Trump, yaptığı açıklamada dış yardımların çoğunun “Amerikan çıkarlarına ve değerlerine aykırı” olduğunu savunarak, “Bu yardımlar, dünya barışını istikrarsızlaştıran fikirleri teşvik ediyor. ABD’nin dış politikasıyla uyumlu olmayan hiçbir ilave yardım sağlanmayacak” ifadelerini kullandı.  

İNCELEME SÜRECİ

Kararnamede, dış kalkınma yardımı programlarından sorumlu bakanlık ve ajansların, yeni yükümlülükleri ve ödemeleri derhal askıya alması talimatı verildi. Ancak Trump’ın imzasıyla yürürlüğe giren metinde, programların bazı durumlarda yeniden başlatılabileceği belirtildi. Bu, 90 günlük inceleme süresi tamamlanmadan önce, Dışişleri Bakanı ya da atadığı kişinin programların devamına karar vermesi durumunda mümkün olabilecek.  

2023’TE 68 MİLYAR DOLARLIK YARDIM

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) verilerine göre, 2023 yılında ABD’nin dış yardım bütçesi 68 milyar dolara ulaştı. Bu yardımlar ekonomik kalkınma, insani yardım, sağlık ve demokrasi yanlısı girişimler gibi alanlarda 204 ülkeye dağıtıldı. En fazla yardım alan ülkeler arasında Ukrayna (17 milyar dolar), İsrail (3,3 milyar dolar), Ürdün (1,7 milyar dolar), Mısır (1,5 milyar dolar) ve Afganistan yer aldı.  

Donald Trump’ın bu kararı, ilk döneminden bu yana dış yardımlara yönelik eleştirilerini yansıtan bir adım olarak değerlendiriliyor. Trump, 2017 yılında göreve başladığında ABD’nin dış diplomasi ve yardım bütçelerini üçte bir oranında azaltmayı önermiş ancak Kongre bu öneriyi reddetmişti.  

Trump 2018 yılında Birleşmiş Milletler’de yaptığı bir konuşmada, “ABD, dünyanın en büyük dış yardım donörüdür ancak çok az kişi bize bir şey veriyor. Gelecekte yardımları yalnızca bize saygı duyan ve dostumuz olan ülkelere vereceğiz” demişti.  

TEPKİLER VE BELİRSİZLİKLER

Kararnamede, hangi ülkelerin ya da programların etkileneceğine dair net bir bilgi yer almadı. Ayrıca, Kongre’nin bütçe kontrolüne sahip olması nedeniyle, insani yardım, sağlık veya çevre gibi hangi alanlarda kesintiler olacağı belirsizliğini koruyor.  

Dışişleri Bakanı Marc Rubio, Trump yönetiminin dış politikasını “Amerika’yı daha güvenli, daha güçlü ve daha müreffeh kılmak” amacıyla şekillendirdiğini savundu. Ancak uzmanlar, bu kararın uzun vadede ABD’nin uluslararası itibarını ve stratejik çıkarlarını nasıl etkileyeceği konusunda endişelerini dile getiriyor.