Maya Biyosfer Rezervi'nde yaşayan yerel halk, hükümetten bu ormanları geçim kaynağı olarak kullanma hakkını elde etti. Ancak bu hak, ormanın sürdürülebilir şekilde kullanılması koşuluna bağlı.

Yerel halk, ormanı koruma konusunda büyük bir motivasyona sahip olduklarından, iki milyondan fazla hektar büyüklüğündeki bu alanda ormansızlaşma neredeyse hiç görülmüyor. Bu alan, ülkenin en büyük koruma altındaki bölgesi olarak öne çıkıyor.

TOPLULUK ORMANCILIĞININ BAŞARISI

Guatemala'da, iç savaşın sona erdiği 1996'dan bu yana devlet ile yerel topluluklar arasında yapılan anlaşmalar sayesinde 13 orman imtiyazı bulunuyor. Bu imtiyazlar, toplulukların ormanı sürdürülebilir şekilde kullanmalarını sağlıyor. Arbol Verde isimli bir imtiyaz, 65.000 hektarlık bir alanı yönetiyor ve bu alanda sadece kuru mevsimde, günde yaklaşık 15 ağaç kesiliyor. Ancak, hektar başına asla iki ağaçtan fazla kesim yapılmıyor ve kesilen ağaçlar daima sağlık durumlarına göre seçiliyor.

ORMAN SAĞLIĞI GÖZETİLİYOR

İsviçre RTS medyasında yer alan habere göre Arbol Verde'de çalışan Jorge Ramirez, "Kesim sonrası tüm yolları kapatıyoruz, tahrip ettiğimiz her şeyi yeniden inşa ediyor ve ağaçları yeniden dikiyoruz," diyor. Bu yöntem, doğanın kendini daha hızlı yenilemesine yardımcı oluyor.

Maya Rezervi'nin kalbinde yer alan Uaxactun köyü, 83.000 hektarlık en büyük orman imtiyazını yönetiyor. Burada yaşayan 700 kişi, tüm kararları ortaklaşa alıyor. Köy, ahşap kesiminin yanı sıra ABD'de buketlerde çok talep gören Xate palmiyesi gibi diğer orman ürünlerini de topluyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİR YÖNETİM PLANI

Uaxactun köyü, imtiyaz elde etmeden önce yoğun bir hasat dönemi yaşıyordu. Ancak şimdi, köy bir yönetim planı geliştirdi ve sadece kaliteye odaklanıyor, miktara değil. Yönetim planında belirlenen bazı alanlarda hiç hasat yapılmıyor, bu bölgeler koruma alanı olarak ayrılıyor.

Fransız ekolojist Marie-Ange Ngo Bieng, topluluk ormancılığının koruma çabalarında daha başarılı olduğunu belirtiyor. Bieng, "Koruma çabalarının halkla birlikte yapılması gerektiğini anladık. Guatemala örneği, bunun mümkün olduğunu gösteriyor” diyor.

BİLİM İNSANLARI İÇİN İLHAM KAYNAĞI

Neredeyse otuz yıldır Guatemala'da uygulanan topluluk ormancılığı modeli, bilim insanlarına tropikal ormanları koruma konusunda ilham veriyor.

Bu model, tropikal ormanların sürdürülebilir şekilde korunmasında önemli bir örnek teşkil ediyor.