Özellikle son dört yıldır giderek düşen alım gücü ve artan fiyatlar karşısında halkın yaşam kalitesinde gözle görünür gerileme oldu. AKP iktidarının yanlış ekonomi politikaları, ülke kaynaklarını Kurdistan’daki işgalci ve soykırımcı ayırması, halklara yoksulluk olarak yansıyor.

Türkiye’nin en büyük metropolü olan İstanbul, hayat pahalılığın en çok yaşandığı ve halkın günbegün yoksullaştığı kent oldu. Devletin resmi verilerine göre; 15 milyon 655 bin 924 kişinin yaşadığı İstanbul’da enflasyon her geçen gün artıyor. İktidara bağlı TÜİK, Temmuz 2024 enflasyonunu yüzde 61.78 olarak açıklamıştı. TÜİK verilerine göre enflasyon bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 28.76 artış gösterdi. Bağımsız kuruluş ENAG ise Temmuz 2024 enflasyonunu yüzde 100.88 olarak hesapladı. İTO İstanbul Ücretliler Geçinme endeksine göre ise enflasyon oranı yüzde 72.80. İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) verilerine göre; geçen yılın aynı ayına göre İstanbul’da yaşamanın maliyeti, yüzde 71.40 arttı. Bu artışla birlikte İstanbul’da dört kişilik bir ailenin aylık yaşam maliyeti, dört asgari ücrete eşit hale gelerek 66 bin 550 TL’yi buldu. Temel tüketim maddeleri arasında en büyük artış yüzde 112.87 ile zeytinyağı oldu. Yine hijyen ve gıda malzemelerinin fiyatları da ciddi oranda yükseldi.

İSTANBUL’DA ULAŞIMIN MALİYETİ YÜZDE 35 ARTTI

İstanbul’da son bir yıldaki artışların bazıları şöyle:

* Toplu taşımada tam bilet 15 TL’den 20 TL’ye

* Öğrenci bileti 7,32 TL’den 9,76 TL’ye

* Aylık tam abonman bin 117 TL’den bin 569 TL’ye

* Aylık öğrenci abonman 212 TL’den 282,5 TL’ye 

* Taksi açılış ücretleri 19.17’de 30 TL’ye

* Taksi kısa mesafe ücreti 70 TL’den 100 TL’ye

* Minibüs kısa mesafe 12 TL’den 18 TL’ye

* Okul servis ücret km başına bin 300 TL’den bin 931.40 TL’ye yükseldi.

ZEYTİNYAĞI BİR YILDA YÜZDE 112 ARTTI

İPA’nın verilerine göre; İstanbul’da bir yıl içerisinde gıda kalemindeki artış ise yüzde 92. Temmuz 2023 ile Temmuz 2024 arasında geçen bir yıl içerisinde bazı gıda ve hijyen kalemlerinde artış şöyle:

* Şehriye yüzde 39.35

* Peynir yüzde 89.61

* Yumurta yüzde 34.45

* Margarin yüzde 82.14

* Zeytinyağı yüzde 112.87

* Küp Şeker yüzde 28.52

* Tişört yüzde 72.90

* Kadın elbisesi yüzde 52.07

* Tuvalet kağıdı yüzde 106.23

* Bebek bezi yüzde 72.95.

ASGARİ ÜCRET İLE BARINMAK HAYAL

İstanbul, sadece gıda veya hijyen ürünlerindeki artış dışında barınmanın da giderek büyük bir sorun olduğu, yaşam maliyetinin büyük bir kısmını kapsadığı bir şehir oldu. Konutların kiralanmasında yasal bir sınır olmaması, serbest piyasa denilerek artış oranlarının serbest bırakıldığı kentte, kiralar enflasyon oranının çok üstlerinde seyretmeye devam ediyor. Birçok kişinin aldığı maaşın büyük bir kısmı konut kiralarına gidiyor. İstanbul’da Temmuz 2024 itibarıyla ortalama kiralar şöyle:

* Sarıyer 51 bin 501

* Beşiktaş 41 bin 500

* Kadıköy 32 bin 820

* Bakırköy 30 bin

* Beykoz 27 bin 443

* Arnavutköy 11 bin 605

* Esenyurt 11 bin 765

* Esenler 12 bin 741

* Sultanbeyli 13 bin 856

* Sultangazi 12 bin 961.

İPA’nın araştırmalarına göre; İstanbul’da 2018’den 2024’e kadar satılık konut fiyatları yüzde 888, kiralık konut fiyatları ise yüzde 1025 oranında arttı. İstanbul’da satılık ev fiyatları 2 ila 18 milyon TL arasında değişirken, ortalama kiralık ev fiyatları 15 bin ila 57 bin arasında değişiyor.

EVLENİP EV KURMAK DA PAHALI

İstanbul’da yaşam sadece emekliler için değil, yeni evlenmek isteyen gençler için de zorlaşmaya başladı. İPA’nın 2024 verilerine göre; İstanbul’da evlenmek isteyenler için bütçe “kına, nişan, takı, balayı” hariç 600 bin TL. Beyaz eşya dahil ev kurup düğün yapmanın maliyeti ise 2023’e göre yüzde 69.4 artarak 589 bin 405 TL oldu. Beyaz eşya fiyatları, 2023’e oranla artış yüzde 69.9 artarak 105 bin 7 TL olurken, mobilya yüzde 69.9 artış göstererek 147 bin 875 lira oldu. Kiralık konut fiyatları ise 2023’e oranla yüzde 52.1 arttı.

BİR AY İÇİN DÖRT ASGARİ ÜCRET GEREKLİ

Dört kişilik bir ailenin İstanbul’da bir ay yaşaması için gerekli olan ücret, dört asgari ücrete denk gelirken, İstanbul’da toplam hane 4 milyon 827 bin 915 olarak açıklandı. Bu sayının yüzde 20’lik bölümünü ise emekliler oluşturuyor. İstanbul’da emekli aylığı ile geçinen hane sayısı, İPA tarafından 811 bin 040 olarak açıklandı. En düşük emekli aylığı olan 12 bin 500 TL ile geçinen hane sayısı ise 464 bin 169.

İstanbul’da emekliler ve asgari ücretin altında maaş ile yaşamak zorunda kalanlara dair 2024 yılı başlarında İPA tarafından yapılan araştırmanın sonuçları ise şöyle:

* Emekli aylığı ile geçinmek zorunda kalan hane sayısı, 811 bin 40.

* En düşük emekli aylığı olan 12 bin 500 TL ile geçinmek zorunda kalan hane sayısı 464 bin 169.

* Sadece ölüm aylığı ile (en yüksek 7 bin 500 TL) geçinen hane sayısı 725 bin 752.

* Yaşlılık aylığı olan 4 bin 180 TL ile geçinenlerin sayısı 2 milyon 421 bin 103.

* Malullük aylığı alan hane sayısı 21 bin 93.

* Vazife malulü aylığı alan hane sayısı bin 675.

* Sürekli iş göremez aylığı alan hane sayısı 14 bin 603.

* Sürekli iş göremez ölüm geliri alan hane sayısı 12 bin 16.

* İstanbul genelinde emekli olduğu halde çalışmak zorunda kalan (resmi kayıtlara göre) kişi sayısı 12 bin 16.