Nobel Fizik Ödülü Higgs bozonuna verildi
Nobel Fizik Ödülü Higgs bozonuna verildi
Nobel Fizik Ödülü Higgs bozonuna verildi
Nobel Fizik Ödülü, proton veya elektron gibi parçacıkların neden kütle sahibi olduğunu açıklayan Brout-Englert-Higgs bozonu keşfine verildi.
Nobel Tıp Ödülü'nün sahiplerini bulması ardından İsveç Akademisi, Nobel Fizik Ödülü'nü Higgs bozonunu keşfeden 81 yaşındaki Brüksel Özgür Üniversitesi teorisyeni François Englert ile Edimbourg Üniversitesi'nden İngiliz Peter Higgs'e (84) verdi.
Brout-Englert-Higgs bozunu, temel bir mekanizma içerisinde diğer parçacıkların neden kütleye sahip olduğunu açıklayan bir kuramı ifade ediyor. Bu parçacık, kendi aralarında hareket eden tüm temel parçacıkları ve güçleri açıklayan Standart Model isimli pazılın son parçasıydı.
Bu nedenle Higgs bozunu mekanizması, parçacıkların neden kütlesinin olduğunu açıklayan Standart Model tanımlamasına eklendi. Higgs alanı denilen şey, bütün evrenin sahip olduğu tüm alanı ifade ederken, Higgs Bozonu ise evrendeki bu alan içerisinde ortaya çıkan uyarılmalar sonucunda bazı parçacıkların tek bir yerde kümelenmiş halini ifade ediyor.
Bu teorik ve deneyli iskelenin farklı aşamaları bir çok kez Nobel tarafından ödüllendirildi: 1969, 1979, 1984, 1992, 2004...
Fransçois Englert ve Peter Higgs, sırasıyla Ağustos ve Eylül 1964'te bozon ile birlikte parçacıkların kültesini açıklayan modeli yayınladı. Englert ile birlikte çalışmaya imza atan Robert Brout, 2011'de hayatını kaybetti. Her üç fizikçi 2004'te Wolf ödülüne layık görülmüştü. Nobel'in verdiği ödül ile sözkonusu teorik modelin gerçek sahibinin kim olduğu üzerindeki tartışmalar da kapanmış oldu. G.S. Guralnik, C.R. Hagen ve T.W.B. Kibble isimli fizikçiler bir çok kez bu modele desteklerinin olduğunu söylemişti.
Pazartesi günü de Nobel Tıp Ödülü Amerikalı araştırmacılar James Rothman ve Randy Schekman ile Alman araştırmacı Thomas Südhof'a verilmişti. Nobel komitesi "moleküllerin hücre içerisinde doğru zamanda doğru yere taşınmasını sağlayan hücre içerisindeki ulaşım sistemi üzerine" yaptıkları keşiflerden dolayı ödülün bu üçlüye verildiğini söylemişti.