Türk devleti tarafından 2018’de işgal edilen topraklarından göç etmek zorunda kalan Efrînliler, Şehba’da sağlıklı bir toplum yaratmak için ilk olarak sağlık sistemini inşa etti. Avrîn Hastanesi’nde 217, Til Rifet Hastanesi’nde ise 78 sağlık personeliyle hizmet sunan Efrîn-Şehba Sağlık Kurulu, komün ve meclislerde örgütlendi. Komünlerde 170’den fazla, meclislerde ise 24 sağlık komitesi örgütledi. Avrîn ve Til Rifet hastaneleri dışında Babinis, Um Hoş ve Taanê ilçesinde üç sağlık ocağı; Til Rifet, Babinis ve Ehrez ilçesinde de üç diş kliniği buluyor. 

Efrîn-Şehba Kantonu Sağlık Kurulu Eşbaşkanı Dr. Azad Reşo, kantondaki sağlık sistemine ilişkin ANF’ye konuştu. Dr. Azad Reşo, şunları anlattı: “Göçertilen Efrîn halkı için Şehba zorlu bir alandı. Bölgenin yüzde 90’ı önceleri yaşanan savaş nedeniyle yıkıma uğramıştı. Bölgenin altyapısı hemen hemen yok denecek kadar azdı. Hastane, sağlık ocağı vb. sağlığa dair bir kurum ve kuruluş bulunmamaktaydı. Efrînli doktorlarımız, sağlık personelleri çadır altında sağlık çalışmalarını yürüttü. Halkın akın akın geldiği Şehba’da, sağlıklı bir yaşamın sürdürülmesi için uygun bir ortam bulunmamaktaydı. İlk dönemlerde halk kamplarda veya evlerde kalmıyordu. Sığınabilecekleri bir yerleri de yoktu. Dolayısıyla hastalıklar hızla yayılmaya başladı. Özerk Yönetim adına atılan ilk adım, Avrîn Hastanesi’nin açılması oldu. Hastane derken profesyonel çalışan bir sağlık merkezi olduğunu söyleyemeyiz. Bir ev misaliydi. Yavaş yavaş gelişen bölümlerle Avrîn Hastanesi önemli girişimlerde bulundu. Kadın ve çocuk hastalıklarından başlayarak, dahiliyeden cildiyeye kadar klinikler inşa edildi. Tabii bunlar yeterli değildi.

İLÇELERDE SAĞLIK OCAĞI VE TIL RIFET’TE HASTANE

İlçelerde sağlık ocakları da açıldı. Şehba’ya dönük aralıksız gerçekleşen saldırılar nedeniyle Avrîn Hastanesi ve sağlık ocakları yeterli görülmedi. Bu nedenle Til Rifet’te de bir hastane açıldı. Türk devletinin her gün aralıksız süren saldırılarına ve bölgeye dönük uygulanan ambargoya rağmen sağlık faaliyetleri bir gün olsun durmadı. Ambargo nedeniyle tıbbi malzemelerin bölgeye geçmesi çok zor. Buna rağmen sağlıklı bir toplum için var olan gücümüzle hizmet ediyoruz. Hastane ve sağlık ocaklarımız acil durumlara müdahale konusunda başarılı ama daha da profesyonelleşmesi gerekiyor. Tüm hastalıklara cevap olabilecek bir altyapı ve kantonda tedavi koşullarının oluşturulması gerekiyor. İki hastanemiz ve sağlık ocaklarımız parasız hizmet sunuyor fakat daha sağlıklı bir faaliyet yürütebilmek için profesyonelleşmeye ihtiyaç bulunmaktadır.” 

ÖNLEYİCİ SAĞLIK HİZMETİ

Hastalıklar baş göstermeden hastalığın önüne geçmeye çalıştıklarının kaydeden Dr. Azad Reşo, “Hastalıkların önünü alabilmek için öncelikle sağlık personellerinin eğitimine ağırlık veriyoruz. Bunun yanı sıra toplumu bilinçlendirmek de görev ve sorumluluklarımız arasında yer alıyor” dedi.

SALDIRI, AMBARGO VE EKONOMİK KRİZ

Efrîn-Şehba Sağlık Kurulu olarak yaşanan zorluklara dikkat çeken Dr. Azad Reşo, şöyle devam etti: “Türk devletinin bölgeye dönük saldırıları, ister istemez ekonomik zorlukları doğuruyor ve ekonomi krizi de sağlık boyutunu doğrudan etkiliyor. Bu bağlamda Sağlık Kurulu bünyesinde oluşturulan İnsani Yardım Komitesi, bölgede giderilmesi zor olan sağlık sorunları olan bireylerin tedavisini üstlenerek maddi boyutta destek sunuyor. Bölgeye uygulanan ambargo da sağlık boyutunda ciddi kriz ve kaos yaratıyor. Şam hükümeti tarafından uygulanan ambargo nedeniyle bölgeye tıbbi malzeme ulaşmıyor. Bir hasta eczaneye gittiğinde üç ilacı varsa en fazla bir ilacını bulabiliyor, bazen ilaçlarını bulamıyor. Ambargo nedeniyle birçok ilacı bölgede temin edemiyor. Hastanelerimiz de Türk devleti tarafından hedef alınıyor. Zorlu koşullarda inşa edilen hastanelerin tekrardan onarılması, eskisi gibi hizmet sunması da kolay olmuyor.”

YARDIM KURULUŞLARI DESTEK SUNMUYOR

Efrîn-Şehba Kantonu’na birçok yardım kuruluşunun giriş yaptığını fakat gözlemleme ve muayenenin ötesine gitmediğini söyleyen Dr. Azad Reşo, şöyle konuştu: “Bölge dışından birçok yardım kuruluşu kantona geliyor, hastayı muayene ediyor fakat hastaya derman olmuyor. İmkânları olmasına rağmen ilaç ihtiyaçları giderilmiyor. Dünya Sağlık Örgütü şu ana kadar kantona gelmiş değil. Kızılhaç’ın ziyaretleri oldu, fakat gözlemleme ve istatistik çıkarmanın ötesine geçmedi. Heyva Sor birçok konuda destek sundu, var olan imkânlarını seferber etti fakat kantonun ihtiyaçlarını giderebilecek düzeyde imkânları olmadığı için yeterli olmadı.” 

YENİDEN YAPILANMAYA GİDİLİYOR

Var olan sistemin toplumun ihtiyaçlarının giderilmesi konusunda eksik kaldığını vurgulayan Dr. Azad Reşo, Toplumsal Sözleşmeyle yeniden örgütlenmeye gidileceğini belirterek, şunları ekledi: “Sağlıklı bir toplumun yaratılması için sağlıklı bir eğitim şart. Hasta bir toplum, doğru düşünemez ve uygulayamaz. Dolayısıyla toplumsal ayağın sağlık boyutundan ayrıksı durmaması gerekir. Kantondaki kurum ve kuruluşların da inşa edilecek sağlık meclislerinde yer alması gerekir.”