İtalya ile İran arasında diplomatik kriz derinleşiyor

İran’ın İtalyan bir gazeteciyi tutuklaması, Roma ile Tahran arasında diplomatik bir krize neden oldu. Roma, İran büyükelçisini çağırarak, gazetecinin derhal serbest bırakılmasını istedi.

İtalyan gazeteci Cecilia Sala 19 Aralık'ta Tahran'a yaptığı bir iş gezisi sırasında tutuklanması yer alıyor. Bu durum, Roma'nın İran Büyükelçisini çağırmasına ve “derhal serbest bırakılmasını” talep etmesine neden oldu. 

Chora Media web sitesi ve Il Foglio gazetesi için çalışan 29 yaşındaki gazeteci Cecilia Sala, gazetecilik vizesiyle profesyonel bir ziyarette bulunduğu Tahran'da gözaltına alınmıştı. Gazeteye göre, Cecila Sala o zamandan beri Tahran'ın Evine cezaevinde bir hücrede tutuluyor.

İranlı yetkililer pazartesi günü gazetecinin tutuklandığını doğrulayarak ülkenin “yasalarını çiğnediğini” ileri sürdü.

İtalyan basınına göre Cecilia Sala'nın tutulduğu koşullar endişe verici. Cecila Sala'nın hücre hapsinde tutulduğu, yerde uyumaya zorlandığı ve gözlüklerinden mahrum bırakıldığı ifade ediliyor. 

İtalya gazetecinin tutuklanmasını “kabul edilemez” diyerek kınadı ve derhal serbest bırakılmasını istedi. 

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani perşembe günü İran Büyükelçisi Muhammed Reza Saburi'yi çağırdı. Bakanlık Genel Sekreteri Riccardo Guariglia, İtalyan makamlarının ayrıca gazeteci için “insan haklarına saygılı, onurlu gözaltı koşulları” sağlanması yönünde talepte bulunduğunu belirtti. 

Tajani, “Cecilia'nın tüm haklarına saygı gösterilmesini talep ediyoruz. Serbest bırakılana kadar Cecilia ve ailesi asla yalnız bırakılmayacaktır” dedi. 

İran ise Cecilia Sala'nın tutuklanmasını gerekçelendirmeye devam ediyor.  İran Dışişleri Bakanlığı pazartesi günü yaptığı açıklamada Sala'nın İslam Cumhuriyeti'nin “yasalarını çiğnediğini” savundu. 

ABD VE İTALYA’DA İKİ İRANLI TUTUKLANDI

İtalyan gazetecinin tutuklanması, iki İranlının hassas teknoloji transferi yaptıkları şüphesiyle ABD ve İtalya'da tutuklanmasından birkaç gün sonra gerçekleşti. 

38 yaşındaki Muhammed Abedini, ABD makamlarının talebi üzerine aralık ayında İtalya'da tutuklanmıştı. Çifte vatandaşlığa sahip 42 yaşındaki Mahdi Muhammed Sadegi ise Amerika Birleşik Devletleri'nde hapse konuldu. 

TAKAS İÇİN Mİ?

ABD makamları iki kişiyi, ABD yönetmeliklerini ve ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarını ihlal ederek İran'a “sofistike elektronik bileşenler” ihraç etmekle suçluyor. Bu bileşenlerin Ocak 2024'te Ürdün'de üç Amerikan askerinin ölümüne yol açan bir insansız hava aracı saldırısında kullanıldığı iddia ediliyor. İran, bu iddiaları “asılsız” olarak nitelendiriyor ve herhangi bir dahli olmadığını belirtiyor. 

İtalya'daki İran Büyükelçiliği perşembe günü yaptığı açıklamada “asılsız suçlamalarla Milano cezaevinde tutulan İran vatandaşı Muhammed Abedini ve İran İslam Cumhuriyeti yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle İran'da tutulan İtalyan vatandaşı Cecilia Sala ile ilgili görüş alışverişinde bulunmak” için bir fırsat olduğunu belirtti.

İran, İtalya'ya “tutuklu İran vatandaşının serbest bırakılmasını hızlandırması” ve “kendisine gerekli yardımı sağlaması” çağrısında bulundu. Bu talep iki vaka arasında paralellik kurulmasına yol açarken, durumu daha karmaşık hale getirdi. 

İRAN İLE BATI ARASINDAKİ GERİLİMİN PARÇASI

Perşembe günü öğleden sonra İtalya Başbakanı Giorgia Meloni tarafından bu meseleye ilişkin bir toplantı düzenlendi.  Toplantıya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Adalet Bakanı mevkidaşı Carlo Nordio ve istihbarat servislerinin başkanları katıldı.

Tutuklamalar İran ile Batılı ülkeler arasında yaşanan daha geniş çaplı gerilimin bir parçası olarak değerlendiriliyor. 

2022'den beri turistik bir gezi sırasında hapsedilen ve “casusluk” ile suçlanan Fransız çift Cécile Kohler ve Jacques Paris gibi birçok Batı vatandaşı ya da çifte vatandaş şu anda İran'da tutuklu bulunuyor.