Geçtiğimiz Nisan ayında Birleşmiş Milletler yayınladığı bir raporla dünyada birçok şeyi değiştiren koronavirüs salgının en çok kadınları etkileyeceğini belirterek, kadın haklarının korunması için üye ülkelere uyarılarda bulunmuştu. Ancak kadınlar açısından ortaya çıkan vahim tablo birçok ülkenin uyarıları ciddiye almadığını gösteriyor.

Aslında kriz ve salgın dönemlerinde kadınların en büyük mağdur olma durumu yeni değil. Daha önceki kriz, salgın ve doğal felaketlerde de en çok etkilenen kesim kadınlar olurken, Covid-19 ise sadece fakir-zengin veya doğu-batı ülkeleri değil, hemen hemen bütün dünyada kadın ve erkeklerin eşit olmadığını bir kez daha gözler önüne serdi.

MİLYONLARCA KADIN KÜRTAJ HAKKINI KAYBETTİ

Özelikle de ABD’de kadınların büyük mücadelelerle elde ettikleri hakları kaybetmeleri dikkat çekiyor. Bu hakların başında ise kürtaj geliyor. ABD’nin birçok eyaletinde salgını fırsat bilen kürtaj karşıtlarına deyim yerindeyse gün doğdu. Bu eyaletler aldıkları yasal olmayan kararlarla kadınların kürtaj olmasını engelliyor.

Bu eyaletlerin başını çeken Alabama, Arkansas, Iowa, Louisiana, Teksas, Ohio, Tennessee ve Batı Virginia Covid-19’u gerekçe yaparak kürtaja ilişkin prosedürleri askıya aldılar. Kürtajın gerekli olmadığını savunan politikacılardan cesaret alan söz konusu eyaletler, kürtaj ameliyatlarını yapmama kararı aldılar.

Söz konusu eyaletler “Salgın günlerinde hastanelerin yataklarının boş kalması gerekiyor ve doktorların koruyucu elbiselerini tasarruflu kullanılmalı” argümanını öne sürüyor. Ancak uzmanlar bu gerekçelerin inandırıcı olmadığını düşünüyor.

Kürtajı durduran eyaletlerin yaklaşımlarına sert eleştiriler yönelten Florida Üniversite’sinde hukuk profesörü olan Mary Ziegler “Salgından önce birçok eyalet kürtaj hakkını kadınlardan almak istiyordu. Şimdi bunlar salgını gerekçe yaparak sanki meşru bir kararmış gibi kürtajı engelliyorlar” diye konuştu.

ABD’de 8 eyaletin aldığı kürtajı durdurma kararı ise milyonlarca kadını etkiledi. Birçok ülkede olduğu gibi ABD’de de salgın yüzünden zorunlu olarak insanların evde kalmasından dolayı kadınlara yönelik cinsel ve fiziki saldırılar artmış durumda. Tecavüz sonucu veya istek dışı hamile kalan kadınların kürtaj haklarının ellerinden alınmasını ise ABD’li uzmanları ciddi bir insan hakları ihlali olarak yorumluyor.

Kadınların verdiği büyük mücadelelerin ardından ABD Yüksek Mahkemesi 1973 yılında aldığı kararla kürtaj hakkını serbest etmişti. 2019’da ise muhafazakar Alabama eyaleti kürtajı çok istisnai durumlar dışında yasaklayan bir yasa tasarısını kabul etmişti.

KATRİNA KASIRGASI DA EN ÇOK KADINLARI ETKİLEMİŞTİ

Kadınların kriz dönemlerinde en çok mağdur olan kesim olması yeni değil. Yapılan son bir araştırma daha önce ABD’de etkili olan Katrina kasırgası, Afrika’nın batısını vuran Ebola salgını, Avrupa’yı sarsan Euro krizi günlerinde de kadınların erkeklerden daha fazla zarar gördüğünü ortaya çıkardı.

Son 20 yılda dünyayı sarsan 5 salgını inceleyen Kanadalı Simon Fraser Üniversitesi şu sonuçlar elde etti: Kadın ve erkekler genelde aynı sıklıkla işlerini kaybediyorlar, ancak kadınların yeniden başka bir iş bulması ve hayatını düzene sokması çok daha fazla sürüyor, üstelik eskisinden daha az kazanıyor.