AB restoranlarında tek kullanımlık plastik kaplara son

Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar kafe ve restoranlarında tek kullanımlık plastik kapları yasaklayarak ambalajlarını çevreye duyarlı hale getirmeyi kabul etti. Kağıt kaplara izin verilmeye devam edilecek.

Zorlu müzakerelerin ardından AP üyeleri ve Üye Devletler "Yeşil Pakt" metni üzerinde mutabakata vardı. Temel önlem, 2030 yılına kadar tesislerde tüketilen yiyecek ve içecekler için tek kullanımlık plastik kapların yasaklanması olarak dikkat çekiyor. Kağıt ve karton kaplara izin verilmeye devam edilecek.

AB başlangıçta paket servis yiyecek ve içecekler için yeniden kullanılabilir ambalaj hedefleri koymuş olsa da, bu bağlayıcı hedefler nihai anlaşmadan çıkarıldı.

Sonuç olarak restoranların yüzde 10 oranında yeniden kullanılabilir ambalaj elde etmek için "çaba göstermeleri" gerekecek, ancak müşteriler tarafından getirilen kapları kabul etmeleri gerekecek.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için 27 Üye Devlet ve Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu tarafından resmen onaylanması gerekiyor.

Avrupa Parlamentosu Üyeleri ve Üye Devletler, 2030 yılına kadar diğer tek kullanımlık plastik kapların yasaklanması gerektiği konusunda da anlaştı. Listede otellerdeki minyatür şampuan şişeleri, küçük sos kapsülleri, havaalanlarında bavulların etrafındaki koruyucu film ve işlenmemiş meyve ve sebzeler için plastik ambalajlar yer alıyor. Ultra hafif plastik torbaların da birkaç istisna dışında ortadan kalkması gerekecek.

Yeşil Pakt, Avrupa Birliği'ndeki toplam ambalaj atığı hacminin 2030 yılına kadar yüzde 5 (2018'e kıyasla), 2035 yılına kadar yüzde 10 ve 2040 yılına kadar yüzde 15 oranında azaltılmasını hedefliyor.

Parlamento basın açıklamasına göre metin ayrıca, döngüsel ekonominin gelişimini teşvik etmek amacıyla Avrupa Birliği'ndeki tüm ambalajların 2030 yılından itibaren geri dönüştürülebilir olmasını ve 2035 yılına kadar "büyük ölçekte" etkin bir şekilde geri dönüştürülmesini öngörüyor.

Ancak geri dönüştürmek yeterli değil. Mevzuat, 2030 yılına kadar çeşitli sektörlerde (e-ticaret, ev aletleri, içecekler, bira vb.) ambalajların yeniden kullanımı veya yeniden doldurulması için bağlayıcı seviyeler belirliyor.

Ancak şarap sektörü ve mikro işletmeler yeniden kullanım yükümlülüğünden muaf tutulacak.

AB Konseyi'nden yapılan basın açıklamasına göre, geri dönüşüm hedeflerini en az yüzde 5 puan aşmaları ve "atık önleme hedeflerine ulaşma yolunda olma" şartlarını karşılayan bazı ülkeler için de muafiyetler getirildi.

Benzer şekilde, karton ve kağıt ambalajlar hedef alınmıyor. Bu kararlar özellikle, yatırım yaptığı büyük geri dönüşüm sistemini şiddetle savunan İtalya'yı tatmin etmeyi amaçlıyor.

Son olarak, mevzuat 2026 yılından itibaren, zararlı etkileri konusunda bilimsel uyarılara rağmen, örneğin pizza kutularında her yerde bulunan polifloroalkilatların (PFAS, ‘ebedi kirleticiler’) gıda ambalajlarına kasıtlı olarak eklenmesini yasaklıyor.