Peri Vadisi’nde yıkım

AKP-MHP iktidarının Kurdistan’da çevresel sorunlara yol açan ve halk sağlığını tehdit eden gasp ekonomisine bir örnek de Peri Vadisi’nde yaşanıyor.

Çewlîg (Bingöl), Dersim ve Xarpêt (Elazığ) sınırları içinde bulunan Peri Vadisi’nin insansızlaştırılması için özel politikalar uygulanıyor. 

Vadi içerisinde günümüze kadar toplamda 9 adet baraj ve HES inşa edildi. Bu baraj ve HES’lerden sonra ise bölge, madencilik faaliyetleri tehdidi altında. Bölgenin sosyolojik yapısı, tarihi, arkeolojik verileri, ekonomiye olan katkısı, inanç merkezleri, florası ve ekosistem yapısı hiçbir şekilde görülmek istenmedi. Adeta bilinçli bir şekilde kültürel ve ekolojik soykırım yaşatıldı.

Vadi boyunca karşılıklı köylerin birbirine olan geçişi kesildi. Bundan dolayı insanlar birbirlerinin cenazelerine dahi gidemez oldu. Bu yıkıma karşı direnen insanlar tutuklandı, şiddete maruz kaldı, para cezalarına çarptırıldı. İnsanlar cenazelerini başka yerlere taşıyarak yeniden defnetmek zorunda kaldı. Bu da ciddi travmalara neden oldu.

Dersim Alevi inancı açısından önemli olan birçok inanç merkezi sular altında kaldı. Kureyş’in Çile Odası olarak bilinen yer suya gömüldü.

Milyonlarca yılda oluşan doğal ekosistem alanları yok edilerek, yapay ekosistemler sonucunda Peri Vadisi’nde yaşayan su kuşlarının yaşam alanları yok edildi. Binlerce balık öldü. Burada bulunan ve nesli tükenme tehlikesi altında bulunan bazı türlerin yok olma tehlikesi daha da arttı. Barajların su tutmasıyla yöre insanı tarafından kutsal kabul edilen onlarca dağ keçisi bu sularda boğuldu, boğulmaya da devam ediyor.