Türk devletinin Rojava'da işlediği suçlar sebebiyle yargılandığı Rojava Halklar Mahkemesi 1. gününde öğleden sonraki oturumla devam etti.

Oturumda Efrîn'li Avukat Îbrahîm Şêxo tecrübelerini aktardı. Şêxo, Efrîn 2018’de işgal edilene kadar kentte,  daha sonra 2024 yılına kadar da Şehba'da yaşadığını belirtti. Yaşanan insan hakları ihlallerini aktaran Îbrahîm Şêxo, Efrîn'de bazıları gizli olmak üzere yaklaşık 20 hapishanede binlerce Kürt’ün sebepsiz yere tutulduğunu söyledi. Bölgede taciz, tecavüz, insan öldürme, hırsızlık, talan, asimilasyon ve her türlü şiddetin yaşandığını aktaran Şêxo, kendisine yöneltilen soruları yanıtladı.

'GIRÊ SPÎ VE SERÊKANIYÊ'DE ETNİK TEMİZLİK YAPILDI'

Şêxo'nun anlatımları sonrası duruşma, Eski İspanya Senatosu Üyesi ve Katalan Avukat Urko Azurtza’nın Girê Spî ve Serêkanîye'de işlenen suçları deşifre etmesiyle devam etti.

İşgalci Türk devletinin Girê Spî ve Serêkanîyê'deki saldırılarla etnik temizlik yaptığını, aynı zamanda bölgede halkın mallarına el konulduğunun altını çizen Urko Azurtza, başka yerlerden getirilen kişilerin göçertilen halkın yerine yerleştirildiğini ve böylece demografinin değiştirildiğini kaydetti.

'BARIŞ PINARI' DEDİLER, İŞGAL ETTİLER

Azurtza, "Barış Pınarı Hareketi" ismi konulup "terör" söylemi ile işgal saldırısı gerçekleşse de saldırıların bölgede yaşayan sivil halka dönük olduğunun altını çizdi. Uluslararası güçlerin yeşil ışık yakması ile bu işgalin başladığını da hatırlatan Azurtza şöyle konuştu: “Birleşmiş Milletler raporlarına göre, Türk devleti burada bombalarla sivilleri hedef aldı. SMO da bu saldırılarda bir araç olarak kullanıldı."

Azurtza, gerçekleştirilen saldırılara ilişkin tüm suçları tek tek aktardı.

KİMYASAL SİLAH KULLANIMINA İLİŞKİN DELİLLER SUNULDU
Yasaklı Beyaz Fosfor bombasının kullanıldığına dair delilleri sunan Azurtza, Britanya gazetesinin Fosfor Bombası'nın kullanıldığını belgelediğini ve uluslararası insan hakları kurumlarının raporlarında da bu suçun belgelendiğini söyledi.

Serêkaniyê'de gerçekleştirilen saldırıya dair fotoğraf gösteren Azurtza, söz konusu fotoğrafın Beyaz Fosfor içeren top saldırısında çekildiğini ifade etti.

Serêkaniyê'de yaralananların, Til Temir Hastanesi'nde tedavi edildiğini ve burada görev yapan bir doktorun tanıklıklarını aktaran Azurtza, doktorun yaklaşık 200 kişinin yanık şikayetiyle hastaneye getirildiğini bildirdiğini söyledi. Azurtza bu saldırının da yasaklı bombalarla gerçekleştirildiğini söyledi. Azurtza, saldırılara maruz kalan bölge halkının anlatımları ile işgal saldırılarında yaygın bir şekilde yasaklı bombalar ve kimyasal silahların kullanıldığına işaret etti.

SÜRYANİ VE ERMENİ HALKI DA GÖÇERTİLDİ

İmkanlardan kaynaklı delillerin incelenmediğini bildiren Azurtza, İsviçre'ye gönderilen kimi delillerde fosfor izine rastlanıldığını ifade etti.

Azurtza, bölgede Ermeni ve Süryanilerin de hedef alındığını ve Ermeni ve Süryani halkının tamamen göçertildiğini de söyledi. Bölgenin talan edilmesine ilişkin delil ve bilgilerle devam eden Azurtza, Serêkaniyê ve Girê Spî'de yaşanan talanın Birleşmiş Milletler'e bağlı İnsan Hakları Komisyonu tarafından da belgelenip raporlandığını söyledi ve delillerini paylaştı.

ELEKTRİK VE SU KAYNAKLARI HEDEF ALINIYOR

Daha sonra söz alan İtalya'dan Yargıç Ezo Menzione, elektrik ve su kaynaklarına dönük saldırılara ilişkin konuştu. Su ve elektrik kaynaklarının asla askeri bir hedef olamayacağını ifade eden Menzione, Swêdiyê’deki gaz ve petrol tesislerinin birden fazla kez hedef alındığını söyledi. Bu bombaların tesadüfen isabet edemeyeceğini hatırlatan Menzione, saldırılara ilişkin su ve elektrik tesislerinin fotoğraflarını paylaştı.

'SU KAYNAKLARI ASKERİ HEDEF OLAMAZ'

2 Kasım 2022'de gerçekleşen hava saldırılarına dikkat çeken Menzione, bir saat içinde Tebqa'daki su tesisinin hedef alındığını söyledi. Menzione şöyle devam etti: “Aynı gün üçüncü bir saldırı gerçekleşti. Bu da bu tesisin bile isteye hedef alındığını gösteriyor. Alok Su Tesisi'nden bahsedeceğim. Hol'a su sağlayan bu merkez, pek çok merkez için önemli. Yüz binlerce insanın su ihtiyacını karşılayan bu su tesisi doğrudan hedef alındı. Normalde bu su tesisi herhangi bir savaş merkezinde yer almıyordu. Buna rağmen Türk devleti bu tesisi hedef aldı. Yani bu saldırılar savaş sürecinde yaşanmış bir durum değil; doğrudan hedef alınmış bir durumla karşı karşıyayız."

'SİVİLLERİN YAŞAMLARI TEHLİKEYE ATILIYOR'

İnsanların temel yaşam ihtiyaçlarını karşıladığı merkezlerin bilinçli bir şekilde hedeflendiğine dikkat çeken Menzione, "Türk devleti bölgede doğrudan bir askeri savaşın ötesinde doğrudan sivilleri ve sivil yerleşim yerlerini hedef alan bir saldırı yürütüyor. Bu saldırılar ve saldırı yöntemi, savaşta sivilleri koruyan tüm uluslararası sözleşmelerin doğrudan ihlali niteliğinde" diye konuştu.

Menzione, Türk devletinin Cenevre Sözleşmesini ihlal ettiğini bildirdi. Katalan Parlamentosu üyesi Ruben Wagensberg Ramon'u davet eden Menzione, Ramon'un tanıklıklarını dinletti.

'BİRKAÇ HAFTA ÖNCE İKİ GAZETECİ KATLEDİLDİ'

Bölgedeki gözlemlerini aktaran Ramon, 19 Ekim 2022'de Teqil-Beqil'de sivil bölgenin hedef alındığını ve şahitlerle konuştuğunu ifade etti. İşçilerin hedef alındığına işaret eden Ramon, "Yaralananlara yardım etmek için bölgeye gidenler de SİHA ile hedef alınmış. Gazeteciler dahi bölgede hedef alınıyor. Birkaç hafta önce 2 gazeteci SİHA ile hedef alındı. Bunu da hatırlatmak istiyorum" ifadelerini kullandı.

'SAĞLIK MERKEZLERİ HEDEF ALINIYOR'

Daha sonra söz alan Alman hukukçu Heike Geisweid, bölgedeki hastanelere dönük saldırıları anlattı. Sağlık merkezleri ve hastanelerin hedef alındığını belirten Heike Geisweid, Türk devletinin 3 kez karadan işgal saldırısı, en az 200 kez hava saldırısı gerçekleştirdiğini bildirdi.

26 Kasım 2023'te Kobanê Sağlık Merkezi'nin hedef alındığını belirten Heike Geisweid, diyaliz merkezinin hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu dile getirdi. Miştênur Sağlık Merkezi'nin hedef alındığına dair görselleri paylaşan Heike Geisweid, harita konumu üzerinden bölge yakınlarında hiçbir askeri hedef olmadığına işaret ederek, hastanenin bilerek hedef alındığını vurguladı.

Heike Geisweid, Türk devleti tarafından hedef alınan hastaneler ve sağlık merkezlerine ilişkin delilleri paylaşarak konuşmasını sonlandırdı.

KUZEY VE DOĞU SURİYE'DE EKOLOJİK KIRIM

Daha sonra konuşan Avukat Declan Owens, ekolojik kırıma ilişkin sunum yaptı. Bölgede kesilip Türkiye'ye kaçırılan ağaçları anlatan Owens, bölgedeki ormanların sistematik bir şekilde yok edildiğini söyledi. Aynı zamanda bombardımanlarla da ormanların hedef alındığını söyleyen Owens, meyve ağaçlarının da sömürüldüğünü, ürünlerin çalınarak Türkiye'ye götürüldüğünü aktardı.

Owens, uydu görüntüleriyle ormanların nasıl yok edildiğini delillere dayandırdı. Su kaynaklarına dönük saldırının da ekolojik kırımın bir parçası olduğunun altını çizen Owens, ormanların bölge için yaşam kaynağı olduğunu belirtti.

Mahkemenin ilk günü hakimlerin sorularıyla sona erdi.