Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Ankara Şubesi Hapishaneler Komisyonu, İç Anadolu bölgesindeki cezaevlerinde bulunan tutsakların hastane sevkleri sırasında yaşadığı hak ihlallerine dair İçişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı’na başvuru yaptı.

İçişleri Bakanlığı’na yapılan başvuruda, hasta tutsakların ağız içi arama dayatmasından kaynaklı hastaneye gitmediklerinin tespit edildiğine dikkat çekilerek, şu ifadelere yer verildi:

 “Ağız içi arama uygulaması, insan onurunu hiçe sayan bir uygulama olup başlı başına bir işkence biçimidir. Mahpuslara bu uygulamanın dayatılması kişinin onurunu zedelediği gibi kişide acıya sebep olup kişinin aşağılanmış hissetmesine de neden olmaktadır. Aşağılayıcı muamele yasağı ve insan onuruna saygı kavramları arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır. Muamele; bireyin küçük düşürülmesi, itibarını azaltması, insan onuruna saygı gösterilmemesi, insan onurunu zedelenmesi ya da bireyin ahlaki ve fiziksel direncini kırabilecek korku, acı veya aşağılık duygularını uyandırılması boyutlarında olduğunda aşağılayıcı muamele olarak nitelendirilebilecek ve işkence yasağı kapsamına girecektir.

'YAŞAMLARI TEHLİKEDE'

Yapılan görüşmelerde ağız içi aramanın bir işkence biçimi olduğu, ayrıca mahpusların sağlık hakkına erişiminde büyük bir engel olduğu açığa çıkmıştır. Görüşme yapılan mahpuslar, ağız içi aramaya maruz kalmamak için hastaneye sevk ve tedavi haklarından vazgeçmek zorunda kaldıklarını aktarmışlardır. Bu durum özellikle ağır hasta mahpuslar özelinde yaşam hakkı ihlaline sebep olabilecek bir boyuta ulaşmıştır.”

KELEPÇELİ MUAYENEYE TEPKİ

Sağlık Bakanlığı’na yapılan başvuruda da tutsakların kelepçeli muayenesinin sağlık hakkı ihlaline yol açtığı, sağlık hakkı önündeki engellerin kaldırılması gerektiğine vurgu yapılarak, şöyle denildi:

“Hükümlü ve tutuklunun sağlık hakkının tesisinde idare olarak sorumluluğunuz bulunduğu da gözetildiğinde, tarafınızca hastanelere, sağlık personeline ve hekimlere hükümlü ve tutukluların muayenesi sırasında kolluk görevlilerinin muayene odasında bulunmasına ve kelepçeli muayeneye izin verilmemesi gerektiğinin hukuki ve etik yükümlülüklerle birlikte hatırlatılması gerektiği değerlendirilmektedir. Bu hususta sağlık hakkı ihlaline sebep olan bu uygulamaların son bulması için gereğinin yapılmasını bekler, bilgilerinize sunarız.”