AKP, 2002’de iktidara geldiğinden itibaren 15 defa genel ve yerel seçimlere girdi. İlk seçimler sonrası iktidarda kalmak için her defasında seçim hilelerine başvuran AKP, özellikle Kurdistan’da seçim hilelerini ve baskıları alenileştirdi. AKP, seçimleri kazanmak için neredeyse her yolu denedi.

Kuruluşunun ardından 2002’deki seçimlerle tek başına iktidara gelen AKP, seçimleri kazanmak için neredeyse her yolu denedi. AKP’nin tek başına iktidar olması sonrası gelen ilk genel seçimlere pusula hileleri damgasını vurdu. DTP’li bağımsız adayların seçilmesinin önüne geçmek ve Kurdistan’da halkın seçeneği üzerinde baskı kurmak için iktidarda olan AKP ile CHP ve MHP’nin ortaklaştığı bir kararla bağımsız adayların o güne kadar oy pusulası dışında kendi pusulaları ile girdikleri seçimlerden farklı olarak bağımsız adayların oy pusulasına eklenmesine karar verildi.

Özellikle Kurdistan’da köylerde yaşayan ve okuma yazma bilmeyen yurttaşların oylarının boşa gitmesinin hedeflendiği kararın dışında birçok yerde DTP’li adaylarla isimleri benzeyen çok sayıda kişi bağımsız aday olarak listeye eklendi. Bunlara rağmen Kürt seçmenin iradesine sahip çıkması sonrası, DTP karşısında birleşen AKP, CHP ve MHP arasında da seçim hileleri üzerinde tartışmalar yaşandı. CHP ve MHP, sandık tutanaklarının AKP lehine değiştirildiğini ispat edip seçimlerin yenilenmesini talep etseler de bu talebe olumlu bir cevap gelmedi.

2007 seçimlerinde özellikle İstanbul gibi Türkiye kentlerinde de seçim hileleri artık ayyuka çıkmıştı. İstanbul’un birçok bölgesinde CHP ve DTP’li bağımsız adaylara mühür basılan oy pusulaları çöplerden çıkmış, bazılarının yakıldığı, bazılarının ise çuvallar içerisinde çöpe atıldığı yurttaşların ihbarı üzerine ortaya çıkmıştı.

OY PUSULALARI YAKILDI

Seçim hilelerinin başında gelenlerden biri de oy pusulaların yakılması oldu. AKP döneminde yapılan hemen her seçimde AKP aleyhine oyların çıktığı sandıkların ya kendisi ya da içlerindeki oylar yakılmış olarak bulundu. Yakılmış oylar kayıt altına alınmış olsa bile AKP kendi lehine düzenlediği seçimleri hiçbir zaman iptal etmedi.

SEÇİM BÖLGELERİNİ TAKSİM ETTİ

AKP’nin seçim hileleri sadece oy pusulalarına yönelik müdahalelerle olmadı. İktidara geldiği yıllar içerisinde güç kaybeden AKP, seçimi kaybedeceği yerlerdeki seçim bölgelerini de değiştirdi. Uluslararası toplumda Geryymandering denilen durum aslında dünya çapında iktidarların kullandığı bir yöntem olarak biliniyor. Tanım olarak ‘Seçim bölgelerinin hileli şekilde taksim edilmesi’ olarak tanımlanan durum, Türkiye’de Demokrat Parti tarafından da kullanılmış olsa da en önemli kullanım süreci AKP tarafından gerçekleştirildi.

AKP’nin bu şekilde ilk adımı, 2012’de Meclis’ten geçirdiği 6360 sayılı kanun oldu. Kanunla birlikte Türkiye genelinde büyükşehir sayısı 12’den 30’a çıkartıldı ve köyler mahalle statüsüne geçirildi. Bu şekilde normalde şehir belediyeleri için oy kullanamayan köylerin büyükşehir belediye başkanını seçmesinin önü açılmış oldu, ancak büyükşehir belediye başkanını seçen köylüler belediye meclis üyeleri için oy kullanamıyordu, çünkü onun için yapılan yeni bir düzenleme yoktu. Bu şekilde birçok seçim bölgesindeki oy dağılımı yeniden değiştirilmiş oldu. Bu kanun sonrası şehir merkezlerinde az oy alan AKP’nin oylarında bir artış oldu, çünkü kent merkezlerindeki yönetim için ilçeler ve mahallelerde oy kullanmaya başlamış oluyordu.

SEÇMEN LİSTELERİYLE OYNANDI

Seçim hilelerinden biri de neredeyse her seçim öncesi YSK tarafından açıklanan seçmen listeleriydi. AKP, güçsüzleşmeye başladığı her dönemde seçmen listeleriyle oynayıp güçsüzleştiği alanlardaki seçmen sayısını azaltmaya başladı. CHP’nin buna ilişkin 2014’te yayınladığı bir raporda, her seçim öncesi açıklanan listelerdeki oynamalar rakamlarla veriliyordu.

Adrese dayalı nüfus kayıt sisteminin getirilmesi ve seçmen listelerinin YSK’nın elinden alınıp Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne verilmesi ile birlikte çok sayıda seçmen listeden düşürülürken, AKP’nin kaybetmeye yakın olduğu ya da kaybettiği yerlerde sahte seçmenler listelere eklendi. 

SAHTE SEÇMENLER YARATILDI

Bu kadar seçmen listeden düşürülürken, fazlasıyla sahte seçmen listelere YSK tarafından eklendi. İlk olarak 2011 seçimlerinde ortaya çıkan sahte seçmenler, aslında YSK’nin açıklamalarıyla ortaya çıkmış oluyordu. 2007’de seçmen listelerinde olmayan 11 milyon 38 bin 432 kişi, 2011 seçmen listelerinde yer alıyordu. YSK’nin açıklamaları üzerine ortaya çıkan bu artışla ilgili de iktidar bütün itirazlara set çekip, hiçbir şekilde geri adım atmadı. Sadece 2014 seçimlerinde 19 milyon, 2023 seçimlerinde ise 30 milyon fazla oy pusulası basıldığı ortaya çıktı. Bu oy pusulaları, kolluk güçlerinin koruması altında oy kullanmaya giden AKP’liler tarafından blok oy olarak sandıklara atıldı.

PARMAK BOYASININ KALDIRILMASI

AKP’nin seçimlere dönük çalışmalarından biri de parmak boyasının kaldırılması oldu. Oy kullanan yurttaşların bir daha oy kullanmaması için yapılan parmak boyası uygulaması, 2009 seçimlerinden sonra kaldırıldı. Parmak boyasının kaldırılması sonrası yapılan seçimlerde ise sadece imza zorunluluğu getirilmişti, ancak AKP’liler bu kurala uymayıp iktidarın gücüyle defalarca oy kullandı.

AKP HER ZAMAN HİLELERE BAŞVURDU

CHP’nin, AKP’nin seçimlerde tek başına iktidar olamadığı ve iptal ettirdiği 7 Haziran 2015 seçimleri sonrası hazırladığı bir raporda AKP’nin seçim hileleri madde madde anlatıldı.

Raporda yüzlercesi verilen “sahte seçmen” iddialarına ilişkin somut örneklerden birkaçını şöyle sıralayabiliriz:

* 40 binin üzerinde seçmeni olan Beylikdüzü Kavaklı Sahil Mahallesi ve Merkez Mahallesi’nde inşaat halindeki binalarda ve hiç olmayan adreslerde yaklaşık 5 bin sahte seçmenin kayıtlı olduğu tespit edilmiştir.

* Darüşşafaka Mahallesi’ne AKP’li Büyükşehir Belediyesi tarafından bir gecede tek tuşla 504 hayali daire kondurulduğu ve ilçeye 10 bin taşıma seçmen yerleştirilmeye çalışıldığı saptanmıştır.

* Bakırköy Zeytinlik Semti Milliyetçi Sokak 13 numaralı apartmanda ikamet eden Kuvvetli Göymen, apartmanlarında bulunan 3 numaralı boş dairede 40’tan fazla kişinin seçmen olarak yazılı olduğunu tespit etmiştir.

SONUÇLARI ETKİLEYECEK KADAR

Raporda olası hilelerin seçim sonuçlarını yüzde 10-15 civarında etkilediğine dikkat çekiliyor ve “2007 yılından itibaren yapılan seçimlere ilişkin analizler, seçimlerin temiz, adil ve güven içinde yapılmadığını göstermektedir” deniliyor. Rapordaki “sandık hileleri” şu önemli evrelerde gerçekleşiyor:

SEÇMEN EKLEME YA DA DÜŞÜRME

YSK yayınladığı 2007, 2009, 2010, 2011, 2014 ve 2015 dönemlerine ait yurtiçi seçmen kütüklerinden oluşturulan sandık seçmen listeleri gelişmiş bir veri tabanında özel bir program ile karşılaştırıldı. Bu yıllarda sandık seçmen listelerine olması gerekenin çok üzerinde seçmenin eklendiği ve/veya düşürüldüğü tespit edildi. 2007 listesinden 6 milyon 168 bin 283 kişinin; 2009’dan 2 milyon 279 bin 383; 2010’dan 2 milyon 373 bin 142, 2011’den 2 milyon 292 bin 82, 2014 yerel seçiminde 2 milyon 306 bin 97 ve 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde de 2 milyon 477 bin 811 kişinin gerekenin üzerinde / fazladan düşürüldüğü tespit edildi.

2,5 MİLYON SEÇMEN KAYIP

YSK’nın verilerine göre; 1 Temmuz 2014 itibarıyla seçmen sayısının 55 milyon 371 bin 931 kişi olduğu görülüyor. Hâlbuki YSK bu rakamı 52 milyon 894 bin 120 kişi olarak açıklamıştı. Bu durumda listelerden fazladan düşürülen 2 milyon 477 bin 811 seçmenin iradesi, 2014 Cumhurbaşkanlığı seçiminde sandığa yansımamış olarak görünüyor.

Belediyeler eliyle yığma-bindirme 2007’den itibaren seçim sonuçlarını doğrudan etkileyebilecek büyüklüklerde “yığma” ve “bindirme” seçmenler olduğu ortaya çıkıyor. “Yığma Seçmenler”; belediyelerin numarataj çalışmasıyla olmayan bir adres yaratmaları ve bu adreslere seçmen kaydetmeleri sonucu oluşturuluyor. “Bindirme” ise var olan bir adrese, orada yaşamayan seçmenlerin kaydedilmeleri sonucu oluşturuluyor. Bu seçmenler gerçekte beyan edilen adreslerde hiç oturmayan sahte seçmenlerdir.

SANDIK VE YSK TUTANAKLARI FARKLI

2014 Yerel Seçiminde Ankara başta olmak üzere İstanbul ve diğer birçok şehirde sandık sonuç tutanakları ile YSK’nın açıkladığı sonuçlar arasında ciddi tutarsızlıklar tespit edildi. Usulsüzlük tespit edilenlerden 710 tutanak ‘tutarsız’ bulundu, bin 208 pusula mühürsüz çıktı, 922 oy mühürsüz ve geçersiz sayıldı. 2686 pusula mühürlü ve geçersiz, 451 oy ise toplama hatalı çıktı.

19 MİLYON FAZLADAN OY PUSULASI

* Seçim dönemleri arasında listelerde gerekenin çok üzerinde düşürülen / eklenen milyonlarca seçmen var.

* 2011 seçiminde yasanın öngördüğünden 19 milyon fazla oy pusulası bastırılmış.

* 2011 seçiminde Afgan mülteciler gibi vatandaş olmayanlara oy kullandırılmış.

* Seçmen kütükleri düzenlenme yetkisi 5749 sayılı yasa ile Yüksek Seçim Kurulu’ndan (YSK) alınıp hükümetin kurumu olan Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne (NVİGM) verilmiştir.

* SEÇSİS olarak bilinen bilgisayarlı oy sayma sisteminin müdahaleye açık zaafları kamuoyunda sürekli tartışılmaktadır.

CAYDIRICI YAPTIRIMLAR

CHP raporunda “temiz ve dürüst” bir seçim için alınması gereken önlemler şöyle sıralanıyor:

* Seçim öncesi sandık seçmen listelerinden düşürülen milyonlarca seçmenin listelerine zamanında kaydedilmeleri

* Sahte seçmenlerin oy kullanmalarını önlemek için parmak boyası, hapis cezası gibi caydırıcı yaptırımlar

* Sandık başı seçim hilelerine karşı iki yüz bin civarında sandığa grubu olan siyasi partilerden temsilc önerilmesi ve ıslak imzalı tutanak alınması

* İlçe seçim Kurulu Başkanlıklarında oyların girildiği bilgisayarların donanımına müdahale edebilecek korsan yazılımların önlenmesi

* SEÇSİS’e dışarıdan müdahalenin mutlaka önüne geçilmelidir. Bunun için; Açık kaynak kodlu yazılıma geçilmelidir.

* TÜBİTAK tarafından yeni bir zaman damgası üretierek partilere eş zamanlı veri kaydı geçilmelidir.

* Kullanılan güvenlik ağı, portal anahtarı daha güvenli bir duruma getirilmeli, SEÇSİS üçüncü bir kontrol/güvenlik yazılımı ile korunmalıdır.

* Veri akışı biter bitmez harici disk internet yolu ile tüm yurttaşlarımıza açılmalı, her bireye kendi sandığını görme imkânı sağlanmalıdır.

* SEÇSİS alt yapısı UYAP’dan bağımsız hale getirilmelidir.

* YSK denetimindeki bilgi işlem merkezinde tüm siyasi partiler temsilci bulundurabilmelidir

* Kullanılan kripto yeniden gözden geçirilmeli, güvenlik katsayısı artırılmalı ve her seçim döneminde yenilenmelidir. Her terminalin başında siyasi partiler temsilci bulundurabilmelidir. “

KURDİSTAN’A ÖZEL SEÇİM HİLELERİ

Kurdistan’da ise durum bu yaşanılanlardan biraz daha farklı olarak açık bir biçimde uygulanıyordu. Kürtlerin seçimlerde kendi iradesini göstermesini istemeyen iktidar ve muhalefet, seçim hilelerine yönelik herhangi bir adım atmadı. Asker, polis ve korucuların blok oy kullanması, sandıkların çalınması, oyların açık bir biçimde yakılması bunların başında geliyor. Kurdistan’da yaşanan seçim hileleri ise kısaca şu şekilde:

* Asker, polis ve korucular, belli seçim bölgelerine taşındı.

* Asker, polis ve korucular blok oy kullandı.

* AKP’liler blok oy kullandı.

* AKP’liler ve kolluk güçleri Kürt seçmene yönelik saldırılarda bulundu.

* Oy sayımları sırasında DTP, HDP, DEM Parti görevlileri alandan uzaklaştırıldı.

* Oylar yakıldı.

* Sandıklar çalındı.

* Oy almak için rüşvet verildi, beyaz eşya dağıtıldı, kömür verildi.

* Bir çok köyde yurttaşlar asker ve korucuların gözü önünde açık oy kullanmaya zorlandı.

* Önceden AKP’ye basılmış oy pusulaları sandıklara konuldu.

* Okuma yazma bilmeyen seçmenin AKP’ye basması istendi, bunun için baskı yapıldı.

* Kolluk güçleri, kamu görevlileri ve AKP’liler birden fazla seçim bölgesinde defalarca oy kullandı.