İsveç, Güvenlik Konseyi üyeliğine seçilebilmek için yoğun bir lobicilik faaliyeti yürüttü. Afganistan, Kenya ve Arjantin'in Birleşmiş Milletler'deki temsilcilerini her türlü masraflarını karşılayarak Stockholm'e davet etti. Lüks otellerde ağırladı.

İsveç, seçilebilmek için sürdürdüğü kampanyanın odağına da hukuk, barış, anlaşmazlıkların çözümlenmesi ve insan haklarını yerleştirdi. İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström, seçim sonuçlarını bir zafer olarak değerlendirip sevinç çığlıkları atarken BM'nin yayınladığı rapor sevincini kursağında bıraktı.

İSVEÇ VAADLERİNİN TERSİNİ UYGULUYOR

Wallström'ü en çok rahatsız eden de İsveç'in seçilebilmek için propagandasını yaptığı halkların hukuku ve insan hakları alanında maruz kaldığı eleştiriler.

Samilerin haklarına saygı gösterilmediğini ve topraklarının sömürüye açıldığını belirten Komite, 8 ayrı noktada İsveç devletine eleştiriler yöneltiyor ve alınması gereken önlemleri teker teker sıralıyor.

Laponya'da Samilerin topraklarında maden aranmasına olanak tanıyan yeni maden yasasının yeniden gözden geçirilmesini, bölgedeki sorunların çözülmesi için Sami Parlamentosu'na yetki verilmesini, Samilerin kendi toprak ve yaşam koşullarını üzerinde daha fazla söz sahibi olmaları için düzenlemelere gidilmesini öneriyor.

Komite, İsveç'in yerli halkların haklarını güvence altına alan Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 169 maddesini imzalamasını ve İskandinav Sami Sözleşmesi'ni hızlandırmak için çaba sarf etmesini de istiyor.

Ancak en önemli talep, İsveç'in tarihiyle yüzleşmesi ve Samilere yapılan ırkçılık ve ayrımcılığın boyutlarının belirlenmesi için bir 'Gerçek Komisyonu' kurulması.

 Rapor, BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi'nde yer alan 18 bağımsız uzmanın imzasını taşıyor.

SAMİLER 'GERÇEK KOMİSYONU' KURULMASINI TALEP EDİYOR

Bir 'Gerçek Komisyonu' kurularak İsveç'in ırkçı geçmişiyle yüzleşmesi pek çok kez Sami örgütleri ve aydınlar tarafından dillendirildi. 2014 yılında da Sami Parlamentosu komisyonunun oluşturulması için çalışmalarını yoğunlaştırma kararı aldı.

İsveç Kiliseleri Başpiskopozu Antje Jackelen de, mart ayında Laponya sömürgeleştirildikten sonra Samilerin dil ve kültürlerinin yasaklandığı ve kiliselerin de sömürgeleşmeye hizmet ettiğini açıklayarak, Samilere yönelik ayrımcılık ve ırkçılığı araştırılması için bir “Gerçek Komisyonu' oluşturulmasını talep etmişti.

Tüm bu taleplere kulaklarını tıkayan İsveç devleti, geçmişiyle yüzleşmek bir yana çıkardığı yeni yasalar ve uygulamalarıyla Laponya'yı Samiler için yaşanmaz hale getiriyor.

2 YILDAN BERİ HER HAFTA GÖSTERİ

2 yıldan beri Samiler, her perşembe günü Stockholm'de parlamentonun önündeki köprüde toplanıyor ve 2013 yılında çıkarılan Samilerin topraklarını maden tekellerinin sömürüsüne açan Maden Yasası'nın iptal edilmesini istiyorlar.

Sağcı koalisyon hükümetinin yürürlüğe koyduğu yasayı kendini Yeşil-Kırmızı olarak adlandıran yeni hükümetinin iptal etme ve değiştirme düşüncesi olmadığı gibi açılan maden ocaklarına rüzgar santralleri de eklendi.

Samilerin yaşadıkları Jämtland Bölgesi'nde 83,5 kilometre karelik bir alana İskandinavya'nın en büyük rüzgar enerjisi tesisleri; 186 rüzgar santrali ve 4 rüzgar parkı inşa edildi. Samiler, rüzgar santrallerinin zaten güç durumda olan ren geyiği besiciliğini yok edeceğini, balıkçılık ve avcılığı olumsuz etkileyeceğini belirterek santrallerinin topraklarında açılmasına karşı çıkıyorlar.

Geçtiğimiz ayın başlarında toplanan Sami Parlamentosu, santrallerin açılmasının Birleşmiş Milletler'in insan ve azınlıkların haklarını güvence alan sözleşmelere aykırı olduğunu açıkladı. Tüm yabancı ve yerli sömürgeci güçlere Samilerin doğal kaynaklarına saygı göstermeleri çağrısı yaptı.

Ancak bu çağrılara ne tekeller ne de İsveç Hükümeti kulak asıyor ve yeni rüzgar santrallarının kurulması ve açılışı sürüyor. Geçtiğimiz ay içinde Östersjön ili yakınlarında yeni bir rüzgar santrali parkının açılışı yapıldı. Parka Samilerin geleneksel kulübeleri ve çadırları yerleştirildi.

BUGÜN BİZİM İÇİN YAS GÜNÜ

“Halkın Parkı” parolasıyla açılışı yapılan santralin kurulduğu parkta eski günlerin canlandırılması için dans edildi, sihirbazlar ve cambazlar gösteriler yaptı. Şarkılar söylendi ve değişik oyunlar oynandı. Samiler boykot ettikleri açılışı uzaktan ve gözlerinden yaşlar akarak izledi.

Sami Parlamentosu üyesi Marie Persson, “Halkın Parkı” olarak adlandırılan santralin bölgede yaşayan Samiler üzerinde korkunç etkileri olacağı uyasında bulunarak “Halk orada ağlıyor ve burada şamata yapıyorlar. Bu oldukça yakışıksız” dedi.

Açılışa katılan ziyaretçilerden biri de, olanları eşşek şakası olarak tanımlarken, parkın yanındaki bir tepede toplanan Samiler, santralin açılışını protesto etmek için alınlarına siyah bantlar bağladılar ve medyaya “Bugün bizim için yas günü” açıklamasını yaptılar.