Kızları Gülçin Doğan ve Rahime Doğan’ı Kürdistan Özgürlük Hareketi saflarında şehit veren Yadê Samiya Doğan, yaşamını yitirdi. Haksızlığa, eşitsizliğe ve sömürgeciliğe karşı direnişçi kişiliği ile tanınıyordu. Kürdistan yurtseverliğinin simge isimlerinden biriydi, 82 yaşındaydı. Yadê'nin taziyesi Cumartesi günü Almanya’nın Kerpen, anması ise Pazar günü Düren kentinde yapılacak.

Yadê Samiya Doğan'ın öyküsü o doğmadan önce başladı. Mawan sıradağlarının yamaçlarında yaşayan ailesi, 20. yüzyılın başında Türk sömürgeci devletine karşı Haco Ayaklanması'na katıldı. Askeri komutan olan babası aranır duruma düşünce Rojava'ya geçti ve Qamişlo'nun Tenûrê kasabasına yerleşti. O yıllarda Aile Rojava-Bakûrê Kurdistan  arasında mekik dokudu. Kayıtlara göre 1940 yılında Bakûre Kurdistan’da dünyaya geldi. Nihayetinde ailenin bir kısmı 1950 yılında Kuzey'e, Gercüş'e bağlı Hermês köyüne yerleşti.

Gençliğinden itibaren saygın kişiliği ve cesareti ile toplum içinde sivrildi. Mala Segwan aşiretinden olan Yadê’nin babası ve aile fertleri Dêrsalîb isimli Süryani köyünün uğradığı baskıya karşı çıktığı için aranır duruma düştü. Dağlara sığınmak zorunda kalan baba ve diğer aile fertleriyle birlikte daha 14 yaşında iken ‘’eşkıya’’ oldu. Çıkan bir çatışmada ayağından yaralandı. Tedavi amacıyla Rojava'ya gitti ve birkaç yıl sonra geri döndü.

Döndükten sonra Xelîlê Sidqî ile evlendirildi. Dargeçit'in Gundikê Aliyo mezrasından olan eşi aynı zamanda bir seyitti. Midyat şehir merkezine yerleşen Yadê ve eşinin beşi kız, ikisi erkek yedi çocukları oldu. Küçük oğlu Abdurrahim daha 8 yaşında iken yaşamını yitirdi. Evlilik içinde şiddete maruz kaldı. Bu şiddete direndi. 1984 yılında eşinden boşandı. Çocuklarını yanına aldı. Birçok kez ailenin geçimini sağlamak ve çocuklarını okutmak için Türkiye’nin farklı şehirlerine fındık, pamuk veya mercimek tarlalarında mevsimlik işçi olarak çalıştılar.

PKK İLE TANIŞMASI

Yadê Samiya Doğan, PKK önderliğinde başlayan Kürdistan Ulusal Kurtuluş Mücadelesi ile ayrıldığı eşinin hareketin saflarına katılan yeğeni ve daha sonra şehit düşen Koçerê (İsmail Doğan) sayesinde tanıştı. Giderek evi Midyat’ta PKK gerillalarının, sempatizanlarının sürekli uğradığı küçük bir "karargâha’’ dönüştü.  

Buna paralel olarak sömürgecilerin tutuklama, baskı ve işkenceleri ise günlük yaşamın bir parçası haline geldi. Ailede dağın yolunu ilk tutan kızı Gülçin Doğan (Mizgîn Hêvî) oldu. Gülçin, İdil'in Serêgir köyünde 1993 Temmuz ayında şehit düştü. Yadê ve ailesi üzerinde baskının dozu daha da arttı. Midyat’ı terk etmesi için kendisine bir hafta zaman tanındı. Ailesi ile birlikte 1993 yılının Eylül ayında Midyat’tan ayrıldı. İlk önce İstanbul, daha sonra Romanya’nın başkenti Bükreş ve en son Almanya’ya geldi. İltica etti. Çok geçmeden 1995 yılında diğer bir kızı Rahime Doğan (Agirî Jînê) Avrupa’dan yönünü Kürdistan dağlarına verdi. Rahime 1998 Mayıs ayında Cûdî dağında şehit düştü.

Yadê'nin çok sayıda yeğeni ve kuzeni de özgürlük mücadelesi içinde şehit düştü. 1988 Bagok direnişinde yakın akrabası Cevat Yavuz (Şiyar) ve kaynının oğlu Mehmet Vahaç Doğan (Delîl) şehit oldu. Kaynının diğer oğlu İsmail Doğan (Koçer) Garzan'da 1995 yılında bölge komutanı olarak şehit düştü. Amcasının torunları Ferzende, Sait ve Welat Dargeçit'te şehit düştüler. Welat gerilla, Ferzende ve Sait milisti.

Yadê Samiya Doğan'ın birçok yakın akrabası da '90’lı yılların başında yurtsever oldukları için JİTEM tarafından katledildi. Yeğeni Ali Uçar (Aliyê Segvan) Gercüş’te JİTEM tarafından kaçırıldı. Cesedi bir ay sonra yakılmış halde bulundu. 

Amca kızının eşi Selim Oğuz 50 yaşlarındaydı. Uzun yıllar milislik yapan Oğuz, Midyat  merkezde JİTEM tarafından katledildi. Yine Yadê'nin amcasının torunları olan Hamit ve Mecit Uçar da Nusaybin merkezde katledildiler.

HER YERDE EYLEMDEYDİ

Yurtsever, asi ve saygın bir kadın olarak öne çıkan Yadê, ağır hasta oluncaya kadar Avrupa'da sürekli çeşitli eylemlerin içinde yer aldı. Açlık grevleri, yürüyüş, miting, özgürlük nöbetleri, anma toplantıları, gücünün yettiği her yerde onu görmek mümkündü.

Almanya'da PKK yasağının kaldırılması için her Kasım ayında yapılan yürüyüşlere ve basın açıklamalarına katıldı. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan Roma’ya geldiği zaman Celio meydanına ilk ulaşan grubun içindeydi. 9 Ekim ve 15 Şubat uluslararası komplo sürecinde halkın direnişe geçmesi için aktif çabasıyla örnek oldu.

Şengal Soykırımı, Kobanê Direnişi ve Efrîn işgali döneminde aylarca sokaklarda yer alarak Kürdistan halkının ve Alman kamuoyunun duyarlı olması için çaba gösterdi. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın tanıtılması için yapılan otobüs turlarına ve Strasbourg'ta Avrupa Konseyi ve CPT önünde yapılan hemen hemen bütün eylemlere de katıldı.

Onu en çok üzen olaylardan biri de PKK kurucularından Sakine Cansız ile Fidan Doğan ve Leyla Şaylamez’in Türk kontrgerillası tarafından Paris'te katledilmesi oldu. Paris’e ilk yola çıkanlardan biri yine Yadê'ydi.

Kendi direngenliği ile çevresine esin kaynağı ve umut olan Yadê Samiya Doğan, emeğiyle Avrupa'da yurtseverliğin sembollerinden biri oldu.

Yadê Samiya Doğan, 2 Ekim 2022 günü Almanya'nın Düren kentinde organ yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdi. Cenazesi, uğruna ağır bedeller ödediği Kürdistan'a götürüldü ve 6 Ekim 2022 Perşembe günü son yolculuğuna uğurlandı.

TAZİYE VE ANMA TARİHLERİ

Taziye ve anmasının yapılacağı yerler:
15 Ekim 2022: Alevi Kültür Merkezi, Daimler Str. 10, 50170 Kerpen

16 Ekim 2022:  Schäfersgraben 3, 52372 Kreuzau/Düren