Trüf mantarının gizemi...

Altından daha pahalı. Mutfağın elması olarak adlandırılıyor. Beş trüf mantarı türü üzerine yapılan bir araştırma, trüfün kökenlerine götürdü.

Bundan iki yıl önce, 1.5 kilogramlık beyaz trüf 330 bin dolara (223 bin euro) satıldı. Bu bir rekoru ifade ediyordu. Trüfün gramı, 150 eurya denk geliyordu. Diğer bir ifadeyle altından dört kat daha pahalıydı.

Bu nedenle Fransız usta aşçı Brillat-Savarin, trüf için “mutfağın elması” diyordu. Açık arttırmanın dışında beyaz trüf kuru kilo başına 3 bin euroya ulaşıyor.

Pazar günü, beyaz altının vatanı Alba’da (İtalya) 850 gram beyaz trüfün değeri, 85 bin euro olarak değerlendirildi. Yani, gramı 100 euro.

Yapılan bir araştırmada, beş trüf türünün genomu bazı sırları ele verdi. Araştırmaya konu olan mantarlar arasında, Alba beyaz trüfleri (Tuber Magnatum), Bourgogne kara trüfleri (Tuber Uncinatum) ve Perigord trüfleri (Tuber Melanosporum) da yer aldı.

İsviçreli Le Temps gazetesine göre, Fransız Ulusal Argonomik Araştırmalar Enstitüsü’nden (INRA) Claude Murat, “Dünya genelinde sadece 200 tür trüf biliniyor. Ortak ataları 150 milyonu aşkın yıla dayanıyor” dedi.

Nancy merkezli INRA, uluslararası bir konsorsiyum tarafından yapılan araştırmayı koordine etti. Araştırmanın sonuçları ise Nature Ecology and Evolution dergisinde 13 Kasım’da yayınlandı.

TRÜFÜN TARİHİ DÜNYA TARİHİ GİBİ...

1800’lü yıllarda yaşayan Fransız yazar Alexandre Dumas, Trüf için “Trüflerin tarihini yapmak, dünya uygarlığının tarihini yapmak olacaktır” diyor. Trüfler, çağımızdan 3.700 yıl önce Mezopotamya’da Sümer tabletlerinde yer alıyordu. M.Ö. 2.600 yılına doğru Mısır firavun Keops kendisini onurlandırmaya gelen heyetleri kabul ettiği sırada trüf yemeyi seviyordu. Antik Yunan’da mitolojik bir öyküsü var. Yunan tarihçi Plutarhos, trüfü üç elementin (şimşek, su, toprak) birleşiminin ürünü olarak değerlendiriyordu. Roma’da, Sonbahar yağmurları ile yıldırım arasındaki etkileşimin ürünü olarak görülüyordu. Ortaçağ’da şeytanın meyvesi olarak adlandırılıyordu.

EN BÜYÜK ÜRETİCİ ÇİN

Bugün trüf üretimi, talebin üç kat altında yer alıyor. Çin yılda 300 ton ile birinci üretici durumunda. Avrupa’da İspanya, Balkan ülkeleri, Fransa ve İtalya, en büyük üreticiler durumunda.

Trüf, bazı ağaçların köklerine yakın toprak altında doğuyor ve gelişiyor. Mantarların çoğunun sporları, tıpkı kuzumantarları gibi, rüzgarla dağılıyor. Ancak trüfün bu şansı olmuyor. Trüf sporlarının yayılması için, hayvanlar tarafından yenilmesi gerekiyor. Bunun için de öncelikle bulunması gerekiyor. Trüf bulmak için, eğitimli köpek veya domuzlara başvuruluyor.

TRÜF İLE EV SAHİBİ AĞAÇ ARASINDAKİ ŞAŞIRTICI İLİŞKİ

Trüfün diğer bir gizemi, yer altında ev sahibi ağaçla iletişiminden geliyor. Trüf böylece ip ya da kök gibi gözüken hiflerin toplanmış biçimiyle oluşan “miselyum” meyvesi olarak görülüyor. Claude Murat, “Trüf hücreleri toprağı keşfediyor, oradan ağaca sunduğu azot ve fosforu çıkarıyor. Ağaç da fotosentez yoluyla ürettiği şekeri trüfe veriyor” diye özetliyor. Uluslararası konsorsiyum, bu şaşırtıcı ortak yaşam için kaçınılmaz genleri tespit etti.