Hevrîn Xelef, Türk ordusunun 12 Ekim 2019'da Kuzey ve Doğu Suriye’nin Serêkaniyê ve Girê Sipî bölgelerine başlattığı işgal saldırıları sırasında Girê Sipî’nin güneyindeki M4 karayolu üzerinde, Türk devleti destekli Ehrar El Sharqiye çeteleri tarafından işkenceyle katledildi. Suriye'nin Geleceği Partisi Eşbaşkan Yardımcısı Semîra El Ezîz ile katledilişinin 6’ncı yılında, mücadele arkadaşı Hevrîn Xelef’i konuştuk.

Hevrîn Xelef, doğduğu toprakların derin tarihi ve zengin kültürel mirasıyla hayata adım attğında, kahramanlık ve fedakârlık hikayeleriyle dolu yolculuğu da başladı. 15 Kasım 1984'te, Rojava’nın Dêrik kentine bağlı Rêhanik köyünde, yurtsever bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldiğinde, belki de bir gün destanlara konu olacak bir yolculuğun ilk adımını atmış olduğunu bilmiyordu. Küçük yaşlardan itibaren azmi ve yeteneğiyle dikkat çeken Hevrîn, 11 yaşında Dêrik Çocukları Newroz Tiyatro Grubu’na katılarak, sanatın insan ruhunu besleyen en güçlü araçlardan biri olduğunu fark etti. Halepçe Katliamı’nı anlatan ilk oyunundaki insan hakları savunucusu rolü, sahnede canlandırdığı bir karakterin ötesinde, adalet, eşitlik ve insan onurunun savunucusu olarak şekillenen kimliğinin yansımasıydı.

Hevrîn'in başarılarla dolu yolu, onun azmi ve kararlılığını ortaya koyuyordu. 1996 yılında henüz 5’inci sınıf öğrencisiyken katıldığı matematik yarışmasında birinci olarak, hayallerine ulaşma konusundaki kararlılığını gösterdi. 2009’da Halep Üniversitesi’nde İnşaat Mühendisliği okuduğunda, akademik başarılarından çok, toplumuna hizmet etme arzusuyla ön plana çıktı. Suriye’deki iç savaş ise Hevrîn’in hayatında bir dönüm noktası oldu. 19 Temmuz 2012’de Rojava Devrimi’ne öncülük ettiğinde, cesareti ve inancıyla özgürlüğün ve eşitliğin sembolü haline geldi. Nûri Dersimî Derneği'nde yürüttüğü örgütlenme çalışmaları, dayanışma ağlarının oluşmasına katkı sağladı.

ETKİLEYEN, DÖNÜŞTÜREN ÖNCÜ BİR KADIN

Devrimin ayak seslerinin yankılandığı 2011 yılında, Semîra El Ezîz ve Hevrîn Xelef’in yolları kesişir. Semîra El Ezîz o günleri şöyle anlatıyor: Hevrîn ile tanışmamız 2011’de oldu. Hevrîn, 2015’te, Enerji Kurulu’nda yer alırken, ben de Eğitim Kurulu’nda faaliyet yürütüyordum. Dolayısıyla, 2015’ten 2018’e kadar birçok kez ortak mekanizmalarda bir araya geldik. Bu mekanizmalarda Hevrîn’in etkisi ve katkısı oldukça görünürdü. Fikir ve önerileriyle ön açardı.”

Hevrîn Xelef, Cîzre Bölgesi Demokratik Özerk Yönetimi’nin 21 Ocak 2014'te kurulmasıyla Enerji Komitesi Başkan Yardımcısı olarak görevlendirildi. Ardından, 2015’te Cîzre Ekonomi Komitesi Eş Başkanı olarak toplumsal refahı hedefleyen politikalar geliştirmeye başladı. Gözleri daima geleceğe dönüktü; özellikle Kürt kadınları için yeni ufuklar açılması gerektiğine inanıyordu. 27 Mart 2018'de Reqa'da kurduğu Suriye’nin Geleceği Partisi ile sadece bir siyasi yapı oluşturmakla kalmadı, farklı etnik grupların bir araya geldiği yeni bir geleceğin öncüsü oldu. Genel Sekreter olarak adaletin ve eşitliğin sesi haline geldi.

‘PROFESYONEL VE DİPLOMATİKTİ’

Semîra El Ezîz, Hevrîn Xelef’in Suriye’nin Geleceği Partisi’nin kurucu üyelerinden biri olduğuna vurgu yaparak, şöyle devam ediyor: "Hevrîn, yönetme konusunda profesyonel ve öncü bir kadındı. Siyasi ve diplomatik bir kişiliğe sahipti. Bu özellikleri, bir siyasi parti kurup yönetebilecek yetkinlikte olduğunu gösteriyordu; öyle de oldu. Hevrîn, Suriye’nin Geleceği Partisi’nin kurucu üyelerindendi. Aslında, bu parti Hevrîn’in emeği ve çabasıyla kuruldu. Yaklaşık bir buçuk yıl boyunca partinin genel sekreterliği görevini yürüttü.

Hevrîn Xelef, DAİŞ karanlığına karşı duran ve kazanımları gasp edilmek istenen Rojava Devrimi’ni sahiplenen bir Kürt kadın siyasetçiydi. Birçok kadının da siyasi faaliyetlere katılmasını sağladı. Ancak Hevrîn Xelef, Türk ordusunun Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik başlattığı işgal saldırıları sırasında, 12 Ekim 2019’da M4 yolunda işkenceyle katledildi.

Katledilişinin ardından Hevrîn Xelef’in adı, Fransa’nın Lyon kentinin Guillotiere semtindeki bir meydana, Berlin’deki Şifa Bahçesi’ne, İtalya’nın Parma kentine bağlı Berceto Belediyesi’nin “Rio Rivi Freddi – Soğuk Nehir” üzerindeki köprüsüne, Kuzey-Doğu Suriye’de ise Qamişlo’nun fidanlığına ve Reqa’nın bahçesine verildi. Ayrıca, 2019’da İtalya’da Capoa Belediyesi tarafından her yıl verilen “Margerita Troli Ödülü”ne ve “Sivillerin Hakları ve Özgürlüğü İtalya Koalisyonu”nun (Coalizione Italiana per la Libertà e i Diritti- CILD) “Genç Aktivist” başlıklı ödülüne layık görüldü. Hevrîn Xelef’in ismi, Kalkınmada Kadın Hakları Derneği’nin (AWID) 1 Ekim 2020’de hazırladığı "Feminist Umut Arşivi"ne de kaydedildi.

Semîra El Ezîz, Hevrîn Xelef’in Arap aşireti kanaat önderleriyle doğrudan bir araya geldiğini belirterek, onun bazı özelliklerine dikkat çekiyor: “Hevrîn, yalnızca Kürt halkıyla kurduğu diyalogla sınırlı kalmazdı. Halkları bir araya getirecek projelere sahipti. Bu nedenle her bir ulusla diyalog kurma çabası içindeydi. Özellikle Arap aşireti kanaat önderleriyle güçlü diyalogları vardı. Halklarla kurulan diyaloglarda öncülük ediyordu. Görev ve sorumluluklarının bilincindeydi. Bu bilinç, her bir konuya titiz yaklaşımını, kapsamlı ele alma ve sorgulama özelliklerini de gün geçtikçe görünür kılıyordu.

‘HALKLARI ORTAK MÜCADELEDE BİRLEŞTİRDİ’

Hevrîn’in gençler ve kadınlarla diyalogları oldukça iyiydi. Kendisi de genç bir kadındı. Sevgi bağını kurmayı bilirdi; karşısındaki kişiyi değerli hissettirmede ustaydı. Değerli bir kişiliğe sahipti. Suriye halklarına güçlü diyalog çağrıları yapıyordu. Suriye halklarını birleştiren ve ortak mücadeleye sevk eden bir duruşu vardı. Çözümün adresinin, Suriye halklarının ortak mücadelesinden geçtiğini iliklerine kadar hissediyordu. Bu doğrultuda da mücadele rotasını belirlemişti.”

Hevrîn Xelef, DAİŞ karanlığının pençesinde filizlenmeye çalışan umutların, hayallerin ve mücadelelerin tacını taşıyan bir kadın siyasetçiydi. Rojava Devrimi’ni sahiplenerek, kadınların da özgürlük mücadelesinin sembolize etti. Cesareti, birçok kadının ondan ilham alarak, siyasi alanlara adım atmasını sağladı; bu, kadınların sesinin yükseldiği, özgürleştiği ve kimliklerini bulduğu bir dönemi müjdeledi. DAİŞ’in karanlığına karşı dimdik duran bir meşale gibi parlayarak, geleceği aydınlatmak için çabaladı.

‘HEVRÎN’İN İNTİKAMI ÖRGÜTLÜ KADIN MÜCADELESİNDEN GEÇER’

Semîra El Ezîz, Hevrîn Xelef’in şehadetinden önce bile Türk devletinin işgal saldırılarını ve halkların hedef alınmasını verdiği demeçlerle kınadığını vurgulayarak, sözlerini şöyle tamamlıyor: “Hevrîn, son nefesine kadar mücadele etti. Son dakikaya kadar da görevi başındaydı. Mücadeleci kişiliği akıllara kazındı. Öncü bir kadının bu denli alçak bir saldırıyla katledilmesi bizleri derinden etkiledi. Bir pusu sonucu vahşice katledilmesi, ilk günkü kadar acı veriyor. Hayallerini gerçekleştirmek, geride kalanların görevidir. Suriye krizinin çözümünün, Suriye halklarının birlik olmasından geçtiğine inanıyordu. Bu doğrultuda da ısrarla mücadele ediyordu. Hevrîn’in mücadelesinin izinden yürüyebilmek, kadın örgütlülüğünü güçlendirmekten geçiyor. Örgütlenen kadınlar, Suriye halklarının birliğinde öncülük rolünü oynayabilmek için mücadelelerini yükseltmelidirler.”

KATİLLERİ TÜRKİYE’DE

Ehrar El Şerqiye, Suriye’nin Geleceği Partisi Genel Sekreteri Kürt siyasetçi Hevrîn Xelef başta olmak üzere pek çok sivili katletti. BM tarafından savaş suçu işlemekle suçlanan Ehrar El Şerqiye çete grubunun komutanlarından Ebu Hatim Şakra, Ahmed İhsan Fayyad el-Hayes ismiyle kayıt yaptırdığı Mardin Artuklu Üniversitesi'nden 6 Haziran 2023'te mezun oldu. Aynı isim, Türkiye’de yapılan 14 Mayıs 2023 seçimlerinde oy kullanmasıyla da gündeme gelmişti.