullanan mahpuslar, tuvalet ve banyoların erişilebilir olmaması nedeniyle büyük zorluklar yaşıyor.

SOSYAL FAALİYETLERDEN MAHRUM BIRAKILIYORLAR

Mahpuslar, sosyal etkinliklerden neredeyse tamamen mahrum bırakılmış durumda. Kurslar, atölyeler, sohbet ve spor aktiviteleri düzenlenmezken, sadece Metris R Tipinde kısıtlı bir şekilde satranç odasına götürülüyorlar. Ayrıca, ağırlaştırılmış müebbet hükümlülerinin tek kişilik hücrelerde tutulmaya devam ettiği belirtiliyor.

TALEPLER

İHD, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine son verilmesi için acil adımlar atılması gerektiğini belirterek, şu talepleri sıraladı:

• Hasta mahpusların serbest bırakılmasını engelleyen 5275 sayılı İnfaz Kanunu’nun ilgili maddeleri değiştirilmelidir.

• Adli Tıp Kurumu’nun hasta mahpuslar üzerindeki tekel yetkisine son verilmelidir.

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis hükümlülerinin infaz rejimine ara verilmesine engel olan düzenleme kaldırılmalıdır.

• R Tipi hapishaneler, BM Mandela Kurallarına uygun hale getirilmelidir.

• İnsan onuruna aykırı, sağlık ve yaşam hakkını ihlal eden cezaevi koşulları iyileştirilmelidir.

İHD, hasta mahpusların hastanelerde ya da ailelerinin yanında tedavi görmesi gerektiğini vurgulayarak, cezaevlerinde tutulmalarının ikinci bir cezalandırmaya dönüştüğünü ifade etti. İnsan haklarının gereği olarak, hapishanelerin bireylerin ruh ve beden sağlığını koruyacak şekilde yeniden tasarlanması çağrısında bulunuldu.