Kuzey ve Doğu Suriye İdari Bölgeler Kanunu 30 Nisan 2024 tarihinde Demokratik Halklar Meclisi’nin 98’inci oturumunda onaylanarak yürürlüğe konuldu. Kanunda kanton, şehir, belde, köy ve mezra tanımları yapılarak bu statülerin alınabilmesi için gerekli nüfus şartları belirlendi.

Kanuna göre Kuzey ve Doğu Suriye 6 büyükşehir, 40 şehir ve 105 belde olarak belirlendi. Ancak kanunun yürürlüğü girmesiyle bazı kantonlarda itirazlar gerçekleşti. İtirazlar doğrultusunda Demokratik Halkların Meclisi’ne başvurular oldu.

Demokratik Halkların Meclisi itirazlar üzerine dün (10 Mayıs) 99’uncu oturumunu gerçekleştirerek itirazları gündemine aldı. bu temelde yürütülen tartışmalar doğrultusunda İdari Bölgeler Kanunu bir kez daha gözden geçirilerek şehir ve beldelerde yeni değişikliklere gidildi.

Son kanuna göre 6 büyükşehir, 45 şehir ve 141 belde olarak belirlendi.

Yeni kararlar şöyle:

"Birinci Bölüm

Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi Cizre, Dêrazor, Reqa, Firat, Minbic, Efrî- Şehba ve  Tebqa Kantonlarından oluşuyor.

Daha önce idari yapılar şehir, ilçe, belde, köy ve mezra olarak tanımlanıyordu. Yeni kanuna göre ilçe yapıları kaldırıldı. Büyükşehir idari bölümü de kanuna eklendi. Buna göre idari yapılar büyükşehir, şehir, belde, köy ve mezradan oluşuyor.

-Her kanton; şehir, belde, köy ve mezra yerleşim birimlerinden oluşuyor.

-Şehir; merkez, belde, köy ve mezra

-Belde; belde merkezi, köy ve mezra

Nüfusları 100’ü altında olan yerleşim yerleri mezra, 101 ile 5 bin arasında olan yerleşim yerleri köy, 5 bin ile 35 bin arasında olan yerleşim yerleri belde, 35 bin ile 200 bin arasında olan yerleşim yerleri şehir ve 200 binden fazla olan yerleşim yerleri büyükşehir olarak tanımlanacak.

İKİNCİ BÖLÜM

Her kantonun idari bölümü

Madde 3

Yeni kanuna göre 7 kantondan oluşan Kuzey ve Doğu Suriye’deki kantonların isimleri şöyle: Cizre, Dêrazor, Reqa, Tebqa, Fırat, Minbic ve Efrîn-Şehba. idari yapılar büyükşehir, şehir, belde, köy ve mezradan oluşuyor.

1-CİZRE KANTONU

a-Büyükşehir: Hesekê ve Qamişlo

b-Şehir:  Serêkaniyê (Ras El Ên-Rîş Îno), Şedad, Amûde, Dirbêsiyê, Tirbespiyê (Qehtaniye -Qibûr Heyûriye), Çilaxa (Hewadiye), Gerkê Legê (Mabed), Dêrik (Malikiye), Til Koşer (Yarûbiye), Til Hemîs, Til Birak, Hol, Til Temir, Zirgan (Ebû Rasên), Mergede û Erîşe.

 c-Belde: Til Tawîl, Tiweyne, Til Bêder, Redşeqra, Mexrûm, Um Medfe, Til Mecdel, Tenûriye, Girbawî, Til Helef, Mebrûke, Elok, Minacîr, Sefih, Medan, Ebdan, Ebû Fas, Herîrî, Cager Bazar, Tiwîz, Tobo, Sinceq Sadûn, Ebû Feri, Hilwe, Til Marûf, Maşûq, Abra, Kîşke, Mistafawiye, Xana Serî, Robarya, Eyn Dîwar, Girê Fatî, Xirbet El Bîr, Til Ehmed, Ukaz, Ebû Cirin, Ceza, Xet Rîwan, Sîmhan rojava, Til Ehmedî, Esîbix, El Fedxemî (xeta rojhilat), Til El Cayir, Um Huceyre, El Hedadiye, El Xera, Qibûr El Qeracne, Qirmanî, Til Kerem; Xenamiye, Sikîr û Til Emîr.

2- DÊRAZOR KANTONU:

a-Şehir: Kesra, Cezrat, Besîra, Sewr, Hecîn. Bajarê Firat: Ebû Hemam, Keşkiye, Xeranîc. Bajarê El Şihîl: Şihîl, Zubyan. Bajarê Sûse: Şafa û Sûse.

b-Belde: El Sewa, Hermûşiye, Bisêtîn, Herîciye, Sebha, Ebû Xeşeb, Cirwan, Muweylih, Cenîne, El Keber, Hewayc Ziyab, Hewayc Bû Masa, Mihêmîde, El Husan, El Ezbe, Miîzîle, Ceîd Igêdat, Derenc, El Tabane, Ebû Hesen, Siwêdan, Baxoz.

3- Reqa Kantonu:

a-Büyükşehir: Reqa.

b-Şehir : Kerame ve Hezîme.

c-Belde: El Ikêrşî, Retla, Sehlebiye, Gidêran, Reqa El Semra, El Qehtaniye, El Cedîdet, El Galta, Tişrîn û Mezari El Reşîd, El Hemrat, El Kesrat ve El Hos.

4- Firat Kantonu:

a-Büyükşehir: Kobanê

b-Şehir: Sirîn, Qenaya, Eyn Îsa, Girê Spî ve Çelebiye.

c-Belde: Şêran, Qadiriye, Til Xezal, Remale, Bînder, Taşlûk, Cirin, Hîşe, Silûk, Belek, Hemam Tirkmen, Elî Baciliye, Şirke, Zêdî, Ebû Xerze ve El Şêx Hesen.

5- Minbic Kantonu:

a-Büyükşehir: Minbic.

b-Şehir: Ebû Qelqel û El Muhterêq.

c-Belde: Heye, Farat, Til Hozan, Bastlî û Erîme.

6- Efrîn ve Şehba Kantonu:

a-Büyükşehir: Efrîn.

b-Şehir: Reco, Cindirês, Mabeta, Şiyê, Şera, Til Rifet, Bab, Cerablus û Ezaz.

c-Belde: Şêrawa, Meydankê, Meydana, Bilbilê, Ehrezê, Fafîn, Ehdas, Soran, Mari, Exterîn, Dodiyan, Keferxan, Til Betal rojhilat, Raî, Qibasîn, Hezwan, El Xendûre, El Dabis, El Camil, Siwêde, Şawa.

7- Tebqa Kantonu:

a-Şehir: Tebqa, Mensûra, Cirniye.

b-Belde: Siweydiye, Sefsafa, Şemsedîn, El Bû Asî, El Hemam û El Mehmûdlî.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
Yeni idari birimler:
Madde 4

1-Belirli idari birimlerin halk meclislerinin teklifi ve kanton Halk Meclisinin onayı ile köy, kasaba, şehir ve büyükşehirlerin isimleri, merkezleri ve sınırları belirlenir.

2- Kanton Halk Meclisi bir öneride bulunmuşsa, kanton Halk Meclisinin öneriye karar verebilmesi için ilgili idari birimlerin Halk Meclisinin bunu onaylaması gerekir.

Madde /5/:

Bu yasa, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Demokratik Halk Meclisi tarafından onaylandığı tarihten itibaren geçerlidir."