Van’ın Erciş İlçesinde bulunan Zilan Deresi’ne hükümet tarafından 2014 yılında HES yapılması için başlatılan çalışmalar çevre örgütleri ve çevre köylerin başvurusu üzerine Danıştay kararıyla durduruldu. 2015 yılında Danıştay 6. Dairesinin kararıyla yapımı durdurulan HES projesi, buna rağmen devam etti. 2019 yılında patlak veren Corona virüsü nedeniyle herkesin evine çekildiği bir dönemde söz konusu alanda yeniden HES çalışmasına başlandı.

Van Valiliği Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından 30.03.2012 tarih ve 1318 sayılı yazısı ile 30.03.2012 tarih ve 14 No’lu "ÇED gerekli değildir" kararıyla, Gökakım Elektrik Üretim A.Ş. tarafından alınan ruhsat üzerine 2014 yılında inşaatına başlatılan Zilan HES projesine karşı yaşanan itirazlar üzerine HES’in yapılacağı arazilere yönelik Bakanlar Kurulu kararı ile acil kamulaştırma kararı çıkartıldı. Durumu yargıya taşıyan köylüler, geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğunu belirterek, HES’in yapılması durumunda bölgede oluşacak ekolojik tahribat nedeniyle geçimlerini sağlayamayacak duruma geleceklerini ve bu nedenle göç edeceklerini söyledi.

Danıştay kararını dinlemeyen AKP’ye karşı hareket geçen köylüler Zilan Ekoloji İnsiyatifi ile birlikte yeniden yargıya başvurdu. Zilan Ekoloji İnsiyatifi Sözcüsü Şahabettin Demir’in başvurusunu değerlendiren Van 1. İdare Mahkemesi kararını verdi. Mahkeme, Çevre Şehircilik Bakanlığının “ÇED gerekli değildir” kararını işleme aykırı bulunarak iptal etti.

KARAR MAHKEMEDEN DÖNDÜ

Van 1.İdare Mahkemesi kararında şunları dile getirdi: “Bu durumda Van İl Erciş sınırlarında Zilan Elektrik Üretim Anonim Şirketi tarafından  kurulması planlanan “Zilan Regilatörü ve HES proje revizyonu ve kapasitesi  artışı” projesine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 20/07/ 2015 tarih ve ve E201-253 sayılı Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında çevre üzerindeki olumsuz etkilerini, projenin mevcut ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olmayan, projenin çevreye olabilecek olumsuz yöndeki etkilerinin önlemlerin alınmadığı ve literatür  bilgilerine dayalı hazırlanan ve proje özelinde uygun ve yeterli olmayan proje tanıtım dosyasına göre verilen dava konusu “ÇED gerekli değildir” kararında hukuka uygunluk bulunmadığını sonucuna varılarak işlemin iptaline karar verilmiştir.”

DEMİR: HES DERHAL DURDURULMALI

Konuya ilişkin bilgi veren Zilan Ekoloji Sözcüsü Şahabettin Demir ise şunları söyledi: “ Zilan HES projesi davası “ÇED gerekli değildir” şeklindeki işlemi iptal etti ama biz bu şirketin kapatılmasını istiyoruz. Zilan Ekoloji Platformu olarak senelerdir bu davayı sürdürüyoruz. Bu hukuksuzluğu karşı mücadele ettiğimiz için tehdit edildik, baskılara maruz kaldık ama Zilan halkıda bizimle beraber mücadele etti. Dünyanın her yerinde ekolojistlerle hareket ettik, kendi imkanlarıyla davayı açtık. Ancak bu karar yeterli değildir. Kürdistan’da Hasankeyften, Kaz dağlarına, Hevsel Bahçelerine kadar mücadelemiz sürüyor. Maden şirketleri, HES’ler ve kapitalizmin doğamıza göz dikmesinin sebebi sermayedir ve biz bunu reddediyoruz. Karara rağmen HES hala faaliyetini sürdürüyor. Derhal durdurulması gerekiyor. Danıştay ve 1.İdare Mahkemesinin verdiği kararlar mevcut. Bilirkişiler hep iktidar yanlısı kişilerdir. Ekoloji çeşitliliğin ihtiyaç duyacağı su miktarının yeterli olmayacağı çok açıktır. Söz konusu HES kapatılan ve bölgeden gidene kadar mücadelemiz sürecek.”