Pazartesi günü, daha önce hiç olmadığı kadar bölünmüş bir Amerikan Kongresi'ne hitap eden Başkan Donald Trump, ithalata getirmek istediği yüksek gümrük vergileri konusunda geri adım atmayacağını net bir şekilde ortaya koydu. Özellikle Çin'e yönelik adımlar dikkat çekiyor: Geçtiğimiz Şubat ayında %10 ek gümrük vergisi getiren Trump yönetimi, bu oranı yeni bir kararnameyle Mart ayında %20'ye çıkardı. Ancak Pekin yönetimi bu hamlelere boyun eğmeye niyetli görünmüyor.

Çin, Çarşamba günü 2025 yılı için GSYİH büyüme hedefini “yaklaşık %5” olarak belirledi. Bu oran, ekonomik krizden çıkmaya çalışan Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında oldukça yüksek olsa da, Çin’in 2023 ve 2024’te yaşadığı iç tüketimdeki düşüş ve artan genç işsizliği göz önüne alındığında temkinli bir hedef olarak değerlendiriliyor. CNBC'ye göre Pekin, tüketici fiyat enflasyonunu 20 yılın en düşük seviyesi olan %2 civarında tutmayı hedefliyor.

EKONOMİK HESAPLAŞMA

Ancak meselenin özü yalnızca iç ekonomik politikalarla sınırlı değil. Trump'ın aşırı korumacı önlemleriyle karşı karşıya kalan Çin, ekonomik bir hesaplaşmaya hazırlanıyor. Özellikle ithalata bağımlılığı azaltmayı hedefleyen Pekin, yıllık tahıl üretim hedefini 700 milyon tona yükseltti. Ayrıca, hububat, yemeklik yağ ve diğer temel malzemeler için ayrılan depolama bütçesini %6,1 artırarak 18,12 milyar dolara çıkardı. Bu plan kapsamında tahıl, pamuk, şeker, et ve gübre için yeni depolama tesislerinin inşa edilmesi planlanıyor.

KARŞILIKLI MİSİLLEMELER

Çin’in bu adımları, ekonomik savaş tehdidine karşı açık bir yanıt niteliği taşıyor. Pekin, geçtiğimiz yıl ABD ve Brezilya’dan toplam 157 milyon ton tahıl ithal etmişti. Fakat bu bağımlılığı azaltma çabaları hız kazandı: Çin’in tarımsal ithalatı, 2024 yılında %8 oranında düştü. Kendi tarımsal kapasitesini artırmayı ve stoklarını güçlendirmeyi amaçlayan Pekin, olası bir kriz durumunda dış etkilere karşı kendini koruma stratejisini sürdürüyor.

Trump yönetiminin gümrük vergilerine yanıt olarak Çin, ABD’den ithal edilen mısır, soya, kırmızı et ve domuz etine %15 vergi koydu. Bunun yanı sıra, 15 Amerikan şirketinin ihracatına kısıtlama getirildi ve 10 şirket “güvenilmez kuruluşlar” listesine alındı. Kısıtlamaların hedefinde havacılık, savunma ve insansız hava araçları alanında faaliyet gösteren şirketler bulunuyor.

GERİLİM VE UMUT İÇ İÇE

Bu ekonomik gerilim sürerken, Çin tarafı diplomatik bir dil kullanmaktan geri durmuyor. Ulusal Halk Kongresi sözcüsü Lou Qinjian, "Karşılıklı saygı, eşitlik, mütekabiliyet ve karşılıklı gelişim temelinde diyalog ve istişare yoluyla ABD tarafıyla birlikte çalışmayı umuyoruz," dedi. 

Ancak Lou, Çin’in kararlılığını da vurguladı: "Herhangi bir baskı ya da tehdidi kabul etmeyeceğiz ve egemenliğimizi, güvenliğimizi ve kalkınma çıkarlarımızı kararlılıkla savunacağız."