Merkezi Portekiz’in başkenti Lizbon’da bulunan Avrupa Uyuşturucu ve Bağımlılığı Gözlem Merkezi (EMCDDA) tarafından hazırlanan Avrupa Uyuşturucu Raporu’na göre, son yıllarda uyuşturucu kullanımından dolayı ölümler artıyor. Raporda dikkat çekilen en büyük tehlike ise, kimyasal karışımlarla elde edilen sentetik uyuşturucuların yaygınlaşması ve bunlara karşı yasal önlemlerin yeterli düzeyde olmaması.

Avrupa Uyuşturucu Raporu’nua göre 2015 yılı itibariyle 510 milyon nüfuslu Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde en az bir kez kanunla yasaklanmış uyuşturuculardan kullanan bireylerin sayısı 93 milyonu buluyor. Bu da AB’nin 15-64 yaş arası nüfusunun dörtte birinden fazlasına denk geliyor.

Raporda uyuşturucu kullanımında ilk sırayı esrarın aldığı belirtilirken, farklı şekillerde bu uyuşturucu maddeden kullananların sayısının geçtiğimiz yıl 24 milyonu bulduğu kaydedildi. AB’de 15-64 yaş grubundaki her dört kişiden biri ise hayatında en az bir kez esrar içtiğini beyan etti.

Aynı rapora göre, geçtiğimiz yıl 3,5 milyon kişinin kokain kullanırken, hayatında en az bir kez kullananların sayısı ise 17,5 milyonu buluyordu. MDMA ya da bilinen adıyla ekstazi türlerinden kullanılan bireylerin sayısının ise 2,7 milyon olduğu tahmin ediliyor.

15-16 YAŞ GRUBUNDA NPS KULLANIMI ARTIYOR

AB üyesi ülkelerdeki tüm verilerin toplanmasıyla hazırlanan rapora göre, uyuşturucu kullanımında en ciddi tehlikenin ise Yeni Psikoaktif Maddeler (NPS) olarak bilinen kimyasal varyasyonlar.

Her yıl onlarca yeni çeşidi üretilen kimyasal sentezlerden oluşan bu uyuşturucular normal şartlarda çok küçük dozlarda sadece ağır hastaların ağrılarını dindirmek için kullanılıyor.

24 ülkede 15-16 yaş arası gençler arasında yapılan araştırmaya göre ise, geçtiğimiz yıl NPS kullanan gençlerin oranının yüzde 3 gibi yüksek olduğu tespit edildi. Bu türden sentetik uyuşturucuları hayatında en az bir kez kullanan gençlerin oranının ise yüzde 4 olduğuna dikkat çekildi.

Raporda olumlu olarak görülen tek nokta ise, bu yaş grubundaki gençler arasında esrar, sigara ve içki kullanımında son yıllarda görülen azalma.

YÜZLERCE TÜRÜ MEVCUT

Raporda, Avrupa Erken Uyarı Sistemi’ne kaydedilen 620 çeşit NPS türü olduğu kayıtlara geçerken, 2015 yılında 98, 2016’da ise 66 yeni tür tespit edildi.

Ancak rapora göre birçok ülkede açıktan ya da internet üzerinden satılıyor ve henüz yasaklama noktasında yeterli yasal düzenlemeler mevcut değil. Polonya, Britanya ve İrlanda gibi ülkelerde bu tür maddeler tümüyle yasaklanırken, legal yollardan edinimine engel çıkarılıyor. Fakat diğer birçok ülkede ise bu satışları sınırlayacak yeterli yasal düzenlemelerin olmayışı endişe veriyor.

Yine bazı ülkelerde ise tüm NPS türleri yerine sadece bazıları yasak kapsamına alınmış durumda. Buna göre, esrara benzeyen Cannabinoide ya da kokainle benzerliği olan Cathinone gibi maddeler Almanya’da yasak.

EMSDDA raporuna göre 2010 ile 2015 yılları arasında el konulan yasaklı NPS türlerinin sayısı 80 bini aştı. Böylelikle bir önceki döneme göre el konulan maddelerin sayısı 4 kat artmış oldu.

ESRARIN DOĞALI DEĞİL SENTETİĞİ ÖLDÜRÜYOR

Avrupa Uyuşturucu Raporu’nda NPS adı verilen türlerin ‘doğal’ olarak üretilen uyuşturuculara oranla çok daha tehlikeli olduğunun altı çiziliyor. Raporda, sadece esrara benzer olarak üretilen Cannabinoide adlı sentetik uyuşturucular nedeniyle geçtiğimiz yıl 30 kişi yaşamını yitirmişti. Oysa eroinin aksine esrarın öldürücü bir uyuşturucu olmadığı biliniyor.

Raporda, Hollanda gibi esrar kullanımına yasak getirmeyen ülkelerde kullanıcıların bu tür tehlikeli maddeleri satın alma ve ölüm riskinin daha az olduğuna vurgu yapılıyor.

SENTETİK AFYON TÜRLERİ EN TEHLİKELİLERİ

EMCDDA raporunda üzerinde önemle durulan bir diğer konu ise, tıpta kullanılan sentetik afyon türlerinin de yaygınlaşması riski. Sentetik afyonların bireylerde eroine benzer bir etki bıraktığı belirtilen raporda, bu türlerin oldukça tehlikeli oldukları vurgulanıyor.

Bu tür sentetikler nedeniyle yaşamını yitiren bireylerin olduğu belirtilirken, normal şartlarda sadece ağır hastalık tedavilerinde ağrılara karşı kullanıldığına dikkat çekiliyor. Ancak bu tür tedavilerde dahi çok küçük dozlarda kullanılması gerekiyor.

EMCDDA tarafından önümüzdeki Ekim ayında NPS adı altındaki uyuşturucu türlerine yönelik Europol ile birlikte hazırlanan bir raporun yayınlanması planlanıyor.

2013’TEN BU YANA ÖLÜMLER YİNE ARTIYOR

Rapora göre 2015 yılında AB ülkelerinde uyuşturucu kullanımından yaşamını yitirenlerin sayısı 8 bin 400’ü aştı.

2008 yılında uyuşturucu kullanımından ölümlerin sayısı rekor düzeye ulaştıktan sonra düşmeye başlamıştı. Ancak 2013 yılından bu yana bu sayının yeniden artmaya başladığı dikkat çekiyor.