İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Hapishane Komisyonu, '2023 yılı cezaevi hak ihlali' raporunu dernek binasında düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Balıkesir illerindeki tutsakların yanı sıra ilgili kurum ve derneklerle yapılan görüşmeler ile başvurular neticesinde hazırlanan rapor, İHD İzmir Şubesi Eşbaşkanı Zilan Gümüş ve Hapishane Komisyonu üyesi Ahmet Çiçek tarafından paylaşıldı.

Zilan Gümüş, 2023 yılının cezaevlerindeki hak ihlallerinin en üst seviyelere çıktığı yıl olduğunu belirterek, tutsakların Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması, özgürlüğünün sağlanması amacıyla sürdürdüğü açlık grevi eylemine dikkat çekti. Adli Tıp Kurumu’nun (ATK), hasta tutsaklarla ilgili verdiği kararlara da işaret eden Zilan Gümüş, "ATK'nin verdiği kararlardaki bilimdışılık ve yanlılık kendisini tartıştırır hale getirmiştir. Birçok hasta mahpusa tam teşekküllü hastanelerin verdiği tahliye kararlarına rağmen siyasi gerekçelerle tahliyeleri engellemiştir. Bu nedenle tam teşekküllü araştırma hastanelerinin kararları geçerli olmalıdır" dedi.

'YGC VE S TİPLERİ ACİLEN KAPATILMALI'

Yeni açılan Yüksek Güvenlikli Cezaevleri ve S Tipleri'nin var olan uygulamaları daha da ağırlaştırdığını söyleyen Zilan Gümüş, "Bu cezaevleri insan haklarının tamamen çiğnendiği yerlerdir. Acilen kapatılmalıdır" dedi. Zilan Gümüş, devamında şunları belirtti: "Tüm bu hak ihlalleri göz önüne alındığında mahpusu insan saymayan zihniyet gerek yasal düzenlemeler gerek uygulamadaki keyfiyet, etik olmayan yaklaşımlar ve bürokratik engeller mahpuslar için insani olmayan bir tablonun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Hapishanelerin koşullarının hemen düzeltilmesini ve hak  ihlallerinin ortadan kaldırılmasını talep ediyoruz."

Ahmet Çiçek ise 2023 yılında toplam 934 hak ihlalinin yaşandığını belirterek, şunları sıraladı:

* Çıplak arama: 5
 
* Psikolojik şiddet: 4
 
* Tehdit ve hakaret: 14
 
* Tecrit: 47
 
* Ters kelepçe: 2
 
* Ağız içi arama dayatması: 22
 
* Görüşçüye çıplak arama dayatması: 5
 
* Fiziksel şiddet: 13
 
* Sosyal faaliyet engeli: 50
 
* Temel ihtiyaçların karşılanmaması: 18
 
* Koğuşlara kamera dayatması: 6
 
* Sürgün: 26
 
* Sevk talebinin reddedilmesi: 19
 
* Anadilinde savunma hakkı ihlali: 5
 
* Kitap, mektup, gazete ihlali: 63
 
* İletişim engeli: 42
 
* Kürtçe kitapların teslim edilmemesi: 10
 
* Hastanede tedavinin yapılmaması: 7
 
* Hastane sevklerinin yapılmaması: 47
 
* Tedavi engeli: 38
 
* Hasta mahpus: 49
 
* Açlık grevinde olanlar: 46
 
* Açlık grevinde olanlara vitamin vs. verilmemesi: 11
 
* Kurumlara/mahkemeye gönderilen dilekçelerin engellenmesi: 58
 
* Şüpheli ölüm: 4
 
* Başka mahpuslarla havalandırmaya çıkarma/can güvenliği tehdidi: 29
 
* Trafik kazasında yaralanan mahpus: 7
 
* Hasta mahpusların tahliyesinin engellenmesi: 1
 
* Hasta mahpus ölümü: 1
 
* İnfaz yakma/denetimli serbestlik hakkının engellenmesi/disiplin cezası: 50
 
* Hücre cezası: 32
 
* İdare gözlem kurulunun tarafsız olmaması: 8
 
* Kantinde satılan malzeme ve gıdalara fahiş fiyat uygulanması: 13
 
* Kantin için yatırılan paranın kullanmasının engellenmesi: 13
 
* Tek kişilik odada tutma: 5
 
* Hijyenik ortamın sağlanamaması: 14
 
* Koğuş kapasitesinin üstünde kalma: 67
 
* Sağlık nedeniyle koğuş talebinin reddi: 2
 
* Havalandırma yetersizliği: 3
 
* Ayakta sayım dayatması: 2
 
* Koğuş araması/eşyaların tahrip edilmesi: 61
 
* Elektrik faturalarının fahiş olması: 15