Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Amed Şubesi, kentte yaşanan hak ihlallerine dair 7 aylık raporunu dernek binasında açıkladı. Dernek üyesi avukatların yanı sıra Eğitim Sen ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) yöneticileri de toplantıya katıldı. ÖHD Amed Şube Eşbaşkanı Rıza Polat, Türkiye’nin taraf olduğu yasalara uymadığına işaret etti.

 CEZAEVLERİNDE İŞKENCE

Raporu okuyan ÖHD Amed Şube yöneticisi Zeynep Karayılan, derneğin işkence ve kötü muameleye dair 24 dosyayı takip ettiğini, söz konusu dosyalardan 14’ünün soruşturma sürecinin devam ettiğini ve 9'una dair "kovuşturmaya yer olmadığı" yönünde karar verildiğini aktardı.

 Zeynep Karayılan, işkence ve kötü muamelenin yoğun olarak yaşandığı mekanların başında cezaevlerinin geldiğine dikkat çekerek, “Mahpuslar, çıplak arama, fiziki müdahale, ayakta sayım dayatmaları, darp, hakaret, ağırlaştırılmış tecrit, uzun süreli tekli odalarda ve hücrelerde tek başlarına tutulma uygulamaları, sosyal faaliyetlerden yararlandırmama ve buna benzer pek çok uygulamalara tabi tutuluyor. Hem fiziksel hem de ruhsal bütünlüklerine zarar veren işkence uygulamalarına maruz bırakılmaktadırlar” dedi.

 Resmi olmayan gözaltı yerlerinde işkence ve kötü muamele uygulamalarının arttığını söyleyen Zeynep Karayılan, eylem-etkinliklere dönük saldırılara da değindi.

RAPORDA YER ALAN TESPİTLER

Raporda yer alan tespitler şöyle açıklandı:

“* 21 Mart 2023 tarihinde kentte yapılan Newroz etkinliğinde kayıt dışı gözaltına alınanlar dışında 57'i çocuk olmak üzere 350'ye yakın kişi işkence ve kötü muameleyle gözaltına alındı, bunun yanında gözaltına alınan yüzlerce kişi kelepçeli bir şekilde saatlerce araçta bekletildi.
* 28 Mart 2023 tarihinde Bismil İlçesinde adliye koridorlarında yüzde 72 engelli bir vatandaş önce bir savcının odasının önünde akabinde adliyenin tuvaletinde kolluğun işkence ve kötü muamelesine maruz bırakılmıştır. Adliyede bulunan üyelerimizce kuruma başvuru yapılmıştır.
 * 25 Nisan 2023 tarihinde Diyarbakır merkezli başlatılan operasyon kapsamında yaklaşık 200 kişi işkenceyle gözaltına alınmış; gözaltına alınanlar, kentin farklı karakol merkezlerine götürülerek 24 saat avukat görüş yasağı getirilerek kendilerinden haber alınamamıştır. Daha sonra yapılan tespitlerde gözaltına alınan vatandaşlar nezarethanenin kapasitesini aşacak şekilde çok sayıda insanla havasız ortamlarda tutulmuştur. Akabinde adliyeye çıkartılan vatandaşlar saatlerce adliye koridorlarında plastik kelepçeli bir şekilde bekletilmişlerdir. Yine aynı şekilde ifade işlemi için savcılığa çıkartılan vatandaşlar gayriinsani koşullarda çoğu zaman 1 saati geçecek şekilde ayakta bekletilerek, ifadesi alınmıştır.
 * Lice'nin Türeli köyünde çobanlık yapan 4 vatandaş şüpheli olduğu iddia edilerek sabah saatlerinde haksız ve hukuka aykırı olarak kolluğun işkence ve kötü muamelesine maruz bırakıldığı, ters kelepçeli bir şekilde yüzüstü yere yatırıldığı akabinde köylülerin araya girmesiyle serbest bırakıldıkları, bu durumun olayın faili olan kolluk kuvvetlerinden birinin 12 Temmuz 2023 tarihinde Tiktok isimli sosyal medya hesabından ‘İNTİKAM’ başlığıyla paylaştığı videodan öğrenilmiştir. Olayın mağdurlarından H.Y. Kuruma başvuruda bulunmuştur.
 * 17 Temmuz 2023 tarihinde Rıhan Parkı'nda kolluk 3 vatandaşa gözaltı işlemi yaparken orantısız bir şekilde müdahalede bulunmuş, vatandaşların gözlerini hedef alarak sprey biber gazı sıkmış, akabinde polis aracına alarak bir süre orada da işkence ve kötü muamele uygulamıştır. Olayın mağdurlarından M.S. Kuruma başvuruda bulunmuştur.
 * 26 Ağustos 2023 Tarihinde Silvan'da koçerlik yapan 4 vatandaş işkence ve kötü muameleyle gözaltına alınmış akabinde yaşam alanları olan çadırları kolluk kuvvetleri tarafından yakılmıştır. 24 saat avukat görüş yasağı getirilerek avukatla görüşebilmeleri engellenmiştir. Basına yansıtılan görüntülere göre iki yurttaşın çıplak bir şekilde ters kelepçeli bir şekilde yerde uzattırıldıkları görülecektir.
 * 9 Ekim 2023 tarihinde Koşuyolu Parkında düzenlenmek istenen basın açıklamasına katılım yapan 105 yurttaş işkence ve kötü muameleyle gözaltına alınmış, yurttaşlar saatlerce kelepçeli bir şekilde gözaltı aracında bekletilmiş, gözaltında bulundukları süre boyunca 12 saati aşan sürede kendilerine su ve yemek verilmemiştir.”